Molen De Lattenzager, Dordrecht

Dordrecht, Zuid-Holland
v

korte karakteristiek

naam
De Lattenzager
modeltype
Paltrokmolen
functie
zaagmolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
03941 r
oude dbnr.
V13591
Meest recente aanpassing

locatie

plaats
Dordrecht
plaatsaanduiding
aan het Mallegat (Oude Maas) t/o de Zuid-Weeskinderendijk, de 11e molen vanaf het Zuiden gezien
gemeente
Dordrecht, Zuid-Holland
streek
Eiland van Dordrecht
geo positie
X: 104106, Y: 424623
N: 51.80792, O: 4.64924

constructie

modeltype
Paltrokmolen
krachtbron
wind
functie
plaats kruiwerk
onderkruier
kruiwerk
onderkruier
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
>
verdwenen
geschiedenis
Op de website van 'regionaal archief Dordrecht.nl' onder 'beeldbank' staat onder inventarisnummer 552_308048 een kaart van Van Nispen met daarop de molens rond het Papegat, de 's-Gravendeelsedijk en op het Krabbe eiland. Op basis van de beschrijving van Ten Bruggecate is molen J. 'De Lattenzager'.
De kaart dateert van tussen 1700 en 1717. Mogelijk is het een planningskaartje en moet molen J nog gebouwd worden. Maar op andere kaarten van Van Nispen komt de molen ook voor, dus het is niet bij planning gebleven. Op de kadastrale kaart van 1826 (jaartal op verzamelplan Dubbeldam) is er een scheepswerf op de plek van molen J. dus toen was die in ieder geval verdwenen.

Informatie van Pim van der Wijk, 10 januari 2016

aanvullingen

trivia
Deze molen is ingevoerd aan de hand van de gegevens van het Ten-Bruggencate-bestand.

Tot op heden nog geen gegevens gevonden over deze molen.

De molen is ook niet opgenomen in het jaarboek 2008/Draaiende molens, stappende paarden van J. Zondervan-Heck.
De redactie.

Het is onwaarschijnlijk dat op onderstaand schilderij van Schelfhout deze molen is afgebeeld (n.a.v. melding Peter van Driel, 18 september 2017).

"In zijn landschappen vond Schelfhout atmosfeer en natuurgetrouwheid belangrijker dan een topografisch correcte weergave. In zijn panoramische landschappen met zicht op een stad als Haarlem of Dordrecht combineerde hij dan ook vrijelijk bouwvolumen met landschapschetsen die hij had gemaakt in de omgeving van deze steden." bron: Andreas Schelfhout, Onsterfelijk schoon, De landschappen van Andreas Schelfhout (1787-1870) en zijn leerlingen, catalogus SIMONIS & BUUNK.

De topografische situatie op het schilderij heeft zo in ieder geval niet bestaan. De kerk is een kwartslag gedraaid en de koepel van de Groothoofdspoort is vervangen door een vierkante toren. Op een eerdere aquarel (uit 1861!) in Teylers museum staat de kerk wel correct en is de koepel ook te zien. De paltrokmolen de Lattenzager was toen echter al zeker 40 jaar verdwenen. Waarschijnlijker is dat Schelfhout molen de Eikenboom die wel ongeveer op deze plaats in de compositie zou hebben gestaan (standpunt van Schelfhout lijkt ongeveer de spoorbrug in aanbouw) niet pittoresk genoeg vond en daarom vervangen heeft door de paltrok met dramatisch doorzicht door de zaagruimte. Deze paltrokmolen met doorzicht komt ook op andere schilderijen voor van Schelfhout, in heel andere settings, bijvoorbeeld (in spiegelbeeld) op het schilderij 'IJsgezicht met twee molens' uit 1865 en de hieraan voorafgaande studie uit 1861, beiden in het bezit van Teylers museum.

Het is zeker niet uit te sluiten dat Schelfhout deze paltrokmolen in de omgeving van Dordrecht heeft geschetst, bijvoorbeeld aan de Weeskinderendijk of de Noordendijk, maar welke molen het specifiek betreft is niet meer te zeggen.