Molen De Broekmolen / Broekpoldermûne, Broeksterwoude / Broeksterwâld

Broeksterwoude / Broeksterwâld, Fryslân
b

korte karakteristiek

naam
De Broekmolen / Broekpoldermûne
modeltype
Kantige molen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig in circuit
bestemming

Vh. bemalen van de Broekpolder, thans buiten bedrijf

adres
Schwartzenbergloane 2A
9108 AL Broeksterwâld
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
03071
oude dbnr.
B48
Meest recente aanpassing
| Constructie
media-bestand
Molen 03071 De Broekmolen / Broekpoldermûne ( Broeksterwoude / Broeksterwâld)
Vincent Mepschen (20-6-2021)

locatie

plaats
Broeksterwoude / Broeksterwâld
gemeente
Dantumadiel, Fryslân
kadastrale aanduiding
Gemeente Akkerwoude, sectie M, nr. 100
geo positie
X: 194380, Y: 587879
N: 53.27598, O: 5.97754
biotoopwaarde
5 (goed)
landschappelijke waarde
Zeer groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Schwartzenbergloane 2A
9108 AL Broeksterwâld
molenaar
Egbert Reining
telefoon
06-48910913
website
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

Als de molen draait en op afspraak. 

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van De Broekmolen / Broekpoldermûne via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Kantige molen, grondzeiler
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Houten achtkant, gedekt met riet, met stenen veldmuren
kap
Gedekt met riet
inrichting

Stalen vijzel Ø 1,32 m., met drie gangen.

versieringen

Zeer eenvoudige baard, wit geverfd, zwart afgebiesd, zonder opschrift.

plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Neutenkruiwerk; 24 neuten. Kruilier
vlucht
16,80 m.
vang
Vlaamse vang. Vangbalk met duim; vangstok. Pal.
overbrenging

Bovenwiel 44 kammen
Bovenbonkelaar 23 kammen, steek 10,5 cm.
Onderwiel 33 kammen
Vijzelwiel 32 kammen, steek 10,5 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 1,97

hoogte
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Vaags ✉︎ 183 buiten 2008 2009 buiten aanw. 16,80
Vaags ✉︎ 199 binnen 2008 2009 binnen aanw. 16,80
Derckx ✉︎ 144 buiten 1974 1975 buiten 2009 16,80
Derckx ✉︎ 145 binnen 1974 1975 binnen 2009 16,80
Pot ✉︎ 2516 buiten 1923 1923? buiten 1975 16,56
Pot ✉︎ 2422 binnen 1918 1918 binnen 1975 16,40
wiekverbeteringen

Deze molen kreeg in 1911, nog met houten roeden, zelfzwichting. De later gestoken ijzeren roeden kregen dit eveneens, steeds met Oud-Hollandse voorzomen.
In 1937 werd op beide roeden het systeem Dekker aangebracht, op de binnenroede met zelfzwichting, de buitenroede zeilen.
Bij de grote restauratie van 1975/76 is dit alles gewijzigd in Oud-Hollands (met zeilen).

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
onbekend ✉︎ ? ? 1915? aanw.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig in circuit
bestemming

Vh. bemalen van de Broekpolder, thans buiten bedrijf

molenmaker
Wietse Jurjen & comp. (1876)
omwentelingen
geschiedenis

Deze molen bemaalde de Broekpolder. In de jaren '60 van de 20ste eeuw kwam de molen buiten bedrijf en werd later bovendien afgesloten van de Friese boezem; daarom kan deze tegenwoordig alleen malen in circuit.

Enige wetenswaardigheden uit het verleden:
1911 nieuwe houten roede en zelfzwichting op beide roeden, vervaardigd door molenmaker Meindert van der Meulen, Dokkum, getekend door zijn (al op leeftijd zijnde) vader.
1915 nieuwe as voor ƒ 600,--.
1923 oude roede gebroken, daarom een nieuwe Potroede (nr. 2516) voor ƒ 565,--.
1936 molen verdekkerd, waarbij één roede weer zeilen kreeg, door Westra (Franeker) voor ƒ 850,--.

Nadat in 1961 een dieselmotor met nieuwe vijzel was geplaatst, was het malen op windkracht snel verleden tijd; rond 1967 moet de windkracht voor het laatst zijn benut (maar toen verkeerde de molen al in matige toestand).

Begin 1975 was de situatie zeer slecht: het riet grotendeels van romp en kap verdwenen en één gebroken roede.
Een grote restauratie in 1975/76 maakte een einde aan dit verval. Daarna was de molen, nu weer Oud-Hollands opgehekt, in eerste instantie alleen draaivaardig. Later heeft men ook onderbonkelaar en vijzelwiel zodanig hersteld dat er weer kon worden gemalen, al was dat alleen nog mogelijk in circuit.

Begin 2008 is de molen stilgezet vanwege de slechte staat van beide roeden. Aanvankelijk zou er één worden vervangen, maar ook de andere bleek slechter dan verwacht. In 2009 stak men nieuwe roeden en daar bleef het niet bij: romp en kap kregen nieuw riet en de beschoeiing rond de molen werd vervangen. 

Opvallend in de kap is het bovenwiel: dit heeft zes plooistukken en enorm brede velgen, ook opmerkelijk is de met een betonnen mantel verzwaarde penzijde van de bovenas.

 

aanvullingen

toelichting naam

Deze molen wordt vernoemd naar de polder die hij kon bemalen.

literatuur

De Utskoat 16 (dec. 1979)

foto's

foto's