Molen De Buis / Het Busje, Westzaan

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1693

verdwenen

1832

verbrand

geschiedenis

Over deze molen zijn maar weinig gegevens bekend. De molen wordt voor het eerst genoemd op 12 november 1693. Op die dag liet Jacob Pietersz. Hil de molen tegen brand verzekeren in een assurantiecontract. Bij de deelname aan dit contract werd vermeld dat de molen een staert-olijmoolen was, waarmee vermoedelijk een wipmolen werd bedoeld.

Deze oliemolen was het bezit Andries Holm, aanvankelijk verhuurde hij de molen. Op 27 mei 1694 werd de molen alweer uit dit brandcontract geschreven. Wat er hierna precies met de molen gebeurde is niet duidelijk. In 1726 stond de snuifmolen op naam van Gerrit Holm, mogelijk was dit een zoon van Andries Holm, de eigenaar van de oliemolen.

Op 25 juli 1782 werd een inventaris van de boedel van Wijve Claas Winter gemaakt, de weduwe van Gerrit Holm. Hierin werd genoemd, Een tabaksmolentje de Buijs.

Niet veel later werd De Buis verbouwd tot lattenzager. Het einde voor dit molentje kwam in 1832. Op 25 februari van dat jaar raakte het in brand en werd volledig in de as gelegd.

Bronnen:
- “Duizend Zaanse Molens” P. Boorsma 1968 blz. 221 en 226.
- “van Kluft tot Weel” A. Sol 1989 blz. 13.
F. Rol
-----

De twee molens De Buijs die Boorsma noemt, zijn identiek. In 1693 werd een verzekeringscontract afgesloten voor de oliemolen De Buis. Dit molentje werd als staertolijmolen gemeld. Dat was een wipmolen. Toen in 1729 op nieuwjaarsdag het nieuwe windpachtregister van de Banne Westzaan in gebruik werd genomen werd Andries Holm als eigenaar van De Buijs geregistreerd met de aantekening "staertolijmolen". Het ging hier dus om dezelfde molen als in 1693. Boorsma gaf ze in Duizend Zaanse Molens alle twee een nummer, omdat hij niet kon aantonen dat zij identiek waren.

In het stuk over de molen van 1729 wordt aangegeven dat het om een bovenkruier ging. Ik heb heel wat stukken over dit molentje gevonden maar nergens bewijzen van een verbouwing of vervanging. Ik ga er dus vanuit dat het altijd een wipmolen is gebleven.

Ron Couwenhoven, 30 april 2015.