- naam
- De Broekmolen / Broekpoldermûne
- modeltype
- Kantige molen, grondzeiler
- functie
- poldermolen
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig in circuit
- bestemming
Vh. bemalen van de Broekpolder, thans buiten bedrijf
- adres
-
Schwartzenbergloane 2A
9108 AL Broeksterwâld - Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Ten Bruggencate-nr.
- 03071
- oude dbnr.
- B48
- Meest recente aanpassing
- | Constructie
Molen De Broekmolen / Broekpoldermûne, Broeksterwoude / Broeksterwâld
Broeksterwoude / Broeksterwâld, Fryslân
b
locatie
- plaats
-
Broeksterwoude / Broeksterwâld
- gemeente
- Dantumadiel, Fryslân
- kadastrale aanduiding
- Gemeente Akkerwoude, sectie M, nr. 100
- geo positie
-
X: 194380, Y: 587879N: 53.27598, O: 5.97754
- biotoopwaarde
- 5 (goed)
- landschappelijke waarde
- Zeer groot
contact en bezoek
- bezoek/postadres
-
Schwartzenbergloane 2A
9108 AL Broeksterwâld - molenaar
- Egbert Reining
- telefoon
- 06-48910913
-
monkeyisland3@hotmail.com
- social media
- open voor publiek
- ja
- open op zaterdag
- nee
- open op zondag
- nee
- op afspraak
- ja
- openingstijden
Als de molen draait en op afspraak.
- toegangsprijzen
- winkelinformatie
- meelverkoop
- nee
- museuminformatie
- gericht op scholen
- nee
- bijzonderheden
- fietsroute
- fietsroute in de buurt van De Broekmolen / Broekpoldermûne via fietsnetwerk.nl
constructie
- modeltype
- Kantige molen, grondzeiler
- krachtbron
- wind
- kenmerken
- functie
- romp
- Houten achtkant, gedekt met riet, met stenen veldmuren
- kap
- Gedekt met riet
- inrichting
Stalen vijzel Ø 1,32 m., met drie gangen.
- versieringen
Zeer eenvoudige baard, wit geverfd, zwart afgebiesd, zonder opschrift.
- plaats bediening
- grondzeiler
- bediening kruiwerk
- buitenkruier
- plaats kruiwerk
- bovenkruier
- kruiwerk
- Neutenkruiwerk; 24 neuten. Kruilier
- vlucht
- 16,80 m.
- vang
- Vlaamse vang. Vangbalk met duim; vangstok. Pal.
- overbrenging
Bovenwiel 44 kammen
Bovenbonkelaar 23 kammen, steek 10,5 cm.
Onderwiel 33 kammen
Vijzelwiel 32 kammen, steek 10,5 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 1,97- hoogte
- wiekvorm
- Oud-Hollands
- wiekenkruis
-
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte Vaags 183 buiten 2008 2009 buiten aanw. 16,80 Vaags 199 binnen 2008 2009 binnen aanw. 16,80 Derckx 144 buiten 1974 1975 buiten 2009 16,80 Derckx 145 binnen 1974 1975 binnen 2009 16,80 Pot 2516 buiten 1923 1923? buiten 1975 16,56 Pot 2422 binnen 1918 1918 binnen 1975 16,40 - wiekverbeteringen
Deze molen kreeg in 1911, nog met houten roeden, zelfzwichting. De later gestoken ijzeren roeden kregen dit eveneens, steeds met Oud-Hollandse voorzomen.
In 1937 werd op beide roeden het systeem Dekker aangebracht, op de binnenroede met zelfzwichting, de buitenroede zeilen.
Bij de grote restauratie van 1975/76 is dit alles gewijzigd in Oud-Hollands (met zeilen).- bovenas
-
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte onbekend ? ? 1915? aanw.
verwijzingen
- allemolens.nl
- Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen
- monument
- 11679
- inventarisnummer
- FR040
eigendom
- eigenaar
- Stichting De Fryske Mole
- eigendomsvorm
- Stichting
geschiedenis
- toestand
- werkend
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig in circuit
- bestemming
Vh. bemalen van de Broekpolder, thans buiten bedrijf
- molenmaker
- Wietse Jurjen & comp. (1876)
- omwentelingen
- geschiedenis
-
Deze molen bemaalde de Broekpolder. In de jaren '60 van de 20ste eeuw kwam de molen buiten bedrijf en werd later bovendien afgesloten van de Friese boezem; daarom kan deze tegenwoordig alleen malen in circuit.
Enige wetenswaardigheden uit het verleden:
1911 nieuwe houten roede en zelfzwichting op beide roeden, vervaardigd door molenmaker Meindert van der Meulen, Dokkum, getekend door zijn (al op leeftijd zijnde) vader.
1915 nieuwe as voor ƒ 600,--.
1923 oude roede gebroken, daarom een nieuwe Potroede (nr. 2516) voor ƒ 565,--.
1936 molen verdekkerd, waarbij één roede weer zeilen kreeg, door Westra (Franeker) voor ƒ 850,--.
Nadat in 1961 een dieselmotor met nieuwe vijzel was geplaatst, was het malen op windkracht snel verleden tijd; rond 1967 moet de windkracht voor het laatst zijn benut (maar toen verkeerde de molen al in matige toestand).
Begin 1975 was de situatie zeer slecht: het riet grotendeels van romp en kap verdwenen en één gebroken roede.
Een grote restauratie in 1975/76 maakte een einde aan dit verval. Daarna was de molen, nu weer Oud-Hollands opgehekt, in eerste instantie alleen draaivaardig. Later heeft men ook onderbonkelaar en vijzelwiel zodanig hersteld dat er weer kon worden gemalen, al was dat alleen nog mogelijk in circuit.
Begin 2008 is de molen stilgezet vanwege de slechte staat van beide roeden. Aanvankelijk zou er één worden vervangen, maar ook de andere bleek slechter dan verwacht. In 2009 stak men nieuwe roeden en daar bleef het niet bij: romp en kap kregen nieuw riet en de beschoeiing rond de molen werd vervangen.
Opvallend in de kap is het bovenwiel: dit heeft zes plooistukken en enorm brede velgen, ook opmerkelijk is de met een betonnen mantel verzwaarde penzijde van de bovenas.
aanvullingen
- toelichting naam
Deze molen wordt vernoemd naar de polder die hij kon bemalen.
- literatuur
De Utskoat 16 (dec. 1979)
foto's
- foto's
-
draag zelf bij
- teksten
- tekstbijdragen over deze molen insturen | Wilt u specifiek iets kwijt over een roede, as of motor, klik dan daar op het rode envelopje ✉︎ behorende bij het betreffende object.
- foto's
- foto's insturen