Molen Polder de Grote Wargaastermeer, bovenmolen, Warga/ Wergea

Warga/ Wergea, Fryslân
v

korte karakteristiek

naam
Polder de Grote Wargaastermeer, bovenmolen
modeltype
Kantige molen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
03083 f
oude dbnr.
V3121
Meest recente aanpassing
media-bestand
Molen 03083 f Polder de Grote Wargaastermeer, bovenmolen (Warga/ Wergea)
Foto: n.n.

locatie

plaats
Warga/ Wergea
Fries voorkeurspelling
gemeente
Leeuwarden, Fryslân
streek
Idaarderadeel
kadastrale aanduiding 1811-1832
Wergea A (2) 858 Wargaaster Meer
geo positie
X: 185550, Y: 572687
N: 53.14006, O: 5.84374

constructie

modeltype
Kantige molen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
achtkante bovenkruier
inrichting

Scheprad, later vijzel

plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
verdwenen
gesloopt
geschiedenis

Het octrooi voor de droogmakerij van het Groote Wargaastermeer zou van 12 oktober 1633 zijn, maar uit andere stukken blijkt dat de initiatiefnemer al voor 2 augustus 1632 het octrooi op zak had. Plannen waren er al eerder, want in de vroege lente van 1631 gingen grondeigenaren en boeren van Wirdum al akkoord met de plannen. De kerkvoogden moesten in verband met de aanliggende dorpslanden met de bedijkers maar een contract sluiten. De Amsterdamse koopman Paulus Jansz. Kley was initiatiefnemer en liep ook het grootste financiële risico. De meeste deelnemers kregen financiële problemen, die Kley zo veel als hem mogelijk was heeft proberen op te lossen. Daardoor werd het eigenlijk zijn polder.

Waarschijnlijk is het werk van de ringdijkaanleg al in de zomer van 1632 begonnen. Niet iedereen was het eens met de activiteiten. Tien jaar eerder had Winsemius in zijn beschrijving van Idaarderadeel gemeld dat tussen Wergea en Aegum het Wargaaster Nieuwemeer lag, waar de beste vis van Friesland gevangen werd. Het verhaal is overgeleverd dat vissers van Wirdum de al aangelegde dijk eens doorstaken. In de zomer van 1633 was het droogmalen met drie molens nog in volle gang en midden in de herfst van dat jaar stond het gebied in elk geval droog.

De kwaliteit van de grond bleek volgens de participanten ver beneden verwachting, reden om vrijdommen van belasting aan te vragen.

Na het ombouwen van de bovenmolen van scheprad naar vijzel kon de ondermolen (Tenbruggencatenummer 07656)verdwijnen. Waar bovengenoemde derde molen zou hebben gestaan is onbekend.

Tot 1883 is hij een particuliere polder gebleven en toen is hij bestuurlijk ingericht tot waterschap. In 1916 ging men over op elektrische bemaling, waarna de molen werd verkocht.

Bron ondermeer: artikel "Wergea, waterdorp met gouden kansen" door Peter Karstkarel in Noorderbreedte 2000, nr. 5.

aanvullingen

trivia

Mogelijk was het achtkant afkomstig uit de Zaanstreek. Volgens Ten Bruggencate uit Noord Holland.
-----

Aan bouw van de molen te zien, zou dit best eens ooit een binnenkruier kunnen zijn geweest.
Bron: informatie van Jan Hofstra in De Utskoat nr. 109, maart 2003.