Molen Monnikenmolen, Sint Jansklooster

Sint Jansklooster, Overijssel
b

korte karakteristiek

naam
Monnikenmolen
modeltype
Kantige molen, stellingmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
herbouwd
1996
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan op vrijwillige basis

adres
Molenstraat 1
8326 CV Sint Jansklooster
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
03685
oude dbnr.
B812
Meest recente aanpassing
| Geschiedenis
media-bestand
Molen 03685 Monnikenmolen (Sint Jansklooster)

Rob Pols (27-07-2024) 

locatie

plaats
Sint Jansklooster
gemeente
Steenwijkerland, Overijssel
streek
Kop van Overijssel
kadastrale aanduiding
Gemeente Vollenhove, sectie L, nr. 214
geo positie
X: 196224, Y: 521200
N: 52.67668, O: 5.99674
biotoopwaarde
3 (matig)
landschappelijke waarde
Groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Molenstraat 1
8326 CV Sint Jansklooster
molenaar
Bram Troost / Ymte Loff
telefoon
06-27113871
open voor publiek
ja
open op zaterdag
ja
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

Pasen tot 1 oktober: woensdag en vrijdag 13.00 - 17.00 uur, zaterdag 10.00 - 17.00 uur
Vanaf 1 oktober tot Pasen: alleen zaterdag 9.30 - 12.00 uur.

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
ja
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van Monnikenmolen via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Kantige molen, stellingmolen
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Houten achtkant, gedekt met riet, op stenen onderbouw
kap
Gedekt met riet
inrichting

Eén koppel 15der blauwe stenen; buil; kammenluiwerk; op de begane grond een elektrisch aangedreven koppel stenen

versieringen

Zeer eenvoudige baard, donkergroen geverfd, geel afgebiesd, zonder opschrift

plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Voeghoutenkruiwerk, elektrische kruilier met rondgaande ketting
vlucht
20,50 m.
vang
Vlaamse vang; vangbalk met duim; vangstok
overbrenging

Bovenwiel 59 kammen
Bovenbonkelaar 28 kammen, steek 11,6 cm
Spoorwiel 101 kammen
Steenschijfloop 33 staven, steek 8,2 cm
Overbrengingsverhouding 1 : 6,45

Luiwerk met rad van 32 kammen op de koning en 16 kammen op de luias, steek 10 cm. Een los aangetroffen steenschijf heeft 25 staven; waarschijnlijk diende deze voor het pelwerk (overbrenging 1 : 8,25)

hoogte
van de stelling: 4,30 m., van de berg: 0,80 m.
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Derckx ✉︎ 845 buiten 1996 1996 buiten aanw. 20,60
Derckx ✉︎ 846 binnen 1996 1996 binnen aanw. 20,50
wiekverbeteringen

Deze molen heeft nooit een wiekverbetering gehad.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Gieterij Hardinxveld ✉︎ 68 1996 1996 aanw. 05,74
Sallandia ✉︎ g.n. ? 1960
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan op vrijwillige basis

molenmaker
?? (1857) Fa. Groot Roessink, Voorst (1996)
omwentelingen
geschiedenis

Het eerste moment waarop zekerheid bestaat omtrent een molen op de huidige plaats is een kaart uit 1597. Er zijn reeds aanwijzingen uit het jaar 1399, maar of het om een voorganger van de huidige molen ging, staat niet geheel vast; datzelfde geldt voor het aan het convent (klooster) verleende windrecht. Daarvan is in de periode 1450-1457 sprake. Dit bericht hoeft geen betrekking te hebben op (de voorganger van) deze molen, want er waren in de directe omgeving ook andere molens.
Na de Reformatie werden in 1581 alle Rooms-Katholieke bezittingen door het gewestelijk bestuur van Overijssel (toen bestaande uit Ridderschap en Steden) in beslag genomen en de uitoefening van de katholieke eredienst verboden. Om deze in beslag genomen goederen goed te kunnen beheren, stelde de Staten rentmeesters aan. Dit rentambt voor Sint Jansklooster en omgeving werd tot 1803 uitgeoefend.

In 1720 werd de molen aan particulieren verkocht.
In 1780 koopt Jannes van Benthem de molen. Hij is de eerste telg van deze molenaarsfamilie die tot 1991 de molen in bezit zou hebben.

In 1857 liet Evert van Benthem (1821-1888) de standerdmolen afbreken en een nieuwe stellingmolen met meerdere maalstoelen bouwen om ook meerdere producten gelijktijdig te kunnen malen. Deze molen vertoont grote gelijkenis met de Haarmolen, ofwel de molen van Agtersmid te Staphorst, waarvan thans alleen de (behoorlijk onderhouden) romp resteert.

Omstreeks 1914 werd, om ook in windstille perioden toch te kunnen malen, op de begane grond een maalstoel geplaatst, waarbij de aandrijving geschiedde door een zuiggasmotor (Sint Jansklooster werd pas in 1927 op het elektriciteitsnet aangesloten). Later werd die motor vervangen door een elektromotor. Reeds in 1922 had de fam. Van Benthem in het naburige Blokzijl een tweede maalderij in bedrijf genomen en werd voor de firma Van Benthem steeds belangrijker.

Rond 1940 is het windmaalbedrijf geheel stopgezet en werden wiekenkruis, staart en stelling verwijderd. De molenromp werd volgebouwd met silo's. In 1960 werden kap en bovenas verwijderd. De as werd later hergebruikt bij de restauratie van de zaagmolen De Rat te IJlst (Fr.).

Ondanks dit gegeven werd tussen 1962 en 1975 de molenromp met zijn rietdek nog steeds onderhouden. De opening in 1982 van een nieuwe fabriek in Vollenhove betekende het einde van de bedrijfsvoering op deze molenlocatie en kwamen de flink ingebouwde molen en de pakhuizen leeg te staan.

In 1989 werd het initiatief genomen om de molen weer als maalvaardig werktuig te herstellen. Na veel verwikkelingen werd in 1995 hiertoe vergunning verleend, mede om het massatoerisme (met Giethoorn vlak in de buurt!) hier om te buigen naar meer culturele en educatieve recreatie.

De molen heeft twee koppel stenen: één op windkracht voor consumptiemeel  en één maalt elektrisch voor veevoer. Naast de molen is een bescheiden bezoekerscentrum gebouwd, waarin ook de molenwinkel is ondergebracht.

Bij de restauratie is ook de gehele mechanische maalderij met oude electromotoren, elevatoren etc. gerehabiliteerd en functioneel gemaakt. De blauwe 15der stenen zijn bij de restauratie in de plaats gekomen van 16ders. Gestreefd werd naar blauwe stenen en deze waren beschikbaar.

aanvullingen

literatuur

Dick Zweers, De Monnikenmolen van Sint Jansklooster (z.p. 1996)

foto's

foto's