Molen Westersche Molen, Beetsterzwaag/ Beetstersweach

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1816

verdwenen

1874

of later gesloopt

voorganger

Beetsterzwaag/ Beetstersweach (Rog Molen)

geschiedenis

In 1816 werd de standerdmolen gesloopt, en een nieuwe stellingmolen gebouwd ruim 200 m zuidelijker. Eigenaren waren toen Egbert Kuipers en baron Van Lijnden.

In 1840 verkochten molenaar Klaas Rienks Kuiper met zijn vier broers en de erven van baron Van Lijnden de molen voor ƒ 1751 aan Bate Lolkes Wesselius uit Rijperkerk. Toen werd Geert Durks Schroor de molenaar, later (in 1854) tevens eigenaar.
-----

De molen werd in 1816 voltooid. Toen hij in 1840 werd verkocht had hij een vlucht van 19 meter en bevond zich de stelling op 3,84 meter hoogte. Er was slechts één paar stenen aanwezig en de molen was voor 2400 gulden tegen brand verzekerd.
Molenaar was Klaas Egberts Kuipers, die tevens mede-eigenaar was (alle gegevens uit advertentie Leeuwarder Courant).
Geert Dirks Schroor was getrouwd met Sjirkje Annes de Boer en zij was mede-eigenaar van de Westersche Molen te Joure (verkoopakte 1845).
Dick Bunskoeke, 14 sept. 2008.
-----

In 1840 kocht Geert Durks Schroor de rogmolen te Beetsterzwaag, daarvoor was hij rond 1830 nog korenmolenaarsknecht te Oldeboorn. De afgebeelde woning 'kombuis' was de komiezenwoning waar de maalbelasting werd betaald. De molen stond oorspronkelijk dichter bij deze woning, maar werd later enkele honderden meters naar het zuiden verplaatst.
Bijgevoegde plattegrond uit het kadaster van 1832 geeft die nieuwe plek aan. Een pad liep langs de komiezenwoning naar het zuiden tot aan de Walle. Het laatste stuk van dat pad heet nu de Wissel. De rogmolen stond ongeveer halverwege ter hoogte van de huidige Boelenslaan.
In 1852 ving Geert Durks naast het molenenaarsberoep ook een wekelijkse beurtdienst per schip op Sneek aan. In de Leeuwarder Courant 12 september 1856 werd de molen al eens te koop aangeboden, maar pas in 1869 verkochten de Schroor's de molen aan jonkheer Tinco Martinus Lycklama a Nijeholt. Die legde ten oosten van de molen een park aan. Ook ten westen lag een park (nu overtuin). Beetsterzwaag kwam meer en meer in de luwte van parken en bossen te liggen. De volgende eigenaar (1872) Jan Jans Weis verplaatste de molen naar Oud Beets op de plaats waar nu de afslag van de A7 ligt. De Schroor's legden zich toen volledig toe op de beurtdienst per zeilschip op Sneek en Leeuwarden.
M.T.P. Schroor, 14 sept. 2008.
-----

In 1874 verzocht de nieuwe eigenaar Jan Jans Weis om de molen (vermoedelijk vanwege de slechte windvang) te mogen verplaatsen naar (Oud) Beets. Nadat in 1874 de moune fan Weis te Oud Beets (Tenbruggencatenummer 03266 b) was opgericht is de molen gesloopt. Of de molen uit Beetsterzwaag werd verplaatst, of dat er toen een nieuwe molen werd opgericht is onduidelijk.
Bronnen o.a.:
- "Molens in Opsterland", Ernst Huisman en Gjalt Popma, 1979. Met dank aan H. van der Kaay.
- aanvulling Dick Bunskoeke, 16 maart 2023.