Te Aardenburg in de buurtschap Sint Kruis op de Sint Pietersdijk stond een standerdmolen korenmolen.
Jonkvrouw S. Collot d'Escury vermeldt in haar boekje 'de molens van Zeeuws-Vlaanderen': "Onder op dezen molen was een steen met het jaartal 1762.
Wanneer dat het stichtingsjaar is geweest, dan was het niet de eerste molen die hier gestaan heeft.
Op kaarten van 1656 en van ± 1750 komt hier een molen voor.
Deze molen is op 31 augustus 1923 door den bliksem getroffen en vernield.
De molen stond op den ouden St. Pietersdijk, die in 1611 aangelegd is.
Eigenaars o.a. Abraham van de Putte 1840-1895 en Izaak Luteyn 1900-1923".
Abraham was een broer van Johannes van de Putte, die molenaar was in Sint Anna ter Muiden.
Van 1895 tot 1900 was Andreas Buijck molenaar in Sint Kruis.
In 1905 verongelukte molenaarsknecht Piet Fremout door een slag van een molenwiek.
Op een ansichtkaart van omstreeks 1900 staat hij links van de molen. Op deze kaart kijkt men de Roeselarestraat in. De molen had rechts van de trap een kleine kombuis voor de opslag van graan.
Er waren twee koppel blauwe stenen, waarvan er één in 1920 of 1921 werd vervangen door kunststenen.
De staartbalk was uitzonderlijk kort en de trap vrij steil; vermoedelijk aanpassingen vanwege de geringe breedte van de dijk.
De molen was aan drie zijden rood geschilderd, met een groen luik en dito deur.
Nadat de molen beschadigd was door blikseminslag richtte molenaar Luteyn een motormaalderij op die in 1980 nog bestond.
Nico Jurgens, 25 feb. 2006.
foto coll. DVM
Had vermoedelijk ter plaatse een voorganger.
In 1868 verzekerde Abraham van de Putte de molen bij de Brandwaarborgmaatschappijen Middelburg/Zierikzee voor een herbouwwaarde van ƒ 5.000,- waar bovenop een ‘innerlijke’ waarde van ƒ 1.666,-.
In 1874 werd de verzekerde waarde gehalveerd waarbij de molenaar de andere helft voor eigen risico nam.
Uit de inschrijving blijkt dat de molen een vlucht had van 22,50 m, een diepte van 5,10 m bij een breedte van 3,45 m. De hoogte wordt opgegeven als 9,50; niet duidelijk is waar deze hoogte bepaald is maar waarschijnlijk over het kleedhout van de trapzijde. De molen had een koppel vijftiender en een koppel zestiender stenen en een pelwerk. Verder was er een afzonderlijk ‘hok’ buiten aan de trap.
Info: Nico Jurgens, 3 januari 2022