In Norg stonden tot ongeveer 1870 twee standerdmolens, slechts zo'n 200 meter van elkaar verwijderd, aan wat nu de Eenerstraat is. De oostelijke was een volmolen, vermoedelijk gebouwd aan het eind van de 18e eeuw. De korenmolen stond meer westelijk en was naar alle waarschijnlijkheid veel ouder. Een Norger molenaar duikt voor het eerst op in de archieven in 1572. Het betreft hier Barelt Barels Mulder.
Deze molen werd rond 1874 afgebroken. Omdat de molen tijdens een verkoop van die aan de Asserstraat volgens de voorwaarden moest worden afgebroken (concurentie?) lijkt het voor de hand liggend dat de standerdmolen nog in redelijke en maalvaardige staat verkeerde.
Bij de vroegere molenaarswoning uit 1828 (Eenerstraat 9) liggen nog drie halve molenstenen als stoep. Een andere herinnering aan de verdwenen molens zijn de namen Molenduinen en Molenveen
Enige tijd geleden dook een unieke tekening op van een Middeleeuwse standerdmolen met als onderschrift: "de oude korenmolen aan de ingang van het dorp Norg (Drenthe). Een opmerkelijk geval...
De tekening zou ergens rond 1850 door een inwoner van Norg en het is allerminst zeker dat de zeer oude molen met potlood en papier is vereeuwigd. Als het inderdaad de standerdmolen van Norg is mag gesteld worden dat de plaat iets geromantiseerd is.
De tekening toont een onmiskenbare Middeleeuwse molen op een bergje. Opvallend zijn de dwarsgetuigde wieken (met zeilen aan beide zijde van de roeden), de uitbouw aan de trapzijde, het ontbreken van de staartbalk en de bedekking van de draagconstructie (stiepen, schoren, stander en dergelijke). De kap is met stro gedekt, De tekenaar had oog voor detail, zo is de roede die bijna verticaal staat duidelijk een borstroede, compleet met stroppen. De molen op de tekening is te herkennen als korenmolen door het afdakje achter op de kap, bedoeld voor het luitouw. Ook de zakkendeur is een kenmerk, Het ontbreken van de staartbalk is op meer oude molenprenten te zien, wellicht dat de molen gekruid werd door middel van de extra zware trapbomen. De bevestiging van de zeilen op het hekwerk is niet duidelijk te zien. Maar mogelijk had de molen ten tijde van de tekening geen zeilen en werden deze door de tekenaar ingevoegd. De zandbedekking van de onderbouw is mogelijk aangebracht ter bescherming en omdat zo meer opslagruimte werd verkregen.
Toch is het niet zeker of de afgebeelde molen in Norg heeft gestaan. Het kan namelijk om een willekeurig molen gaan die elders stond, waarbij het onderschrift later is bijgevoegd. Dat het om een fantasieprent van de artiest gaat ligt niet voor de hand, gezien de vele details. De vakwerk schuur heeft, volgens kadastrale gegevens, ook niet bij de molen gestaan, althans niet na ongeveer 1830. Ook zijn de personen in onbekende klederdracht gestoken, doch hier zijn weinig conclusies aan te verbinden...
Tekst ontleend aan G. Geersing.
-----
NB De aangegeven locatie is een schatting naar de TMK van ca. 1850.
