Molen Windlust, Wolvega

Wolvega, Fryslân
b

korte karakteristiek

naam
Windlust
modeltype
Kantige molen, stellingmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

adres
Hoofdstraat West 52
8471 HW Wolvega
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
03852
oude dbnr.
B158
Meest recente aanpassing
| Foto
media-bestand
Molen 03852 Windlust (Wolvega)

Lukas Vandael (21-04-2024) 

locatie

plaats
Wolvega
gemeente
Weststellingwerf, Fryslân
kadastrale aanduiding
Gemeente Wolvega, sectie D, nr. 4613
geo positie
X: 195842, Y: 543135
N: 52.87383, O: 5.99381
biotoopwaarde
4 (aanvaardbaar)
landschappelijke waarde
Groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Hoofdstraat West 52
8471 HW Wolvega
molenaar
Willem van der Veen / Jurjen Bajema
telefoon
0561-611052
website
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
ja
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

Zaterdag 09:00 - 12:00 uur en op afspraak.

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
ja
museuminformatie
gericht op scholen
ja
informatie voor scholen

Op afspraak via mail of telefoon

bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van Windlust via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Kantige molen, stellingmolen
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Houten achtkant, gedekt met riet, op stenen onderbouw
kap
Gedekt met riet
inrichting

Eén koppel 17der blauwe en één koppel 17der kunststenen; pletterij; koekenbreker; zakkenklopper; kammenluiwerk; twee steenkranen

versieringen

Sierlijke baard, wit geverfd, zwart afgebiesd, met enig fraai zwart geverfd snijwerk en tussen de voeghouten de opschriften 'Anno' '1888'.

De sluitsteen in de toog boven één van de toegangspoorten bevat de naam 'Windlust'.

plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Rollenkruiwerk; 48 ijzeren rollen. Kruilier.
vlucht
27,20 m.
vang
Vlaamse vang; 6 vaste stukken. Vangbalk met haak; vangstok. Kneppel; pal.
overbrenging

Bovenwiel 69 kammen
Bovenbonkelaar 35 kammen, steek 12,5 cm.
Spoorwiel 120 kammen
Steenschijflopen 29 staven, steek 8,7 cm.
Overbrengingsverhoudingen 1 : 8,16

Bovenwiel en -bonkelaar zijn conisch uitgevoerd.

hoogte
van de stelling: 9,80 m.
wiekvorm
Systeem Fauël met automatische remkleppen op beide roeden
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
media-bestand
Roede 219, Buurma
Buurma
✉︎ 219 buiten 1988 1989 buiten aanw. 27,10
media-bestand
Roede 220, Buurma
Buurma
✉︎ 220 binnen 1988 1989 binnen aanw. 27,20
Pot ✉︎ 1021 binnen 1876 1888 binnen 1989 27,35
Pot ✉︎ 1022 buiten 1876 1888 buiten 1989 27,35
wiekverbeteringen

Vanaf 1950 heeft deze molen het systeem Fauël (fokwieken) gehad, eerst met steekborden, vanaf 1989 met automatische remkleppen.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Sterkman & Zn, wed. A. ✉︎ 148 1861 1888? aanw.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

molenmaker
M. Visser, Heerenveen (1888)
omwentelingen
geschiedenis

Voor 1888 stond op de 'meulepolle' een standerdmolen. Eigenaar was Wiebe Hooisma.
Deze liet ook de tegenwoordige molen bouwen: de stenen onderbouw werd nieuw gemetseld en de bovenbouw aangekocht. Deze was afkomstig uit Mijdrecht (Utr.) en maakte daar als ondermolen nr. 8 deel uit van de Mijdrechtse Droogmakerij. Hij stond daar aan de Kerkvaart 2e gang eerste bedijking.
De molen werd te Wolvega neergezet op een hoge onderbouw en behield daarbij zijn oorspronkelijke vlucht en proporties. Zo kwam een voor Friesland uitzonderlijk grote molen tot stand.
Het poldermolenverleden is hier en daar nog goed te zien, zoals in de (nu onnutte) afschuiningen in het ondertafelement: dit was, in combinatie met een bovenlicht, bedoeld om meer daglicht in de (tot 1888 te Mijdrecht bewoonde) molen toe te kunnen laten.

Op 31 augustus 1893 werd de molen verkocht aan Ten Hulscher, die bleef eigenaar tot 4 juni 1896. Hij verkocht de molen toen zijn zesjarig dochtertje Agnes na een klap van de molen was overleden.
Daarna kwam er nog een aantal molenaars: Jan de Jong 1896-1902, Bulsma van de Woude tot 1925 en Arie Bijkerk tot 1930. Op 1 oktober van dat jaar nam de C.A.F te Oldeberkoop de molen over, Ebbel Lenstra werd de molenaar.

In 1937 werd de molen stilgezet, nog een tijdje werkte men met een motor maar gedurende de oorlogsjaren was dat niet rendabel meer. In 1943 kwam de molen in handen van de gemeente Weststellingwerf en werd daarna gebruikt door de brandweer die er de slangen liet drogen.

In 1947 werd in Wolvega een begin gemaakt met de stichting van een Oudheidkamer en deze kreeg een plaats in de onderbouw.
In 1950 volgde een herstelbeurt, waarbij de molen onder meer uitgerust werd met fokwieken; merkwaardigerwijs was de ophekking nogal slordig: met sloeg als het ware steeds een heklat over, kennelijk omdat men dacht het zonder zeilen te kunnen stellen. Of er na 1950 nog gemalen is, is niet duidelijk. Gezien de aanwezigheid van de Oudheidkamer lijkt dat niet waarschijnlijk.

Bij de zware storm van 12/13 november 1972 waaiden ophekking en fokken grotendeels weg, brak de staartbalk en was er aanzienlijke schade aan het rietdek. Toen gesproken werd over afbraak van de bovenbouw, kwam (de inmiddels gepensioneerde) Ebbel Lenstra in het verweer en met behulp van de toen nog zeer jonge Hendrik Jan Scheenstra, diens vader en later zijn beide zonen werd veel werk verricht. Op zaterdag 20 december 1975 werd de molen weer in gebruik gesteld. 

In 1982 werd uit Noord-Brabant weer een tweede koppel stenen gehaald (het oudere tweede koppel was gebroken), zodat de molen in 1984 weer maalvaardig was. Ook werd in 1982 een pletter aangeschaft uit een oude watermolen in het Duitse Medingen. Deze kwam op de plaats van de koekenbreker. Tot vandaag de dag maalt de molen nog voor bakker en particulier.

De Oudheidkamer, hier gevestigd vanaf 1947, verhuisde in 2009 naar een andere locatie. 

aanvullingen

wetenswaardigheden

Klaas Lenstra, zoon van bovengenoemde Ebbel Lenstra, nam hier in februari 2023 na 48 jaar trouwe dienst afscheid als molenaar. 

unieke eigenschap

De grootste molen van Friesland en wijde omgeving.

foto's

foto's