Molen Vrouwbuurstermolen, Vrouwenparochie

Vrouwenparochie, Fryslân
b

korte karakteristiek

naam
Vrouwbuurstermolen
modeltype
Kantige molen, stellingmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

adres
Vrouwbuurtstermolen 8
9077 SB Vrouwenparochie
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
03033
oude dbnr.
B143
Meest recente aanpassing
| Molenaars
media-bestand
Molen 03033 Vrouwbuurstermolen (Vrouwenparochie)
Ton Koorevaar (29-05-2010)

locatie

plaats
Vrouwenparochie
gemeente
Waadhoeke, Fryslân
kadastrale aanduiding
Gemeente Lieve Vrouwe Parochie, sectie F, nr. 1174
geo positie
X: 177295, Y: 588290
N: 53.28066, O: 5.72146
biotoopwaarde
5 (goed)
landschappelijke waarde
Niet onbelangrijk maar windsingels in de omgeving werken verstorend en ook verkleinend.

contact en bezoek

bezoek/postadres
Vrouwbuurtstermolen 8
9077 SB Vrouwenparochie
molenaar
Karst Tol / Uilke Haitsma
telefoon
website
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
ja
open op zondag
nee
op afspraak
nee
openingstijden

Zaterdag 12.00 - 15.30 uur. 

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
ja
informatie voor scholen

Schoolbezoek op afspraak.

bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van Vrouwbuurstermolen via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Kantige molen, stellingmolen
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Houten achtkant, gedekt met riet, op vierkante houten onderbouw
kap
Gedekt met riet
inrichting

Twee koppel 16der kunststenen; pletmachine; buil; kammenluiwerk

versieringen

Eenvoudige baard, wit geverfd met blauwe en gele motieven in de bies, met het opschrift "Vrouwbuurster Molen".

plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Neutenkruiwerk; 16 neuten. Kruirad.
vlucht
20,60 m.
vang
Vlaamse vang; vangbalk met duim; vangstok
overbrenging

Bovenwiel 56 kammen
Bovenbonkelaar 29 kammen, steek 9,2 cm.
Spoorwiel 88 kammen
Steenschijflopen 25 staven, steek 11,0 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 6,78

hoogte
van de stelling: 4,90 m.
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Molema ✉︎ 5 binnen 1995 1995 binnen aanw. 20,60
Derckx ✉︎ 723 buiten 1992 1992 buiten aanw. 20,60
Bremer ✉︎ ? binnen 1966? 1966 binnen 1995 21,40
Bremer ✉︎ ? buiten 1966? 1966 buiten 1991 21,40
onbekend ✉︎ ? binnen ? 1948 binnen 1966 19,00
onbekend ✉︎ ? buiten ? 1948 buiten 1966 19,00
wiekverbeteringen

Van (vermoedelijk) 1948 tot 1966 had deze molen op beide (toen te korte) roeden het systeem Dekker (bedoeld voor zeilen).

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
onbekend ✉︎ g.n. ? aanw. 03,93
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
1832 aanwezig
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

omwentelingen
geschiedenis

Van de oudere geschiedenis van deze molen, de enig overgeblevene van het Bildt, is maar weinig bekend; op een kadastrale kaart, uitgegeven in 1832, staat op deze plaats een achtkante 'rogmolen' vermeld. Als dat de huidige molen is, is deze daar vermoedelijk neergezet met onderdelen van een gesloopte molen. De molenlocatie zelf is heel oud: al in 1570 stond hier een molen; ongetwijfeld een standerdmolen.
In 1869 was Johannes Jans van der Ley hier eigenaar. Hij combineerde de functie van molenaar met die van kastelein. Wat de molen betreft is dan sprake van een 'windkoren- en pelmolen'. 

De molen raakte in 1954 buiten bedrijf. Op dat moment was het uiterlijk nogal potsierlijk, vanwege een stel duidelijk te korte tweedehands roeden (van de gesloopte molen van de Jellumer- en Beersterpolder) met Dekkerwieken: de vlucht bedroeg op dat moment niet meer dan 19 meter; de vier einden waren ruim een meter te kort!
 
In 1962 werd een stichting opgericht met als doel, de molen te restaureren. Tussen 1963 en 1967 volgde een moeizame restauratie. In 1966 werd de kap gerestaureerd en vervolgens nieuwe roeden gestoken. Daarna werd, destijds nog ongebruikelijk in de molenwereld, op vrijwillige basis regelmatig gedraaid, onder meer door de bekende Friese molenvriend Jan de Beer.

In 2007 heeft de molen een flinke opknapbeurt gekregen: nieuwe stelling, nieuw riet op romp en kap en ook een sprinklerinstallatie. In 2020 moest het (toen totaal gare) spoorwiel geheel worden vernieuwd. Daarna was weer sprake van een maalvaardige molen. 

De molen draait regelmatig waarbij ook wordt gemalen. Ook wordt les gegeven aan vrijwillige molenaars in opleiding. 

Onderzoek naar de bovenas leverde in 2019 geen resultaat op. De as doet aan een Penn denken maar is dat zeer waarschijnlijk niet en bevat verder geen zichtbare aanwijzingen die uitsluitsel geven over het fabricaat. Vooralsnog is dit een interessant raadsel. In dat opzicht lijkt deze bovenas op zijn molen: over herkomst en bouwjaar is domweg heel weinig bekend!

aanvullingen

toelichting naam

Deze molen wordt aangeduid naar de locatie waar hij staat.

trivia

Deze molen is blijvend verbonden aan de schaatssport: onder 'Het pact van Vrouwbuurtstermolen' wordt de afspraak verstaan, gemaakt door de vijf latere winnaars van de Elfstedentocht van 14 februari 1956, om niet verder te strijden maar gezamenlijk over de finish te gaan. Zij sloten dit pact opvallend vroeg, want er was na de Vrouwbuurstermolen nog een flink stuk te gaan. 
Jan J. van der Hoorn, Aad de Koning, Jeen Nauta, Maus Wijnhout en Anton Verhoeven hielden woord en gingen gezamenlijk als eerste over de eindstreep. Het mokkende bestuur van de vereniging "De Friesche Elf Steden" heeft dat jaar geen prijzen uitgereikt.

foto's

foto's