- naam
- De Onderneming
- modeltype
- Ronde molen, stellingmolen
- functie
- korenmolen
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
Het malen van graan, thans op vrijwillige basis
- adres
-
Ooststraat 28
4491 EH Wissenkerke - Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Ten Bruggencate-nr.
- 03541
- oude dbnr.
- B927
- Meest recente aanpassing
- | Tellerstand
Molen De Onderneming, Wissenkerke
Wissenkerke, Zeeland
b
locatie
- plaats
-
Wissenkerke
- gemeente
- Noord-Beveland, Zeeland
- streek
- Noord-Beveland
- kadastrale aanduiding
- Gemeente Wissenkerke, sectie L, nr. 1922
- geo positie
-
X: 41569, Y: 400936N: 51.58587, O: 3.75043
- biotoopwaarde
- 4 (aanvaardbaar)
- landschappelijke waarde
- Bijzonder groot: de molen is vanuit bijna alle richtingen van verre zichtbaar
contact en bezoek
- bezoek/postadres
-
Ooststraat 28
4491 EH Wissenkerke - molenaar
- Lennart van der Torren / Leen Priester
- telefoon
-
- social media
- open voor publiek
- ja
- open op zaterdag
- nee
- open op zondag
- nee
- op afspraak
- nee
- openingstijden
Als molen draait
- toegangsprijzen
- winkelinformatie
- meelverkoop
- nee
- museuminformatie
- gericht op scholen
- nee
- bijzonderheden
- fietsroute
- fietsroute in de buurt van De Onderneming via fietsnetwerk.nl
constructie
- modeltype
- Ronde molen, stellingmolen
- krachtbron
- wind
- functie
- romp
- Ronde stenen molen
- kap
- Gedekt met dakleer
- inrichting
Eén koppel 17der blauwe stenen; één koppel 16der kunststenen; buil; mengketel; sleepluiwerk. Op de begane grond een (antieke) elektromotor die via een tussendrijfwerk het spoorwiel kan aandrijven.
- versieringen
Met de in de drie kleuren van de Nederlandse vlag geschilderde kuip en regenwater werende segmentboogjes boven de stellingdeuren en vensters, evenals het wiekenkruis, staat de molen er fleurig bij.
Op de nieuwe molenbaard staat thans vermeld: "ANNO 1860" en daaronder: "DE ONDERNEMING".
In bovenas is de naam van de bouwer, A. DE TROIJE, ingegoten.- plaats bediening
- stellingmolen
- bediening kruiwerk
- buitenkruier
- plaats kruiwerk
- bovenkruier
- kruiwerk
- Rollenkruiwerk; 36 houten rollen. Kruirad.
- vlucht
- 21,70 m.
- vang
- Vlaamse vang; 5 vaste stukken. Vangbalk met haak; vangstok. Pal.
- overbrenging
Bovenwiel 56 kammen
Bovenbonkelaar 27 kammen, steek 11,5 cm.
Spoorwiel 68 kammen
Steenschijflopen 24 en 26 staven, steek 10,0 cm.
Overbrengingsverhouding resp. 1 : 5,87 en 5,42- hoogte
- van de stelling: 4,55 m.
- wiekvorm
- Binnenroede systeem Fauël met remkleppen; buitenroede Oud-Hollands
- wiekenkruis
-
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte Straathof 328 buiten 2018 2018 buiten aanw. 21,70 Derckx 621 binnen 1989 1990 binnen aanw. 21,70 Derckx 620 buiten 1989 1990 buiten 2018 21,70 onbekend ? buiten ? 1934? buiten 1988 21,50 Pot 712 binnen 1872 1872? binnen 1989 21,56 Straathof 325 binnen 2018 n.v.t. binnen 21,60 - wiekverbeteringen
Sinds 1988 heeft de binnenroede het systeem Fauël (fokwieken) met automatische remkleppen. De buitenroede heeft altijd Oud-Hollandse ophekking gehouden.
- bovenas
-
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte Boddaert & Versluijs 1 1860 1860 aanw. 03,79
- motor(en)
-
fabrikant motornr type motor brandstof vermogen bouwjaar jaar geplaatst jaar verdwenen E.M.F. Dordt 275990 461 D 300/4 30 / 1455 voor 1945
verwijzingen
- allemolens.nl
- Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen
- monument
- 39098
- inventarisnummer
- ZL023
eigendom
- eigenaar
- Vastgoed Maldegem B.V.
