Molen De Eendracht /De Nieuwe Oliemolen /Ellensmolen, Groningen

Groningen, Groningen
v

korte karakteristiek

naam
De Eendracht /De Nieuwe Oliemolen /Ellensmolen
modeltype
Kantige molen, stellingmolen
functie
oliemolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
04424 l
oude dbnr.
V11963
Meest recente aanpassing
media-bestand
Molen 04424 l De Eendracht /De Nieuwe Oliemolen /Ellensmolen (Groningen)
uitsnede

locatie

plaats
Groningen
plaatsaanduiding
Winschoterdiep ZW-zijde, 1,9 km ZO v/d toren
gemeente
Groningen, Groningen
plaats(en) voorheen
Haren
streek
Groningen (stad)
kadastrale aanduiding 1811-1832
Haren A (3) 369 A.W. Hoeksema en mede Eigenaren
geo positie
X: 235169, Y: 580648
N: 53.20646, O: 6.58709

constructie

modeltype
Kantige molen, stellingmolen
krachtbron
wind
functie
romp
achtkante bovenkruier
inrichting
uitgerust met zes stampers en 3 oliebakken (400 aam)(zie repetorium Not.Quintus).
plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
vlucht
74 voet
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
verdwenen
verbrand
geschiedenis
Gebouwd in 1736 voor Egbertus Tiddens voor 1/3, Johannes de Drews voor 1/3 en N.van Butteringha voor 1/3 (PGC).
Komt voor op kaart 31 Retrenchement bij Groningen.
Eigenaars:
In 1744 treedt Egbertus Tiddens uit de rederij;
in 1760 overdracht door N.van Buttingha en Johannes de Drewes aan vijf personen:
Raneke Busch Gockinga voor 1/4, Eppo Ippius voor 1/4, Scato Gockinga voor 1/4, W.J.Menes voor 1/8 en Pieter Louwes voor 1/8 (3.X.147) tot 1782;
in 1782 overdracht aan Cornelius Poelman, eigenaar van ‘De Zon’ tot 1794;
in 1794 verkoop aan Jan Hoeksema voor 1/5, Roelf IJ.Hoeksema voor 1/5, Wytze Hoeksema voor 1/5, Izaak van Delden voor 1/5 en Udo Ringels (acte van 1819) voor 1/5. Werkend onder de naam Hoeksema en Comp. (verzegeling 1793);
in 1819 gereduceerd tot twee eigenaren: Jan IJsbrands en Roelf IJsbrands Hoeksema; in 1831 A.W.Hoeksema tot 1859 (ging naar Ulrum);
in 1862-1867 A.H.Dekker; sinds 1867 J. en A.Ellens (gebr. Ellens).
Afgebrand op 17 december 1873.
Afgebrand de molen, de behuizing, de schuur en de boerderij ‘De Pol’ aan de oostzijde van het Winschoterdiep.
In 1734 werd octrooi verleend aan de Geswoorene Tiddens, de Geswoorene de Drews en de Cinvooymeester Buttingha voor 10 jaren van de oliemolen buiten de stad (resolutie B.R. 17.11.1734).

aanvullingen

trivia
Komt voor op de stafkaart van 1854 en de waterstaatskaart van 1874.

Standplaats 1,9 km ten zuidoosten van de Martinitoren aan de zuidwest-zijde van het Winschoterdiep; 800 m ten noord-noordoosten van de kerk van Haren= Helpman (in Helperkerkstraat in Groningen).

Vroegere standplaats is nu noordwest van de Boumabrug.

-----

Groninger Courant, 9 december 1853

Eergisteren had op de dubbele ophaalbrug, liggende over het Winschoterdiep , buiten het Kleinepoortje een ongeluk plaats, dat ligtelijk ergere gevolgen had kunnen na zich slepen. Men wilde namelijk met een met 4 paarden bespannen wagen , dienende tot het vervoer van een molenas , ter zwaarte van ongeveer 9000 oude ponden , die brug passeren, toen waarschijnlijk door de onvoorzigtigheid van den voerman, die de schrapijzers der brug niet vermeed, de wagen brak en door den hevigen schok ook de kettingen der klap aan de eene zijde braken. Gelukkig was de brug zoo stevig, dat de beide vallen niet zijn bezweken en daardoor grooter ongeluk is afgewend ; thans zal met een paar dagen de brug weder voor rijtuigen zijn te passeren.


Provinciale Drentsche en Asser courant, 18-12-1873

Men schrijft ons uit Groningen , d.d. heden:
In den afgeloopen nacht, tegen 4 uur, ontstond brand buiten het Kleinepoortje , aan 't Winschoterdiep, in den oliemolen van den heer Ellens , op do Gideon, gemeente Haren.
Door den hevigen NoordWesten wind viel aan blusschen niet te denken. In een paar uren lag dan ook de molen met de kapitale behuizing in de asch.
Toen de brandende molen ineen viel, ontstond er zulk een gloed, dat het vuur over het Winschoterdiep vloog en daar de boerenbehuizing, eigen aan den heer Haakma Janssonius te Groningen en in huur bewoond door den landbouwer Hendrik Ottens, in brand stak.
Ook deze behuizing is met eene groote hoeveelheid hooi, huismeubelen en boerenbeslag totaal afgebrand. De bewoner Ottens en 10 kinderen zijn bijna naakt uit de woning gered. In de derde plaats werd nog een naast den molen van Ellens alleen staand pakhuis, waarin ongeveer 100 last lijnzaad , aangestoken tn vernield. Het pakhuis , eigen aan Ellens, werd in huur gebruikt door den heer Scheltes , koren-factor te Groningen. De vuurzeeën aan beide zijden van het water leverden een schrikwekkend, doch prachtig gezigt op. Gelukkig dat er geene meerdere huizen in de nabijheid stonden. Deze waren anders zeker ook door den storm aangestoken. Bij het huis van Ottens werkten nog brandspuiten, maar bij den molen konden ze, om den smallen dijk, niet komen. De levende have van Ottens en van Ellens is gered. Huizen en inboedels en ook het pakhuis met het lijnzaad waren verzekerd, doch de inboedel en het boerenbeslag van Ottens laag, zoodat hij aanzienlijke schade lijdt. Hoe de brand in den molen is ontstaan weet men niet.


NB. deze molen is de enige in de nabijheid van het Kleinepoortje waarvoor deze as bestemd kon zijn.
hier wordt nog nader onderzoek naar gedaan om het met zekerheid te kunnen bevestigen. de Red. NSR