Molen De Hipper, Zaandam-Oost

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1708 - 1726

geplaatst

verdwenen

1819

1815 - 1819 gesloopt

afkomstig van

Zaandam-West (De Hipper)

geschiedenis

In het boek 1100 Zaanse Molens staat meer informatie over deze molen dan uit de oudere bronnen bekend was. Zo heeft Ron Couwenhoven ontdekt dat de molen oorspronkelijk in Westzaandam stond als oliemolen, dat blijkt uit "de blaffert van de molens contribueerende in de windpacht", op 1 januari 1729 ingesteld door de regenten van Westzaandam, met als toevoeging "van Westzanerban vervoert op Oostsardam" (blz. 80, 1100 Zaanse Molens).
De molen is volgens Couwenhoven nooit oliemolen in Oostzaandam geweest. Hij verwijst in het boek wel per vergissing 2x naar pelmolens Westzaandam nr. 19 terwijl de molen onder oliemolens nr. 19 staat beschreven.

In Oostzaandam was de functie eerst volmolen, wat blijkt uit het windpachtregister en de lijst van de drie schaatsenrijders uit 1726. In 1731 stond de verponding op naam van Pieter Frantz en was het een verf- en snuifmolen (blz. 162, 1100 Zaanse Molens).

Op 5 juni 1738 verzekerde Gerrit Groeneveld de molen als verfmolen.
In 1754 kwam de verf- en snuifmolen in handen van Dirk Groeneveld.
April 1761 nam snuifmaler Jan Schermer de molen over.

Bert Versteeg, 10 juni 2018.
-----

Op 8 november 1757 liet Jan Schermer de Hipper verzekeren in het “Vorff- en Snuyfcontract”, de molen was toen ingericht als snuifmolen. De verzekerde waarde van de molen bedroeg ƒ 1400. Na het overlijden van Jan Schermer in 1771 kwam de molen op naam te staan van de weduwe Jan Schermer & Zonen. De waarde van de molen werd toen verhoogd naar ƒ 1800. Mogelijk had hij toen twee functies, die van snuiftabak malen en de productie van pruikenpoeder.

De molen komt voor in de boedel van de familie Schermer uit 1806, naast de Hipper bezaten zij ook de pelmolen “de Bakker” en de balkenzager “de Roode Leeuw”.

De laatste vermelding van de molen dateert van 11 oktober 1815, toen hij werd verkocht voor ƒ 1000. Waarschijnlijk werd de molen niet lang daarna gesloopt, op de kaart van T. Monsieur uit 1819 komt de Hipper niet meer voor. Op 6 februari 1831 werd het erf van de gesloopte molen verkocht.

In 1889 werd op het erf van de molen een scheepswerfje opgericht, dat genoemd werd naar de molen. Op deze werf werden kleine bootjes, zoals jollen, gebouwd. Later verhuisde de scheepswerf naar het weerpad, tegen Oostzaan aan. De jachtwerf bestaat nog steeds en houdt de naam van de molen levend.

Bronnen:
- “Duizend Zaanse molens” P. Boorsma 1968 blz. 133-134
- “Zaanse windmolens” P. Boorsma 1939 blz. 67
- “Drie eeuwen verf” Mr. D.Vis 1943 blz. 70-71
- “De Zaende” 2e jaargang 1947 blz. 136
F. Rol