Molen De Reus, Zaandam-West

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1685

verdwenen

1886

gesloopt

geschiedenis

De eerste vermelding van de molen dateert van 1685, toen eigenaar Reijer Dircksz Reijer trouwde met Maritje Jans Rogh. Haar zuster Aagje trouwde in datzelfde jaar met Maritjes zwager Klaas Dircksz Reijer die mede-eigenaar van de Reus was.

De molen staat op een lijst die door drie schaatsers werd gemaakt in het jaar 1726. Deze drie personen noteerden van iedere molen die zij passeerden de naam, de eigenaar en zijn functie. De Reus was het eigendom van Reijer Dirksz. Deze man werkte ook met de naastgelegen wagenschotzager “de David”. Goliath en David stonden naast elkaar, het gebeurde wel vaker dat naast elkaar staande Zaanse molens een naam hadden die wat met elkaar te maken hadden.

Reijer Dirksz. overleed in 1740, de twee zaagmolens kwamen toen in bezit van Cornelis Jansz. Dekker. Van “de David” nam Cornelis Dekker reeds vlug afscheid, hij verkocht de molen in 1741 aan Cornelis Wit. Vermoedelijk werkte Dekker wat langer door met de Reus. Mogelijk liet hij de molen niet lang hierna verbouwen tot balkenzager.

De Reus heeft nooit voor één van de grote houtzagerfirma’s gewerkt. De molen was in de negentiende eeuw lang in het bezit van de familie Pekelharing. Jelis Gerritsz Pekelharing (1801-1891) was houtzager op de paltrok die hij met Klaas Hz Dekker 19 november 1847 voor ƒ 1800 had gekocht van Hendrik Dekker Jansz. Op 3 april 1848 werd hij eigenaar van de volledige molen, waarop veel voor de firma Van Vollenhoven te Rotterdam werd gezaagd.

In 1886 verdween de molen door sloop uit het Houtveld. Door de uitbreiding van West-Zaandam en de bouw van huizen aan de Stationstraat werd de windvang van de molen steeds meer beperkt. Op 7 juli werden onderdelen en sloophout van de gesloopte molen openbaar verkocht. Op het erf van de molen werd later de essence-fabriek van de firma Polak & Schwarz gebouwd.

Bronnen:
- “Duizend Zaanse molens” P. Boorsma 1968 blz. 76/ 87
- www.duizendzaansemolens.nl R. Couwenhoven
- "1100 Zaanse Molens", Ron Couwenhoven 2015, blz. 39-40.
- "Den Gulden Bijkorf", Gerrit Jan Honig, 1952, blz. 293. Met dank aan Walter Prinsze, 18 maart 2019.