Molen Heerenwalsterpolder / Schansterpolder / Polder 19, Heerenveen/ It Hearrenfean

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1854

herbouwd

verdwenen

1939

afgebroken

voorganger

Heerenveen/ It Hearrenfean (Heerenwalsterpolder (1e))

opvolger

Molendatabase.net dbnr. 910

geschiedenis

In 1854 werd de oude windmolen vervangen door een nieuwe.

De provinciale inventarisatie van 1867 vermeldt dat deze oostelijke molen (in 1875 polder 19), in de Heerenwalster polder, een vlucht van 12,6 meter had en ruim 19 ha bemaalde.

Hebkema's Krant, 19 juli 1935:
"Spinnekopmolen te Nijehaske bedreigd.
De laatste in Heerenveens omgeving - wie helpt
Heerenveen, 18 juli. Is in de loop der jaren het legioen der molens in de omgeving van onze plaats reeds aanmerkelijk gedund, de weinige exemplaren die gespaard bleven zijn hun bestaan ook nog niet zeker. Thans wordt ernstig het oude spinnekopmolentje in den Schanster polder op den dijk over de spoorlijn bedreigd. Het is de laatste molen van dit type in Heerenveens onmiddellijke omgeving en hij draagt zeer veel bij tot het landschapsschoon ter plaatse."
(Redmer Holwerda, 9 feb. 2018)

Zutphensche Courant, 14 aug. 1935:
"Een molen behouden. Het bestuur van den Schansterpolder, bij Heerenveen, dat besloten had den spinnekopmolen te laten afbreken, heeft van het gemeentebestuur een brief ontvangen, dat afbraak van dezen molen waarschijnlijk niet toelaatbaar is. Zeer waarschijnlijk zal de molen worden geplaatst op de monumentenlijst dier gemeente, zoodat dit monument voor deze gemeente blijft behouden."

Het Vaderland, 21 aug. 1935:
"MOLENS.
Omdat volgens ingekomen adviezen het verdwijnen van den zeer schilderachtig gelegen molen in hooge mate zou zijn te betreuren, hebben H. en W. besloten art 9 tot en met 16 der Monumentenverordening van toepassing te verklaren op den laatsten spinnekopwatermolen in den Schansterpolder bij Heerenveen.
Hierop is het polderbestuur medegedeeld, dat het verboden is den molen geheel of gedeeltelijk te sloopen of te verplaatsen, van uiterlijk aanzien te veranderen of aan het oog te onttrekken. De molen, tot welker afbraak het Polderbestuur reeds had besloten, blijft dus behouden voor onafzienbare tijd."

De molen werd door Anton Sipman opgemeten (zie Aant.) voordat de molen in 1939 door afbraak verdween. Op 14 april 1940 werd voor de bemaling een windmotor geplaatst.

De laatste aantekening in het polderboek dateert van 1961. Omstreeks deze tijd hield de polder op te bestaan. Als gevolg van de ruilverkaveling Haskerveenpolder werd het gebied voortaan bemalen door De Groote Sint Johannesgasterveenpolder, die er ook waterschapsbelasting ging heffen.
Het archief van de polder werd in 1995 door het Museum Willem van Haren in Heerenveen overgedragen aan het waterschap Boarnferd.

Bronnen o.a.:
- Inleiding archief Particuliere polder De Heerenwalster Polder, Archieven.nl.
- Informatie Dick Bunskoeke, april 2020.
-----

Bemaalde de polder 19 (ca. 30 ha).
Bron: archief Ten Bruggencate.
NB Dit was geen tjasker, maar een spinnekop.