Molen De Witte Juffer, IJzendijke

IJzendijke, Zeeland
b

korte karakteristiek

naam
De Witte Juffer
modeltype
Ronde molen, stellingmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
herbouwd
1965
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan op vrijwillige basis

adres
Biestraat 18
4515 CD IJzendijke
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
03324
oude dbnr.
B884
Meest recente aanpassing
| Tellerstand
media-bestand
Molen 03324 De Witte Juffer (IJzendijke)
Bram van Broekhoven (1-4-2013).

locatie

plaats
IJzendijke
gemeente
Sluis, Zeeland
streek
West-Zeeuws-Vlaanderen
kadastrale aanduiding
Gemeente Oostburg, sectie EY, nr. 1156
geo positie
X: 31489, Y: 371636
N: 51.32048, O: 3.61531
biotoopwaarde
4 (aanvaardbaar)
landschappelijke waarde
Bijzonder groot; domineert tezamen met twee kerktorens dorp en wijde omgeving.

contact en bezoek

bezoek/postadres
Biestraat 18
4515 CD IJzendijke
molenaar
Eric Nas / Ton Koops
telefoon
0117-302065 / 0117-302242 / 06-27377838
website
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
ja
open op zondag
nee
op afspraak
nee
openingstijden

Zaterdag 13.00 - 17.00 uur

toegangsprijzen
winkelinformatie

Biologische meelproducten

meelverkoop
ja
museuminformatie

Op één van de zolders is een permanente tentoonstelling van oude gereedschappen.

gericht op scholen
nee
bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van De Witte Juffer via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Ronde molen, stellingmolen
krachtbron
wind
functie
romp
Ronde stenen molen, boven de stelling geheel gepleisterd en gewit
kap
West-Vlaamse kap, gedekt met eiken schaliën
inrichting

Eén koppel maalstenen; sleepluiwerk

versieringen

Eenvoudige kleine baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met daarop de naam "De witte juffer".

Boven de oostelijke toegangsdeur is in het metselwerk met grote letters en cijfers ingelegd: "J.J.C.M. S C D 1841".
Deze initialen slaan voor de eerste eigenaar en zijn vrouw: Joh. Jos Cammaert en Sophia Carolina Doens.

plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Engels. Kruirad.
vlucht
23,90 m.
vang
Hoepelvang (metaal). Vangbalk met haak (vangbalk boven voeghout); vangstok. Pal.
overbrenging

Bovenwiel 59 kammen
Bovenbonkelaar 32 kammen, steek 12,6 cm.
Spoorwiel 69 kammen
Steenschijfloop 26 staven, steek 10,7 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 4,77

hoogte
van de stelling: 6,10 m.; van de berg: 5,00 m.
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
media-bestand
Roede 919, Derckx
Derckx
✉︎ 919 binnen 2000 2001 binnen aanw. 23,90
media-bestand
Roede 780, Derckx
Derckx
✉︎ 780 buiten 1994 1995 buiten aanw. 23,90
media-bestand
Roede 91, Bremer
Bremer
✉︎ 91 binnen 1965 1965 binnen 2001 23,90
Bremer ✉︎ 92 buiten 1965 1965 buiten 1995 23,90
wiekverbeteringen

Deze molen heeft in 1965 geen wiekverbetering gekregen (en had die ook vóór 1931 niet).

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
media-bestand
As g.n., Aerschot, van Herentals (B)
Aerschot, van Herentals (B)
✉︎ g.n. ? 1965 aanw.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan op vrijwillige basis

molenmaker
?? (1841) Fa. Doornbosch, Adorp (1965)
omwentelingen
geschiedenis

Deze molen is in 1841 gebouwd als grondzeiler. Pas later vond de verhoging tot stellingmolen plaats.
In de periode als grondzeiler moet dit ook een zgn. kettingbuitenkruier zijn geweest: in de romp zijn aan de buitenzijde op ruim 1 meter hoogte rondom 14 ijzeren haken aangebracht die hebben gediend om de kap na het kruien vast te kunnen zetten. Een andere Vlaamse gewoonte is de ijzeren ring op 0,5 m hoogte naast de oostelijke deur om bij het takelen het leihoofd of voetblok aan te bevestigen.

Opvolgers van eerste eigenaar Joh. Jos Cammaert waren in 1865 D. van Hevele, in 1870 C.L. Lippens en in 1886 L.C.L. Temmerman. Tussen 1891 en 1959 waren twee generaties Doens moleneigenaar, waarna de gemeente de molen aankocht.

Op de vijf zolders tellende molen werd tot 1931 gemalen; na een roedebreuk in dat jaar heeft men de molen kort daarna onttakeld. 

In 1965 is de resterende peperbus door de Groninger molenmaker Doornbosch met behulp van gebruikte onderdelen, waaronder gaandewerk van een molen uit Hamont (B.) en een bovenas en roede uit Maarheze, weer tot complete molen gerestaureerd.
Hoewel het op zich verheugend was dat IJzendijke weer een molen had, was er ook kritiek: niet alleen zou de Vlaamse kap niet goed zijn uitgevoerd maar vooral het gaandewerk functioneerde niet best (zo werkten spoorwiel en steenschijfloop niet goed) en als gevolg was van een echt maalvaardige molen geen sprake. 

In 1985 kreeg de molen een andere steenschijfloop (die wél spoorde) en later heeft men, bij de vervanging van beide roeden (1995 en 2001) de ophekking verder vervlaamst, dus met vlakke zeeg, hekwerk tot tegen askop zónder wafel, bordopstand in relatie tot hekkens overal gelijk en weinig (hier vijf) kikkers per eind. Ook heeft men het kruihaspel vervangen door een meer streekeigen type en de niet-originele baard verwijderd.

De molen draait regelmatig waarbij ook wordt gemalen.

 

aanvullingen

toelichting naam

Deze molen had, voorzover bekend, nooit een naam. In 2009 kwam hieraan onverwacht een einde: op zaterdag 18 juli kreeg deze molen officieel de naam "De Witte Juffer". Burgemeester Jaap Sala van Sluis blies die dag tijdens een korte plechtigheid een hoopje meel weg, waarna de nieuwe naam zichtbaar werd.
Op zich is deze naam niet heel slecht, maar de molen heeft uitstraling genoeg om het zónder te kunnen.

unieke eigenschap

De enige bovenkruier in Nederland met een Vlaamse kap, meer precies: een West-Vlaamse kap. Ook vóór 1931 had deze molen een dergelijke kap.

foto's

foto's