Molen De Peerenboom, Beets

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1745 - 1832

verdwenen

circa 1880

afgebroken

geschiedenis

De molen staat nog niet op de kaart van J.J. Dou uit 1745, wel in het kadaster van 1811-1832.

De te zagen boomstammen voor deze molen werden per bark in Purmerend geleverd, en vervolgens als vlotten via de Beemsterringvaart naar Beets gebracht. In het Weeltje werden de stammen geloogd, zie Waterlands Archief, volgnr. WAT001000630.

Algemeen Weekblad 4 juli 1855:
"Bij Notariële acte van 5 Junij jl. blijkt dat er eene Vennotschap is aangegaan, van 1 Januari dezes jaars af, van aan HOUTZAGERIJ en daarmede verwante zaken, onder de firma
de Wolff & Van der Molen.
Deze Vennootschap zal gevestigd zijn te BEETS, waar men van nu af alle brieven gelieve te adresseren. De ondergetekenden vleijen zich dat deze firma evenzeer het vertrouwen moge genieten, dat door den eerst-ondergeteekende tot heden genoten is.
Beets, den 30. Junij 1855.
DIRK DE WOLFF.
J. VAN DER MOLEN, Az."

Purmerender Courant 10 nov. 1869:
"Heden overleed, na een geduldig lijden van bijna 10 weken, onze Meesterknecht Jan Hoogland.
In zijne betrekking tot ons en zijn huisgezin een voorbeeld van zachtmoedigheid en altijd getrouwe plichtsbetrachting, verliezen wij veel in hem, en kan alleen de gegronde hoop dat hij nu belooning voor zijne deugden zal vinden, zijn diepbedroefde Weduwe en Kinderen troosten.
BEETS, 2 November 1869
de Wolff en van der Molen."

Purmerender Courant 10 nov. 1869:
"HOUTZAGERS.
Om ten spoedigste in dienst te treden wordt gevraagd een allezins bekwame Houtzagersknecht voor een bovenkruijer, van goede getuigschriften voorzien.
Adres met franco brieven, waarin opgave van ouderdom en religie, bij de Wolff en van der Molen, te Beets."

De molen werd voor 1904 vervangen door een stoomzagerij, die staat op de topografische kaart van 1904 aangegeven. N.V. Houthandel en Stoomzagerij v.d. Wolff & v.d. Molen. Foto in Waterlands Archief, volgnr. WAT001000647. De houten loods op de voorgrond, die er mogelijk ook al stond te tijde van de molen, bestaat nog steeds!

Later was hier de kuikenbroederij van Meerenboer gevestigd.

Van de stoomzagerij en zaagschuren zijn ter plekke nog betonnen fundamenten en (restanten van) schuren bewaard gebleven. Het vroegere kantoortje (waarschijnlijk op de plek van de vroegere molen) is nu een woonhuis, tot rond 1990 bewoond door mevr. Ank Slot.
-----

De molen was een achtkant, inderdaad op de plaats van het vierkante woonhuis waar Ank Slot en haar moeder woonden. Dit was daarvoor in gebruik als kantoor, gebouwd op de molenfundering.
De molen is rond 1880 gesloopt, en is vervangen door een stoomzagerij, volgens mij op een iets andere plaats binnen het complex. Ik neem aan dat eerst de zagerij is gebouwd en later de molen is gesloopt.
Informatie van Piet Groot, 24 dec. 2008.
-----

Een familie van scheepsbouwers en boeren in de Beets werd in de 17e eeuw rijk aan de houthandel ten behoeve van de bouw van molens, boerderijen, bruggen en duikers in de Noord-Oost Beemster. Deze familie noemde zich Peereboom sinds het midden van de 17e eeuw. Een tak ervan ging richting Purmerend en begaf zich daar in de vroedschap en bierbrouwerij. Er bleven in de 17e eeuw echter enige boerengezinnen Peereboom in de Beets die zich later in de Beemster en over heel West-Friesland uitbreidden.
Citaten uit: "De geslachten Doets en Beets uit de Beemster" door J. Doets, 1992.