Molen De Eendragt, Akkrum

Akkrum, Fryslân
v

korte karakteristiek

naam
De Eendragt
modeltype
Kantige molen, stellingmolen
functie
oliemolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
03809 f
oude dbnr.
V1286
Meest recente aanpassing
media-bestand
Molen 03809 f De Eendragt (Akkrum)
Foto: n.n.

locatie

plaats
Akkrum
plaatsaanduiding
aan de Mounedijk nabij de Polslootpoldermolen
gemeente
Heerenveen, Fryslân
streek
Utingeradeel
geo positie
X: 185138, Y: 562311
N: 53.04684, O: 5.83661

constructie

modeltype
Kantige molen, stellingmolen
krachtbron
wind
functie
romp
achtkante bovenkruier
plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
verdwenen
geschiedenis
Sinds 1841 werd in de oliemolen olie geproduceerd en daarbij werden daar lijnkoeken geslagen.

Lijnkoeken werden gemaakt van het residu van het malen van noten en zaden om olie te verkrijgen. Die koeken werden als veevoeder verkocht. Omdat het in feite een afvalproduct was, hadden de lijnkoeken grote waarde voor de molenaars. Die begaven zich op twee afzonderlijke markten. Volgens het vakblad van de graanverwerkende industrie De Molenaar kreeg De Eendragt daardoor al in 1864 hulp van een stoommachine (12 pk).

In 1887 verkocht de uit Delft afkomstige eigenaar Cornelis Bernardus van Woerden de molen aan Ulbe Twijnstra. Ulbe Twijnstra was toen 21 jaar. Van Woerden zag meer in de export van kaas dan in lijnkoeken en olie. Ulbe Twijnstra kocht een paar jaar later ook een kleine oliemolen te Franeker. In 1912 overleed hij waarna zijn zoon Tjeerd Jacob het bedrijf voortzette.

In de negentiende eeuw groeiden vele oliemolens uit tot veevoederfabrieken, omdat de markt zich in die richting ontwikkelde. Onder Twijnstra groeide de molen uit tot één van de grootste veevoederfabrieken van Nederland, met later nog een tweede fabriek in het Utrechtse Maarssen.

In 1963 vond er een fusie plaats met N.V. Oliefabrieken Calvé-Delft met vestigingen in Delft en Hoogkerk. Zo ontstond U.T.-Delfia B.V. In 1972 werd er nog een nieuwe fabriek gebouwd in Helmond, terwijl de capaciteit van de bestaande fabrieken werd vergroot. In 1981 produceerde UTD 600.000 ton mengvoeders. De voortgaande schaalvergroting in de mengvoederwereld leidde tot een langdurige golf van fusies en zo ging UTD op in het Hendrix-concern. De problemen in de veevoedersector leidden bij Hendrix tot een sanering, en zo werd op 4 mei 1981 de productie in Akkrum gestaakt. Precies 160 jaar nadat op deze plaats de eerste lijnkoeken waren geslagen op De Eendragt.

Bronnen:
- De Molenaar, 5/31/2001, Johan Bakker
- Friesch Dagblad/dinsdag, 25 mei 2004, Regio/Wybe Fraanje

UTD, de letter "D" stond voor Delfia/ alias Calvé Delft.
nog waarneembaar
Op de voormolige molenlocatie is er ter herinnering aan de molen een koppel stenen met een plaquette geplaatst. John Verpaalen heeft hiervan de foto's beschikbaar gesteld.