Molen Polder Trekdam, 's-Gravendeel

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1831 - 1833

verdwenen

1866

verbrand op 28 oktober 1866

eigendomshistorie

eerste machinist van het gemaal was Piet Verkerk, die in mei 1879 per brief om opslag vroeg

 

geschiedenis

Poldermolen van de polder Trekdam

15-12-1603 Na de bedijking van Trekdam ingevolge accoord met de Rekenkamer van Holland van 15 December 1603 werden de beide deelen Mookhoek en Strekdam waterstaatkundig tot één polder vereenigd en verkreeg de vereenigde polder een gemeenschappelijke bemaling door één windmolen, welke geplaatst was in de noordwesthoek van een ongeveer 10 ha grootte, omkade boezem in het deel Trekdam. Deze boezem die nog steeds bestaat en als zodanig dienst doet, lag, ten noorden van de buurtschap het Spui, langs de westelijke Kildijk (de vroegere Trekdam), waardoor hij door een sluis in de zuidhoek in die buurtschap op de Dordtsche Kil uitwaterde. (…)

Informatie van  Willem Janssen, 8-12-2023

 

01-03-1848: begroting reparatie

Defectlijst 2 begroting van kosten voor de reparatie aan de molen enz van de Polder Mookhoek & Trekdam

Molen

Uitgesteld. Een nieuwe buitenroede Aankopen                              f 250

Twee Agterbeschoeijingen vernieuwen                                            f   36

De rollagers der stortebedden ½ steen vijzel                                  f   10

De oude slagbalk der Sluis tot palen zagen                                     f   10

Een gang onderstaven vernieuwen                                                  f   20

Een gang bovenstaven vernieuwen                                                  f   35

Een kroonstuk op de kop van den hals vernieuwen                      f   10

Bijkomende en onvoorziene zaken                                                  f   25

                                                                                                                ______

                                                                                                                f  396

                                                                                                               ---------

Aan den Blaffer of wagtsluisje de deur uithalen en repareren   f      26

Het metselwerk nazien & repareren                                               f      25

Het stuk in de haven voor het invaren regt te zetten en een paal uitheijen      f      13

                                                                                                                                         f      64

                                                                                                                                         ---------

Maakt tezamen                                                                                                           f     460

                                                                                                                                       ======

Aldus opgenomen berekend  & opgemaakt 1 maart 1848 door H. Bremkes

 

25-08-1886: Utrechtsch provinciaal en stedelijk dagblad

Te 's-Gravendeel is gister ochtend de bliksem geslagen in de pijp van het stoomgemaal van den polder den Trekdam, een half uur buiten de gemeente. Eenige steenen werden afgeworpen en de pijp scheurde over een lengte van 8 meter open. Brand werd echter niet veroorzaakt.

Op 28-10-1866 brandde de windmolen af, waarna in 1867 overgegaan werd tot de stichting van een stoomschepradgemaal (…) op de plaats van de oude windmolen .

Bron: Teixeira de Mattos, L. F. (1925). De Waterkeringen, Waterschappen en Polders van Zuid-Holland. Deel VIII, afd IV. Het eiland de Hoeksche Waard en afd. V. Het eiland van Putten. Martinus Nijhoff; p. 345, 346

 

25-05-1867: krantenbericht

 Ten gevolge van het afbranden van den watermolen in den polder Trekdam, onder 's Gravendeel, is in de vergadering van stemgeregtigde ingelanden van dien polder op den 24sten Mei jl. met algemeene stemmen besloten tot het plaatsen van een stoomgemaal. De kosten zullen voor dien polder van slechts 340 bunders, behalve de assurantiepenningen, f 9000 bedragen.

"Stukken betreffende de stichting van een watermolen door het bestuur van de polder Mookhoek en Trekdam, alsmede stukken betreffende de oplegging en inning van een bijzondere omslag ten behoeve van de financiering van de kosten van de stichting"

In 1866 brand de molen door een nog onbekende oorzaak af. In 1867 wordt begroot, de kosten van het maken van een nieuwe stenen watermolen in de polder Trekdam, opgemaakt door fabrijk P. Bremken. Hoe het precies verder gelopen is is nog onbekend, feit is wel dat de stenen watermolen nooit gebouwd is. De bemaling werd nadien overgenomen door een stoomgemaal, die op zijn beurt in de jaren '30 werd vervangen door een klein dieselgemaal met een Crossley motor en pomp. Toen kleine gemalen als deze een plaats op de rijksmonumentenlijst waard bleken, werd dit mooie gemaaltje spoedig tegen de grond gewerkt en vervangen door een potsierlijke moderne inlaat. De bemaling geschied nu niet meer op deze plaats.
Informatie van Jesse in 't Veld, 5 december 2013

bronnen

Bron: "En wijd was de polder" door Rien Allewijn, 1989. Hoeksche Waard en eiland van Dordrecht.

nog waarneembaar

fundering