Molen Nieuwewegspolder, De Onderneming, Harich

Harich, Fryslân
v

korte karakteristiek

naam
Nieuwewegspolder, De Onderneming
modeltype
Kantige molen, stellingmolen
functie
biksteenmolen, poldermolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
03617 a
oude dbnr.
V2455
Meest recente aanpassing
| Conversie
media-bestand
Molen 03617 a Nieuwewegspolder, De Onderneming (Harich)
Fotoarchief NSR

locatie

plaats
Harich
plaatsaanduiding
2 km W van Kippenburg
gemeente
De Fryske Marren, Fryslân
plaats(en) voorheen
Westerend Harich
geo positie
X: 163461, Y: 543205
N: 52.87593, O: 5.51288

constructie

modeltype
Kantige molen, stellingmolen
krachtbron
wind
functie
romp
achtkante bovenkruier
plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
verdwenen
1926 onklaar 1927 afgebroken
geschiedenis
Oorspronkelijk gebouwd als biksteenmolen voor het verharden van zandwegen in Gaasterland. De molen was eigendom van jonkheer G. van Swinderen te Rijs.

Molenaar was Bakema, die met deze molen niet voluit durfde te malen. Toen tussen 1886 en ca. 1900 tijdens een bezoek van de jonkheer aan de molen de molenaar opdracht gaf om voluit te malen, 'sloeg de molen over de kop'.

Hij werd identiek herbouwd als poldermolen en was actief tot 1926, toen hij tijdens een storm een roede verloor.

In 1927 liet de toenmalige eigenaar A. Lootsma de molen afbreken en een windmotor nam de bemalingstaak van de oude molen over.

Aan de weg Koudum-Balk is hier nu de modelboerderij 'Immer Moed' gelegen.
-----

Bemaalde de Nieuwewegspolder (260 ha), en werd vervangen door een windmotor.
Bron: archief Ten Bruggencate.

Leeuwarder nieuwsblad : goedkoop advertentieblad, 11-05-1927

GAASTERLAND. Binnenkort gaat uit onze gemeente iets verdwijnen dat de vermelding waard is. Op hel West-eind van Harich, in de nabijheid v.d. z.g. Stormdijk, is in 't jaar 1843 de molen „de Onderneming" gesticht _ip dé woning van den hr. M. R. Baukema. Deze was aangewezen' den molen te bedienen, die oorspronkelijk was daar gesteld als keiehstamper (het stukstooten van keien) dienst te doen. Eens kwam de vroegere eigenaar daar ter plaatse mei zijn jachtgezelschap, toen de hr. B. zich beklaagde dat 't werk zoo moeilijk ging. Op diens advies werden alle zeilen bijgezet, maar de gevolgen bleven niet uit. Nauwelijks was 't gezelschap verdwenen, of de molen sloeg over den kop en vanaf dat oogenblik had hij afgedaan als k( i.-nslamper en werd hij ingericht als watermolen, 't Vorige jaar verspeelde hij bij, stormweer een roede en werd buiten* werking gesteld en in zijn nabijheid werd een windmotoi geplaatst. Thans wordt de molen, ZOU merkwaardig omdat hij op en in de woning ingebouwd is. door den tegenwoordigen eigenaar, de hr. A. Lootsma, afgebroken. Daar ter plaatse zal een modelboerderij worden gesticht.

Weer een molen, die verdwijnen gaat.

aanvullingen

trivia
In ondergenoemde De Utskoat staat een foto van de molen van de andere kant gezien. Hierop is te zien het molenhuis dat het molenhuis haaks op de sloot stond, en de voorwaterloop daaronder was. Hieruit zou af te leiden zijn, dat de molen oorspronkelijk naast biksteen ook al water gemalen heeft, en na het incident alleen nog poldermolen was.
Bron: Uit de knipseldoos nr. 38, art. door Popke Timmermans in De Utskoat nr. 78, juni 1995