Molen Wijk Ten Toorn / Wijk den Toorn, Schiedam

Schiedam, Zuid-Holland
v

korte karakteristiek

naam
Wijk Ten Toorn / Wijk den Toorn
modeltype
Kantige molen, stellingmolen
functie
zaagmolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
03611 d
oude dbnr.
V1528
Meest recente aanpassing
| Geschiedenis
media-bestand
Molen 03611 d Wijk Ten Toorn / Wijk den Toorn (Schiedam)
fragment kadaster 1811-1832

locatie

plaats
Schiedam
plaatsaanduiding
aan de Lange Nieuwstraat, niet ver van de Varkenssluis
gemeente
Schiedam, Zuid-Holland
streek
Schiedam
kadastrale aanduiding 1811-1832
Schiedam D (1) 400 Johan Frederiks Schwiker, en Consort
geo positie
X: 87455, Y: 436098
N: 51.90928, O: 4.40558

constructie

modeltype
Kantige molen, stellingmolen
krachtbron
wind
functie
romp
achtkante bovenkruier
plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
verdwenen
restant verbrand
geschiedenis

De molen werd gebouwd door een particuliere opdrachtgever. In de 19e eeuw eigendom van en geëxploiteerd door de houthandel Schweiker Zoetmulder & Co, die ook molen De Vlijt in eigendom had.

14-02-1729: Leydse courant,  
Uyt de hand te koop, om aanstonds of tegen Mey 1729 te aanvaarden, een sterke agtkante ZAAGMOLEN, (in en buyten zoo gesteld, dus met weinig Volk kan bearbeid worden) met alle zyne Gereedschappen daar toe behoorende, nevens een extra groote Werf met zyn Woonhuys Hout-Lootsen, Tuyn in 't Jaar 1724 nieuw uytgehaald, staande te Schiedam aan een vry en besloote Water, zeer bekwaam om Eyke en ander Hout te plaatsen, daar de Houtneeringe reeds is aangekweekt, en met goed succes word gedaan; te bevragen by Jacob Bernouw, Mr. Molenmaker daar.

04-09-1823: Opregte Haarlemsche Courant
V R IJ W I L L I G E VERKOOPING. Door den Notaris JACOB GAGESTEIN, residerende te Schiedam, zal op Vrijdag den 19 September 1823, des voormiddags ten elf uren, in den St. Joris-Doele, te Schiedam voornoemd, worden geveild, en op Zaturdag den 27sten derzelve maand, des avonds ten acht uren, in den St. Joris-Doele gemeld, finaal worden verkocht:
No. 4. Eene van ouds bekende en zeer gerenomeerde HOUTKOOPERIT, en den daarop staanden ACHTKANTEN ZAAGMOLEN, genaamd WIJKT DEN TOORN, met alle deszelfs Gereedschappen, Sluitboomen, en hetgeen verder daartoe behoort, mitsgaders WOONHUIS, HOUTLOODSEN, KNECHTS-HUIZINGEN, WATERKOLK tot berging van Drijf- en Zinkhout, TUIN, ERF en WERF, alles staande en gelegen binnen de Groot een Spuisluizen, te Schiedam

07-09-1824: Dordrechtsche Courant 
Te koop: No. 1. Eene van ouds bekende en zeer gerenomeerde houtkoopeij, en den daarop staanden achtkanten zaagmolen, genaamd Wykt den Toorn, ……. alles staande en gelegen binnen de Groote en Spuisluizen te Schiedam.

12-09-1854: Rotterdamsche courant, 
naar gezegd heeft men gepoogd den houtzaagmolen van den heer Z. in de Plantage in den brand te steken; zulks echter nog in tijds verhoud.

15-09-1854: De Nederlander : nieuwe Utrechtsche courant : (staatkundig- nieuws-, handels- en advertentie-blad) / onder red. van J. van Hall
Met genoegen berigten wij, dat te Schiedam eene volkomene rust heerscht. Eergisteren avond waren de straten in de nabijheid van de markt niet meer afgezet, zooals tot dusver het geval was, en keert alles langzamerhand tot de vorige orde terug. Om de bestaande rust meer te verzekeren , is eergisteren op de rivier voor Schiedam eene kanonneerboot aangekomen, het was nog niet zeker of dit vaartuig door de Cycloop zou gevolgd worden , welke in dat geval ingelijks voor de stad zal postvatten. Men heeft ook ijverig het onderzoek voortgezet, of en door wie er geld onder het volk is rondgedeeld, omdat er eenig vermoeden bestaai dat dit geschied is. Dat men gepoogd heeft brand te stichten bevestigt zich. Aan den houtzaagmolen van de HH. Sweyker, Zoetmulder en Prins, voor welken eenige duizende guldens aan gezaagd hout lag, heeft men vuur onder de krullen gevonden , dat noodwendig van de waterzijde moet zijn aangebragt. Had de ontdekking niet oogenblikkeiijk plaats gehad, dan waren vijf minuten later, hout, molen en loods, een prooi der vlammen geweest. Er hebben eergisteren nog een paar arrestatien plaats gehad. 

06-08-1912: Delftsche courant
Branden.
Schiedam, 6 augustus Hedennacht ontstond door onbekende oorzaak brand in de machinekamer der stoomhoutzagerij van de firma van der Elst & Co.
De zaagmolen brandde geheel, de houtloods gedeeltelijk af. Alles is verzekerd.

Bovenstuk gesloopt in de jaren 1886-1888, restant verbrand in 1912.

aanvullingen

trivia

Afb. 2: Het gedeelte van de Nieuwe Haven gezien vanaf de Oranjebrug in zuidoostelijke richting. Links de achterzijde van de panden aan de Lange Nieuwstraat. Op de achtergrond molen de Ploeg met daarvoor de molen Wijk den Toorn, foto Henri de Louw, 1885

Afb.3: De Nieuwe Haven bij de Hoofdstraat gezien vanaf de Westerhaven in oostelijke richting. Centraal de Zaagmolen, die tussen 1886 en 1888 half is afgebroken. Het restant is afgebrand in 1912.
Aan de Hoofdstraat staan telefoonpalen die in 1890 of later zijn geplaatst. Molen De Ploeg is op de foto niet meer te zien, deze werd afgebroken in 1902. Uiterst rechts zijn kap en wieken te zien van de houtzaagmolen aan de Buitenhavenweg, de Burgemeester Knappert, waarvan de bovenbouw werd gesloopt in 1910. Het gebouw rechts met de hoge puntgevel is het pand op de hoek met de Hoofdstraat. Het zonnescherm wijst er op dat op het moment van de foto er een melksalon was gevestigd. Opn.1902