- eigendomsvorm
- Bedrijf
geschiedenis
- toestand
- werkend
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
Het malen van graan, thans op vrijwillige basis
- molenmaker
- A. de Troye, Middelburg (1860)
- omwentelingen
- eigendomshistorie
De molen is begin 2023 verkocht aan Vastgoed Maldegem B.V. Daarvoor was E. Meulman eigenaar sinds september 2017. Eerder was de molen 115 jaar in bezit van de familie Verhage.
- geschiedenis
-
Op het land uit een nalatenschap bouwde Hk. de Looff, zoon van weduwe P. de Looff-Versluys een koren- en pelmolen. Aanbesteding werd gepland voor 20 juli 1860.
In 1888 kwam deze bij een openbare verkoping in bezit van A. de Looff Lzn., die de molen in 1902 overdeed aan A. Verhage. Deze verkocht de molen in 1919 aan M.Z. Verhage. Tot 1946/'47 maalde deze voor het boeren- en bakkersgemaal met een koppel 16der kunst- en een koppel 17der kunststenen. Er was toen al een 30 pk. elektromotor.
In 1964 volgde een beperkte restauratie. De conditie van de molen verbeterde duidelijk, maar betekende geen nieuwe bedrijvigheid op windkracht. In de loop van de jaren zeventig was daarom toch weer sprake van licht verval.
In 1980 nam Tonny Mulder, werkzaam bij de familie Verhage maar ook vrijwillig molenaar, het initiatief om noodherstel uit te voeren: de bedoeling was, daarna op bescheiden schaal weer in bedrijf te komen.
In 1988 werd de (vermoedelijk in 1934 gestoken) buitenroede verwijderd en maalde de molen een tijdlang met één roede. Het jaar erop volgde een grondige restauratie waarbij een nieuw wiekenkruis, met fokken en remkleppen op de binnenroede, werd aangebracht (in 2011 heeft men deze fokken, nu in aluminium, vernieuwd).
In 2000 is de molen voor circa ƒ 400.000,-- gerestaureerd. Hierbij werd onder meer de scheur in de romp, ontstaan doordat ramen en deuren recht boven elkaar zijn aangebracht, gerepareerd. Een gevolg van die scheur waren lekkages en verrotte balkkoppen. Deze zijn hersteld door het voegwerk aan de buitenzijde en de stuclaag aan de binnenzijde deels te vernieuwen en ongeveer 20 balkkoppen met kunsthars te injecteren. Tevens heeft de molen een schilderbeurt gekregen en zijn delen van de aandrijving vernieuwd.
Rinus Verhage vormde de vierde generatie die op deze molen maalde. Zijn bedrijf maalde de laatste jaren voornamelijk biologisch volkorenmeel, gebroken tarwe en bloem voor enkele bakkers in de omgeving en daarnaast voor particulieren.
Op 1 januari 2017 beëindigde Rinus Verhage zijn werkzaamheden. Op dat moment stonden molen, schuur, woning en terrein al enige tijd te koop. In september volgde verkoop aan de nieuwe particuliere eigenaar.
In oktober 2017 heeft men de molen stilgezet: de buitenroede diende vervangen te worden. Een nieuwe werd besteld en 20 augustus 2018 werd de buitenroede kaalgezet.
Vervanging leek vervolgens een kwestie van routine, maar helaas: de nieuwe roede die op 21 augustus bij de molen werd afgeleverd bleek een binnenroede! Deze heeft men toen uiteraard niet gestoken.
Vervolgens is versneld alsnog een buitenroede voor deze molen gemaakt (die op 12 oktober 2018 gestoken werd).
(De verkeerd geleverde binnenroede kreeg overigens een prima plek: die kon worden doorverkocht en zit inmiddels in de Jonge Johannes te Serooskerke).
Begin 2023 is de molen opnieuw verkocht, ditmaal aan Vastgoed Maldegem B.V. Ondertussen hebben twee molenaars de draad opgepakt en draait de molen weer geregeld. Ook zijn er plannen om daar weer te gaan malen.
aanvullingen
- wetenswaardigheden
Een grappig constructiedetail: omdat een schuur achter de molen ook voor vrachtauto's bereikbaar moest zijn en de stellingschoren deels in de weg zaten (in de praktijk zal vroeger wel eens een schoor stukgereden zijn) is een vijftal schoren weggelaten en steunt dat gedeelte van de stelling via een stut op het dak van een naastgelegen schuur.
foto's
- foto's
-
draag zelf bij
- teksten
- tekstbijdragen over deze molen insturen | Wilt u specifiek iets kwijt over een roede, as of motor, klik dan daar op het rode envelopje ✉︎ behorende bij het betreffende object.
- foto's
- foto's insturen