Molen De Poort, Koog aan de Zaan

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

< 1695

verdwenen

1810

gesloopt

geschiedenis

Op de Koog stonden in ieder geval drie molens die de naam De Poort droegen. Dit maakt het erg lastig om de juiste gegevens bij de juiste molen te vinden. Zeer waarschijnlijk zijn enkele van deze gegevens bij de verkeerde molen geplaatst, zowel door Pieter Boorsma als door Ron Couwenhoven. Nader onderzoek kan misschien wat meer duidelijkheid brengen in de Koger Poorten familie.

Het bouwjaar van deze paltrok De Poort is nimmer gevonden. Op 6 januari 1695 verkochten de erven Maarten Poort de paltrokmolens De Groene Jager en De Kleine Poort voor ƒ 1450 aan Carel Carelsz Verkruyssen.

In ieder geval is bekend dat de molen in 1733 het eigendom was van de Koger houtzager Reijer Jacobsz. De vader van Reijer Jacobsz. was actief geweest met de Koger paltrok Het Vergulde Kalf. Enkele jaren later verkocht Reijer Jacobsz. De Poort aan Dirk Graaf, welke hem op 11 november 1743 tegen brand verzekerde in een assurantiecontract. Dirk Graaf werkte bijna vijftien jaar met De Poort en op 8 december 1757 verkocht hij de molen door aan Jan IJsbrantsz. Koning.
Jan Koning hield De Poort vrij lang in bedrijf. Pas op 13 mei 1784 deed hij de molen voor ƒ 700,- over aan zijn zoon IJsbrand Jansz. Koning. Hoe lang IJsbrand Koning met de molen zou werken is niet bekend.
Het einde van De Poort kwam tijdens de Franse overheersing. Het continentale stelsel van Napoleon zorgde voor een zware economische crisis in de Zaanstreek. Veel molens stonden door gebrek aan grondstoffen stil en vielen in slopershanden. Vooral de pelmolens en snuif- en tabakmolens hadden het zwaar te voorduren, maar ook stonden vele zaagmolens stil.
Op 13 januari 1810 werd De Poort geveild. Het hoogste bod bedroeg ƒ 400,-, waarna de eigenaar van de molen de veiling stopte. Iets later in het jaar, op 28 juli, werd de molen nogmaals in veiling gebracht. Dit keer ging de molen voor ƒ 500,- van de hand. Kopers van De Poort waren Pieter en Cornelis Stoffels, zij lieten de molen nog in hetzelfde jaar verdwijnen.
(zie ook www.duizendzaansemolens.nl).

Bronnen:
“Duizend Zaanse molens” P. Boorsma 1968 blz. 151
“250 Zaanse molens” R. Couwenhoven 2001 blz. 70
www.duizendzaansemolens.nl R. Couwenhoven