- naam
- Waterschap De Weeren / Polder 15, De Eenhoorn
- modeltype
- Spinnenkop
- functie
- poldermolen
- bouwjaar
- verdwenen
- toestand
- verdwenen
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Ten Bruggencate-nr.
- 03171 t
- oude dbnr.
- V2396
- Meest recente aanpassing
- | Conversie
Molen Waterschap De Weeren / Polder 15, De Eenhoorn, Engwier
Engwier, Fryslân
v
locatie
- plaats
- Engwier
- plaatsaanduiding
- Kornwerdervaart zz.
- gemeente
- Súdwest-Fryslân, Fryslân
- streek
- Wûnseradiel
- kadastrale aanduiding 1811-1832
- Makkum B (1) 188 Wed. Lambertus IJntema, landbouwersche
- geo positie
-
X: 156126, Y: 565867N: 53.07964, O: 5.40401
constructie
verwijzingen
- allemolens.nl
- Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen
geschiedenis
- toestand
- verdwenen
- bouwjaar
- verdwenen
-
verbrand
- geschiedenis
-
In de eerste jaren na de oprichting werd de bemaling in het waterschap geheel gereorganiseerd. De bestaande windwatermolens werden verkocht, behalve de molen "De Eenhoorn".
Deze molen werd in 1778 door molenmaker Widmer Sipkes gebouwd. Hij kreeg 737,30 gulden betaald “wegens de nieuwe watermoolen” volgens de rekening van de Hendrik Nannes en Catrijn Epesstichting te Bolsward over dat jaar.
Voor “vier moolens seilen aan de moolen bij de Slader meer” kreeg Antonij J. Seilmaker datzelfde jaar 218,95 gulden betaald, terwijl hopman J. Geurts Westerbaan “tou en teer aan de watermoolen bij de Slaader meer” 4,75 gulder kreeg uitgekeerd. Met Slader meer werd het Sillaardermeer bedoeld.
Widmer Sipkes (1720-1806) was een in die tijd bekende molenbouwer die in Rien woonde. Omdat hij Rooms was, zal hij vaak juist vanwege zijn kwaliteiten zijn gevraagd om werkzaamheden te verrichten: veel bestuurders waren namelijk van een ander, door de overheid aangehangen geloof.
Widmer Sikes was de zoon van molenmaker Sipke Widmers. Na Widmer nam diens zoon Sipke Widmers (1752-1815) het molenmakersbedrijf over. Daarna was zijn broer Pieter Widmers (1766-1853) nog werkzaam als timmerman en molenmaker te Rien-Lutkewierum. Ook andere broers waren in het vak werkzaam: Jantje Widmers Langedijk (1759-1832), met de achternaam van zijn moeder, in Wolvega, Jacob Widmers (1761-1842) in Sneek en Fopke Widmers (1764-1803) in Lemmer.
Volgens de provinciale inventarisatie van 1867 had de Eenhoornster molen in de Sillaarder polder (uit 1778) een vlucht van 14 meter en bemaalde hij 80 ha. De naam van de molen zal zijn afgeleid van de nabijgelegen zathe de Eenhoorn.
Dick Bunskoeke, 4 mei 2020.
-----
Twee nieuwe molens werden aangekocht: een voormalige, in 1903 gebouwde poldermolen van het Noord-Hollandse heemraadschap De Buikslotermeer, en een uit Joure afkomstige korenmolen, daterende uit 1866. De nieuwe molens noemde men respectievelijk De Wolkenkrabber (Tenbruggencatenummer 03175) en De Weeren (Tenbruggencatenummer 03176).
In 1924 brandde "De Eenhoorn" af en werd op dezelfde plaats een elektrisch gemaal gebouwd.
Bron: archief van Waterschap De Weeren, (1915) 1918-1976, Archiefnet.
-----
Bemaalde de polder 15 (45 ha) op de Kornwerdervaart.
Bron: archief Ten Bruggencate.
aanvullingen
- trivia
- 391 Akte van depot van een onderhandse overeenkomst met J. Yntema te Cornwerd c.s., eigenaren van de sate "de Eenhoorn" en de daarbij behorende windwatermolen aan de Cornwerdervaart, waarbij laatstgenoemden zich verplichten tot het (tijdelijk) bemalen van een deel van het waterschapsgebied, 1918. 1 stuk.
Bron: archief van Waterschap Cornwerd, (1898) 1907-1975 (1976), Archiefnet.
-----
Waarschijnlijk voor deze molen werden roeden overgenomen van een wipmolen op IJsselmonde (Tenbruggencatenummer 01521 b). Bij restauratie van De Eenhoorn ontstond door onvoorzichtigheid met vuur (koffiezetten) echter brand, de molen brandde tot de grond toe af. Molenaar Stoffels van De Ondernemeing te Witmarsum (Tenbruggencatenummer 01431) kocht toen de roeden van het waterschap en plaatste ze in zijn eigen molen. Omdat de roeden iets te kort waren, werden ze toen verlengd door op ieder eind een houten balkje aan te brengen. Deze balkjes werden er later weer uitgenomen en er werden stukken aan de roeden gelast.
Bronnen:
- "Molennieuws uit Friesland", art. door Popke Timmermans in De Utskoat nr. 47, sept. 1987.
- "Met molenvriend Brunsmann op stap (vervolg)", art. in De Utskoat nr. 52, dec. 1988.
draag zelf bij
- foto's
- foto's insturen