Molen De Phenix, Marrum

Marrum, Fryslân
b

korte karakteristiek

naam
De Phenix
modeltype
Kantige molen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
herbouwd
1917
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig in circuit
bestemming

Vh. bemalen van de polder Ferwerd, thans buiten bedrijf

adres
Nieuweweg 4A
9073 GN Marrum
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
03042
oude dbnr.
B100
Meest recente aanpassing
| Geschiedenis
media-bestand
Molen 03042 De Phenix (Marrum)
Frank van Onna (26-6-2018)

locatie

plaats
Marrum
gemeente
Noardeast-Fryslân, Fryslân
kadastrale aanduiding
Gemeente Ferwerd, sectie B, nr. 1513
geo positie
X: 183800, Y: 592806
N: 53.32093, O: 5.81939
biotoopwaarde
4 (aanvaardbaar)
landschappelijke waarde
Zeer groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Nieuweweg 4A
9073 GN Marrum
molenaar
Sipke Syds Tjepkema
telefoon
0519-562459 (molenaar)
e-mail

website
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

Op afspraak

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van De Phenix via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Kantige molen, grondzeiler
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Houten achtkant, gedekt met riet, met stenen veldmuren
kap
Gedekt met riet
inrichting

Stalen vijzel Ø 1,62 m. met drie gangen, in betonnen schoefbak. 

versieringen

Eenvoudige baard, wit geverfd met rood afgebiesde krullen, met de jaartallen '1845' en '1917'

Fraai gesneden rietplanken

Op één van de velden van de romp is een bord aangebracht met de naam van de molen.

plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Neutenkruiwerk; 24 neuten. Kruilier
vlucht
21,40 m.
vang
Vlaamse vang; 6 vaste stukken. Vangbalk met duim, vangstok. Pal.
overbrenging

Bovenwiel 60 kammen
Bovenbonkelaar 33 kammen, steek 11,4 cm.
Onderwiel 39 kammen
Vijzelwiel 32 kammen, steek 11,8 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 2,22

hoogte
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
media-bestand
Roede 374, Straathof
Straathof
✉︎ 374 binnen 2023 2024 binnen aanw. 21,40
Straathof ✉︎ 373 buiten 2023 2024 buiten aanw. 21,40
Buurma ✉︎ 78 buiten 1977 1977 buiten 2024 21,50
Buurma ✉︎ 79 binnen 1977 1977 binnen 2024 21,50
Pot ✉︎ 2590 binnen 1926 1926 binnen 1977c 21,40
wiekverbeteringen

Deze molen was tot 1977 uitgerust met zelfzwichting, dit in combinatie met Oud-Hollandse voorzomen. Na vervanging van de roeden in 1977 werd dit gewijzigd in Oud-Hollands met zeilen.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
De Prins van Oranje ✉︎ 1339 1888 1917 aanw.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig in circuit
bestemming

Vh. bemalen van de polder Ferwerd, thans buiten bedrijf

omwentelingen
eigendomshistorie

De Stichting De Fryske Mole is eigenaar sinds 1976, daarvoor was dit de polder Ferwerd.

geschiedenis

De eerste molen op deze plaats werd gebouwd in 1845 en brandde op 28 mei 1917 na blikseminslag af. Er moest een nieuw maalwerktuig gevonden worden. 
In het vakblad De Molenaar waren op 14 februari 1917 al de eiken as, Amerikaans grenen roeden en de gehele bovenbouw van een houtzaagmolen in Leeuwarden te koop aangeboden, ofwel: er stond een molen voor de sloop te koop. Door de aankoop van deze molen kon men nog datzelfde jaar in Marrum een molen herbouwen.

De Phenix bleef lang in bedrijf: tot ca. 1970 werd de polder Ferwerd voornamelijk op windkracht bemalen, al was er na 1945 wel een dieselmotor geplaatst voor als er onvoldoende wind was. 

Enige jaren buiten bedrijf, werd de molen ook van de Friese boezem afgesloten; als gevolg is tegenwoordig alleen malen in circuit nog mogelijk. 

In februari 2016 werd de molen voorzien van een nieuwe stalen vijzel, die een houten vijzel (uit 1982) verving. Aardig was ook dat de dieselmotor, die hier bewaard bleef, werd gereviseerd en in principe kan worden gebruikt (al blijft het dan bijzonder jammer dat hier alleen circuitbemaling mogelijk is). 
De Phenix is ook in gebruik als lesmolen voor het Gild Fryske Mounders.

aanvullingen

toelichting naam

Deze molen is in 1917 hier gebouwd, maar diende eerder als houtzaagmolen te Leeuwarden. Was daar in 1848 na brand herbouwd en kreeg toen de naam De Phenix. De molen nam zijn naam, niet ten onrechte, als het ware mee naar Marrum, omdat ook daar de voorganger was verbrand.

foto's

foto's