Molen De Anker / Het Anker / De Sprokkelaar, Dordrecht

Dordrecht, Zuid-Holland
v

korte karakteristiek

naam
De Anker / Het Anker / De Sprokkelaar
modeltype
Kantige molen, stellingmolen
functie
oliemolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
03940 h
oude dbnr.
V2343
Meest recente aanpassing
| Algehele revisie gegevens
media-bestand
Molen 03940 h De Anker / Het Anker / De Sprokkelaar (Dordrecht)
Detail van onderstaande foto

locatie

plaats
Dordrecht
plaatsaanduiding
Weeskinderendijk - Papegat, hoek Weeskinderendijk - Brouwersdijk
gemeente
Dordrecht, Zuid-Holland
streek
Eiland van Dordrecht
kadastrale aanduiding 1811-1832
Dubbeldam A (1) 20 Fredrik Cornelis Del King Dura, koopman
geo positie
X: 104392, Y: 424422
N: 51.80614, O: 4.65341

constructie

modeltype
Kantige molen, stellingmolen
krachtbron
wind
functie
romp
Achtkante bovenbouw, met riet gedekt
kap
rietgedekte kap
inrichting

Dubbel werk, 2 stel kantstenen, 3 gemetselde oliebakken

plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
vlucht
26 m
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
verdwenen
gesloopt
eigendomshistorie

Op 11 augustus 1691 kreeg Hendrick van der Banck de Jonge toestemming om een oliemolen te mogen bouwen op de hoek van de Weeskinderendijk/Brouwersdijk. 

1691-1730: HENDRICK van der BANCK de JONGE 
Hendrick overleed in 1730. De molen bleef tot 1744 in het bezit van zijn familie. 
1731-1744: MATTHIJS, BERBERA, ELISABETH en MARIA van der BANCK, erfgenamen van HENDRICK van der BANCK 
1744-1768: JOHAN (Jan) van NIEVERVAART 
1768-1807: MARTINUS ADRIANUS VAN NIEVERVAART (zoon van Johan Nievervaart) 
1807: REGINA van KESSEL, wed van MARTINUS ADRIANUS van NIEVERVAART 
Toen ook de weduwe van Martinus overleed, kwam de molen toe aan hun zoon Jan 
1808-1822: JAN van NIEVERVAART 
1822-1870: FREDERIK CORNELIS DEKING DURA 
1870-1885: FRANÇOIS van VOLLENHOVEN JACOBSZ

Francois van Vollenhoven Jacobsz verkocht hem in 1885 aan de houtzaagmolenaar Adrianus Florus van der Linden. Op 2 april 1885 werd de molen voor ƒ 3500 verkocht aan H. de Jongh, en werd kort daarna in 1887 gesloopt.

geschiedenis

Bron: Draaiende wieken, stappende paarden - Molens op het Eiland van Dordrecht, C.J.P. Grol en J. Zondervan-Van Heck, Jaarboek 2008 Historische Vereniging Oud-Dordrecht.

07-03-1822: Rotterdamsche Courant
"De Finale Verkoop van den WIND-OLIEMOLEN, genaamd DEN ANKER, met deszelfs gevolgen, staande onder de Gemeente van Dubbeldam, benevens de PAKHUIZEN, genaamd VAN KESSEL en HET PARADIJS, staande het eerste even buiten en het laatste binnen de stad Dordrecht, waarvan de veiling op den 2 Maart 1822, ten overstaan van den Notaris SCHULTZ VAN HAEGEN, heeft plaats gehad, zal, ten overstaan van gemelden Notaris, geschieden op Saturdag den 16 Maart 1822, des morgens te half twaalf uren, in het Logement den Gouden Leeuw, te Dordrecht."

15/16-03-1885: Dordrechtsche Courant
"Openbare vrijwillige verkoping van de dubbele wind-oliemolen genaamd Het Anker, met molenaarswoning, bleekveld en erf uitmakende het Z.O. gedeelte van het perceel Kad. Sectie K, no 681. De molen heeft een vlucht van circa 26 M., is voorzien van dubbel werk, 2 stel kantstsenen,
3 gemetselde oliebakken, ter gezamelijke inhoudsgrootte van circa 600 hectoliters, en bevat bergplaats voor p.m. 2100 hectoliters zaad en p.m 100,000 koeken, aan de Weeskinderendijk 45."
(Jaap de Vries, 31 aug. 2004)

aanvullingen

trivia

Volgens het Jaarboek 2008 'Draaiende wieken, stappende paarden van de Historische Vereniging Oud-Dordrecht (blz 85/86), was de molen een acht- of tienkante bovenkruier.
De molen zou de bijnaam 'sprokkelaar' gehad hebben.

Foto nr 1:
vlnr Het Anker, Het Kapraven, De Leeuw, Het Oudemanshuis, De Vlasbloem
-----

Geheugensteuntje
Met behulp van dit vers konden de Dordtenaren de namen van de vele molens aan de 's-Gravendeelsedijk onthouden.

Het Klaverblad, dat maalt zo snel,
De Karnton, die weet het wel ((Waker)
Het Seimpje met zijn kloek verstand,
dat maalt zijn zaadjes kort en kant (De Zwarte Arend)
De Lelie is een mooie blom,
De Waker lacht daar echter om (De Wakende Kraan)
De Reiger staat nogal in het riet,
Waar De Kat zeer fel op ziet
De Oude Ruiter ruitert snel,
De Haan die kraait des morgens wel
De Uil staat reeds voor de ploeg (De Valk)
Als De Sprokkelaar zijn dingen doet (Het Anker)
De Wever weeft zijn garen fijn (De Willem I)
De Zeelt die wil gevangen zijn
De Bakker bakt zijn brood te licht (De Hoop)
De Poortklok heeft dit lied gedicht (De Karper)

Dit molenrijmpje betreft alle 16 oliemolens van het eiland Dordrecht. Het moet ongeveer tussen 1802 en 1832 gemaakt zijn. De olieslagers waren in die tijd allemaal aangesloten bij een confrérie van olieslagers, een soort gilde/broederschap.
Pim van der Wijk, 3 maart 2016.

De molen stond op de hoek van de Weeskinderendijk en de Brouwersdijk. De achterzijde van de molen grensde aan het Papengat.

Panorama op Dordt, rond 1880 (coll. Paul van den Berg):
- (in de verte) TBN 06675 T, dbnr. 1633, De Eikenboom, gesloopt 1884
- (dichterbij) TBN 03940 K, dbnr. 3075, Willem de Eerste, gesloopt 1885
- (in de verte) TBN 03940 Y, dbnr. 1614, De Treurwilg, gesloopt 1890
- (achter de fabrieksschoorsteen) TBN 12035, dbnr. 917, De Kleine Noordsche Boer, gesloopt 1895
- (voor de kerk) TBN 03940 J, dbnr. 2344, De Zwaan, verbrand 1889
- (vooraan) TBN 03940 H, dbnr. 2343, Het Anker, gesloopt 1887
- (rechts) TBN 03940 I, dbnr. 1612, De Ruiter, verbrand 1900

Links van Het Anker waren in dit tafereel vroeger ook nog te zien de hier reeds verdwenen De Kapraven (gesloopt 1870, vandaar dat de foto van rond 1880 moet zijn) en De Leeuw (verstoomd 1868); links daarvan staan buiten beeld de Oude Manhuis (gesloopt 1886) en De Vlasbloem (gesloopt 1918). Links van Willem de Eerste staat buiten beeld De Pelikaan (gesloopt 1928); verder weg staat links buiten beeld De Zeelt (gesloopt 1922).
Lolke Rang, 26 juni 2021.