Molen De Ruiter / De Ruyter, Alkmaar

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1684

verdwenen

1911

1903 onttakeld 1911 gesloopt

voorganger

Alkmaar (De Dikke Guurt / De Dicke Guyert)

geschiedenis

Een jaar na de toestemming van Alkmaar (zie onder) werd op 12 september 1685 voor de erfpachtsom van 4 pond een windbrief (het recht om een molen te mogen bouwen en exploiteren) voor een balkzaagmolen te Alkmaar, nabij de Vriese Poort, bij de Wiell(en), verstrekt aan Dirck Claesz. van der Sluijs, van Alkmaar.
Bron en algemene informatie: www.gahetna.nl, index Grafelijkheidsrekenkamer: windrechten (molens).
-----

De vroedschap van Alkmaar verleende op 19 augustus 1684 aan Dirk Claes van der Sluys toestemming om een "saegmolen op te regten". Bij die toestemming kreeg Van der Sluys 300 roeden land in erfpacht, "daer voor deze de Dicke Guyert (Guurt) heeft gestaen", met een recognitie van f30 aan het gasthuis (zie ook historisch kadaster RAA).

De nieuwe molen kreeg de naam De Ruyter. Blijkens de verbandbrief (een soort hypotheekakte) was deze molen "staende en leggende benoorden dese Stadt, buyten dese Stadts Vriesse Poort op de Gasthuysenweyt, belent de Hoornse Vaert ten oosten, en de huyswaerdervaert ten noorden en de voornoemde Gasthuysenweyt ten zuyden en ten westen."

Op 13 december 1902 kwam De Ruiter met bijbehorende opstallen en water ter grootte van 1.93.60 ha in het bezit van Matthijs Eecen Jzn., houtkoper te Oudkarspel.

In 1903 begon de ontluistering van de molen. De roeden werden eraf gehaald en in 1911 werd de molen met de grond gelijk gemaakt. Hoewel de molen weg was, bleef nog lang daarna de plaats als houtwerf in gebruik.

Bron: Oudorp zoals het was, 1973, door A.G. Reus en P.A. van Wigcheren.
-----

Historisch kadaster Regionaal Archief Alkmaar perceel Kad.C139:

Verponding zaagmolen met huis en schuren buiten Vriesepoort, tax f120 verhoogd tot f200, met eigenaren:
1730 Jacob Regter, 1779 Arend Kok, 1783 Abram Kok, 1786 mr Jacob van de Ramhorst, 1790 Abram Kok en Co, Joh. van Leuwen (= Leeuwen) f13.7 (Bron: RAA, SA 743 / 741, Verponding, Vp2563).

1829 (jaar): Een houtzaagmolen genaamd de Ruiter, gelegen buiten de Vriesche poort in BWk.B20, zijnde een bovenkruyer met riet gedekt, hebbende 72 voeten vlugt. Deze molen werkt met drie ramen en twee sleden en kan zwaarder hout zagen dan de overige onder deze gemeente gelegen zaagmolens, alzoo deszelfs spanzagen 6 1/2 voet lengte hebben; zij is goed gebouwd, wel onderhouden; dezelve behoort in eigendom aan den heer Johannes van Leeuwen, die tevens gebruiker is. Het zuiver inkomen wordt begroot op f360. (bron: RANH, Grondbel. 83, Alkmaar Tabel nr. 5 klassificatie).
-----

Jan Ariensz Obdam, geboren rond 1670, was zaagmolenaar op de zaagmolen van Jacob Regter, buiten de Friese poort. Dit werd vermeld bij het overlijden van dhr. Obdam op 8 feb. 1722.
Bron: Genealogie Online.