Molen De Herder / De Oude Schaapherder / De Oude Kerk / De Oude Kikker, Koog aan de Zaan

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1643

verdwenen

1763

gesloopt

geschiedenis

Het is Pieter Boorsma nooit gelukt om het bouwjaar van de Koger paltrok De Herder te vinden. Ron Couwenhoven had echter meer succes. De Herder werd gebouwd in 1643 en behoorde dus tot de oudere generatie zaagmolens in de streek. De windbrief voor De Herder werd op 4 november 1644 verleend aan Willem IJsbrantsz. Jaarlijks moest hij een bedrag van Fl.3,00 aan windgeld betalen. Veel meer is er over de vroege periode van De Herder niet bekend.
Op 1 januari 1711 werd de molen tegen brand verzekerd in een assurantiecontract. Eigenaar van de molen was toen Meyndert Kat.
Op 3 april 1728 vond er een houtveiling plaats bij de molen, een en ander werd als volgt omschreven, “Een partij hout, leggende vooraen op de Coogh bewesten 't breet, bij de moolens de oude Schaepharder en de harderin.”
Later zaagde De Herder zijn hout voor Pieter Claesz. Cuyper. Na zijn overlijden in 1738 werd de molen toebedeeld aan Dirk Claesz. Kuijper, de broer van Pieter Cuyper. Dirk Kuijper bleef tot zijn dood in 1762 met De Herder werken. Zijn erfgenamen verkochten de molen toen aan de Koger Cornelis Kuijper en de Zaandammer Claas de Jong. De eerstgenoemde was de eigenaar van de naastgelegen paltrok De Herderin. De beide heren kochten de molen echter niet om er mee te gaan werken. In 1763 werd De Herder gesloopt.

Over de bijnamen van de molen schreef Pieter Boorsma in zijn boek “Zaanse Windmolens” uit 1939 het volgende, “Deze molen, die, blijkens zijn volledigen naam, tot de ouden onder zijn broederen behoorde, droeg een tweetal, vrij zonderlinge bijnamen, misschien spotnamen, nl. “de Ouwe Kerk” en “de Ouwe Kikker”. Het kan ook zijn dat hij te voren achtereenvolgens zoo geheeten heeft en na opvolgende “verdoopingen” ten slotte den naam van de Oude Schaapherder heeft gekregen.”

Bronnen:
“Zaanse windmolens” P.Boorsma 1939 blz. 63
“Duizend Zaanse molens” P.Boorsma 1968 blz. 149
www.duizendzaansemolens.nl R.Couwenhoven
F. Rol, Zaandijk.