Molen Adermolen, Rijpwetering

Rijpwetering, Zuid-Holland
b

korte karakteristiek

naam
Adermolen
modeltype
Ronde molen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Bemalen van de Aderpolder, thans op vrijwillige basis

adres
Aderpolder 3
2375 NK Rijpwetering
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
06402
oude dbnr.
B1065
Meest recente aanpassing
| Constructie
media-bestand
Molen 06402 Adermolen (Rijpwetering)
Matthieu Hoogduin (20-5-2017)

locatie

plaats
Rijpwetering
gemeente
Kaag en Braassem, Zuid-Holland
kadastrale aanduiding
Gemeente Alkemade, sectie A, nr. 842
geo positie
X: 100215, Y: 470286
N: 52.21794, O: 4.58552
biotoopwaarde
5 (goed)
landschappelijke waarde
Zeer groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Aderpolder 3
2375 NK Rijpwetering
molenaar
Antoon Vermey / Sander de Koning
telefoon
071-5018245
e-mail

website
social media
open voor publiek
nee
gericht op scholen
nee
bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van Adermolen via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Ronde molen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
Ronde stenen molen
kap
Gedekt met riet
inrichting

Stalen vijzel, Ø 1,10 m.

versieringen

Zeer eenvoudige baard, donkergroen geverfd, zonder opschrift.

plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Rollenkruiwerk; 30 houten rollen. Kruirad.
vlucht
16,30 m.
vang
Losse Vlaamse blokvang uit vier stukken; vangbalk met haak; vangstok; kneppel; pal
overbrenging

Bovenwiel 44 kammen
Bovenschijfloop 19 staven, steek 12,8 cm.
Onderwiel 28 kammen
Vijzelwiel 26 kammen, steek 10,0 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 2,49

hoogte
wiekvorm
Systeem Fauël op beide roeden
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
media-bestand
Roede 192, Straathof
Straathof
✉︎ 192 binnen 2004 2005 binnen aanw. 16,30
media-bestand
Roede 193, Straathof
Straathof
✉︎ 193 buiten 2004 2005 buiten aanw. 16,30
Pot ✉︎ ? binnen ? 1941 binnen 2005 16,40
Pot ✉︎ ? buiten ? 1941 buiten 2005 16,40
wiekverbeteringen

Vanaf de bouw moet deze molen uitgerust zijn geweest met de zgn. halve verdekkering, een stroomlijn aan de achterzijde van de windborden. Veel later zijn beide roeden voorzien van het systeem Fauël (fokwieken), in dit geval zonder steekborden of remkleppen.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
De Prins van Oranje ✉︎ 1055 1876 1941 aanw. 04,15
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Bemalen van de Aderpolder, thans op vrijwillige basis

molenmaker
H.J. Vrijburg, Oud-Ade (1941)
omwentelingen
eigendomshistorie

De Rijnlandse Molenstichting is eigenaar sinds 1986; daarvoor was dat sinds 1979 het Waterschap De Oude Veenen, daarvoor sinds 1941 de Aderpolder.

geschiedenis

De molen bemaalt de Aderpolder (75 ha, opvoerhoogte 1,80 m.). Deze polder vormde vóór de droogmaking van het Haarlemmermeer met de Huigsloterpolder een eiland. Bij de droogmaking van het meer werd de polder door de Ringvaart van de Huigsloterpolder afgesneden. Pas vanaf 1842 komt de benaming "Aderpolder" (of "Aapolder") in beeld. 

De geschiedenis van deze molen is opmerkelijk: tot 1880 werd de polder bemalen door een achtkante rietgedekte vijzelmolen, die in dat jaar door blikseminslag dusdanig beschadigd raakte, dat hij geheel onbruikbaar werd. Twee kinderen van de molenaar hadden kort tevoren de molen verlaten (en ontsnapten mogelijk aan iets verschrikkelijks).

Ter vervanging van de molen heeft men vervolgens een stoomcentrifugaalpomp gesticht (waarmee windbemaling dus werd losgelaten).
Toen die pomp omstreeks 1940 aan vervanging toe was besloot men, ingegeven door de oorlogsomstandigheden, weer een windmolen te bouwen. Het waren moeilijke tijden en wind was er vrijwel steeds en dat kon toen niet gezegd worden van fossiele brandstof...

Aldus verrrees in de Aderpolder een nieuwe molen, een klein rond stenen exemplaar. Voor het gaandewerk werd veel materiaal gebruikt van de in 1940 gesloopte 'Zeldenpas' van de Zuiderpolder onder Haarlemmerliede (NH). Vervolgens heeft deze molen tot ca. 1985 de Aderpolder uitsluitend op windkracht bemalen.

Niet altijd is hergebruik van oude onderdelen gunstig gebleken, zo ook hier: deze molen draaide bijna 65 jaar met zware en sterk ingekorte tweedehands roeden, waarschijnlijk afkomstig van de Zeldenpas. In 2005 kreeg de Adermolen nieuwe gelaste roeden en sindsdien maalt de molen veel gemakkelijker.

Anno 2016 bleek dat - letterlijk - diepgaand herstel nodig was: de molen was al enige tijd aan het verzakken en zodoende waren spanningen in het metselwerk ontstaan. Fundering en waterlopen zijn vervolgens deels vernieuwd, de molen zelf is 40 cm. omhooggebracht en er kwam een nieuwe - en ook verlengde - vijzel. In april 2016 werd begonnen, in februari 2017 leverde molenmakerij Verbij een geheel maalvaardige molen op.
12 mei 2017 volgde de feestelijke ingebruikname door gedeputeerde Jansen van de provincie Zuid-Holland.

 

aanvullingen

toelichting naam

Deze molen wordt vernoemd naar de polder die hij kan bemalen.

literatuur

Andries Veloo, 'Malen voor de Aderpolder', in: Molenwereld 135 (2010) 105 - 108

foto's

foto's