Ansichtkaart, uitsnede
In het gemeentearchief van Oostdongeradeel berust een uit 1806 daterend afschrift van een op 30 augustus 1717 gesloten overeenkomst tussen Ulbe, Baron van Aijlva, grietman over Oostdongeradeel, zijn bijzitters Gerrit Botma en Pijtter Hanja met Eilert IJskes uit Grijpskerk, waarbij de laatstgenoemde vergunning kreeg om een nieuwe "peldergarstemeulen" te mogen stichten op "de grond bij het verlaat even buiten Dockum onder de clockslag van Oostrum." Hij had de plaats voor zijn nieuw te bouwen molen goed uitgezocht. Door aan te bieden om de in de onmiddellijke nabijheid gelegen sluis in de Zuider Ee te bedienen trachtte hij de grond op zo voordelig mogelijke condities te pachten.
Het Grietenijbestuur ging op zijn voorstellen in en zo kwam men tot het accoord, dat Eildert IJskes "op het verlaat zou passen en de schepen in Oostdongeradeel en Dockum deur te laten passeren en repasseren, en dat sonder enig tractement." Daartegenover stond men hem toe "een perpetuele vrije woning te hebben in het verlaatshuis." Aan grondpacht zou hij een eeuwige rente van één daalder 's jaars betalen ten profijte van de grietenij.
In 1718 ontstond bij het Vallaat onder Oostrum, in de nabijheid van Dokkum een molen die bemalen werd door Eilert Jurriens.
Zes jaar later nam Eilert IJskes het roer zelf in handen tot zijn dood in 1735. Zijn weduwe zette het bedrijf nog voort tot 1752, waarna de molen in handen kwam van Walle Melis. Of de molen toen nog in werking was, is niet zeker, want in de belastingkohieren komt bij Oostrum de vermelding "huis en molen" na 1742 niet meer voor.
Bron: Noord-Oost-Friese korenmolens en hun molenaars, W.T. Keune, 1970.
Groninger courant, 20-12-1825
Notaris. V D. Notaris G. W. POSTHUMA , te Dokkum , zal, op Dingsdag den 27 December eerstkomende , des avonds te uren , in het Logement de Posthoorn , aldaar, op aannemelijke Voorwaarden van betaling, publiek, bij Strjjkgeld Verkoopen :
Een florisante en in weinige jaren geheel vertimmerde ROGGE en PELMOLEN , DE GOEDE VERWACHTING genaamd, met deszelfs kapitale HUIZING en verdere ANNEXE GEBOUWEN, staande op den Grietenijgrond, bij het Vallaat, onder Oostrum, naby Dokkum, begeregtigd met de VOORDEELEN van gemelde VALLAAT; door WALLE MELIS van der WERFF en Vrouw als Eigenaren wordende bewoond en gebruikt.
De molen aan het schapendijkje is in 1897 door molenaar Jan Dijkstra verkocht aan molenaar Edzes. De molenaar genoot de voordelen aan het oppassen van het Vallaat. De molen stond nl. bij het Verlaat onder Oostrum bij Dokkum, aan het Schapendijkje. Ten Bruggencate geeft als eigenaar in 1898 ene Jan Dijkstra, in De Molenaar van 12 januari 1898 bood hij de molen te koop aan.
Volgens het eerste nummer van "De Molenaar" uit 1897 werd de molen op 29 december 1897 verkocht.
Bron: archief Ten Bruggencate.
Aanvullende informatie: Verkoop Rog- en Pelmolen bij het Vallaat onder Oostrum, art. door dhr. Van Lambalgen in De Molenaar 1 jan. 1973 p. 89.
Tussen 1900 en 1906 moet de molen nog zijn voorzien van zelfzwichting op beide roeden.
In 1906 werd de molen afgebroken.
Informatie ingezonden door Frans Kerstens.
Jan Dijkstra, was een zoon van molenaar Tjerk Dijkstra, een broer van de Enumatilster molenaar Kornelis Dijkstra.
De molen werd in 1907 verplaatst naar Enumatil ter vervanging van een in 1906 verbrande molen aldaar.
Ansichtkaart
Deze typisch noordelijk te noemen koren- en pelmolen had een houten onderbouw van horizontale planken, het achtkant boven de stelling was met riet bedekt.
