Foto coll. H. Visser
De molen was afkomstig uit de Zaanstreek [?]. Volgens informatie van de heer Zoethout stond in de molen het jaartal 1795 op een balk.
Volgens overlevering was de eerste eigenaar een zekere Molenaar, die de molen liet bouwen maar niet verder kwam dan tot de kap want toen waren de centen op en moest de goede man eerst weer sparen om de wieken aan te brengen.
1849: Cornelis Sleeswijk kocht in 1849 de molen tijdens een openbare verkoop van de goederen van de familie Brandsma. Enige jaren later werd aangrenzende onroerendgoed aangekocht. Het bedrijf werd geleid door Johannes Brandsma, bedrijfsleider van Cornelis Sleeswijk.
Cornelis overleed in 1857, zijn wed. Fettje Wegener was toen de eigenaresse. Toen ook zij in 1862 was overleden, werd het bedrijf aanvankelijk voortgezet door F.W. Wegener Sleeswijk en Johannes Brandsma, een v.o.f genaamd 'de weduwe C. Sleeswijk'.
In 1883 overleed Brandsma.
16-06-1884: de Haagse Courant:
Een 15-jarig jongeling te Lemmer, werkzaam aan een houtzaagmolen aldaar, had Zaterdag het ongeluk, terwijl de molen in vollen gang was, met zijne rechterhand zoodanig in aanraking te komen met een der werktuigen, dat de hand gedeeltelijk verbrijzeld werd en hoogstwaarschijnlijk afgezet zal moeten worden.
Ingezonden door Caroline Schaeffer, 20 mei 2021
In 1892 werkten er op de molen 5 man te weten 1 meesterknecht, 2 molenknechten, een jongen en een schipper. Voor het bedrijf in Lemmer werkten ze ook nog een molen uit Woudsend en een in Harlingen. Ze zaagden elk jaar zo'n 600 balken voor Lemmer.
In 1893 trad de zoon van F.W. Wegener Sleeswijk toe tot het bedrijf. In 1895 werd het bedrijf gemoderniseerd, de stoomhoutzaagmolen werd geintroduseerd. de v.o.f werd in 1905 omgezet in 'N.V. Stoomhoutzagerij en houthandel vh de Wed. C. Sleeswijk'.
Indit jaar werden de kap en wieken afgenomen.
In 1916 werd de fabriek nog uitgebreid, toen al spoedig in 1918 de directeur A. Wegener Sleeswijk overleed aan de Spaanse griep. Daarna ging het slecht met het bedrijf, in 1925 werd het bedrijf geliquideerd en werd het de 'C.V. Stoomhoutzagerij'.
In 1934 nam Halbertsma het bedrijf over, het bedrijf veranderde nog enige malen van eigenaar en naam. Rond 1974 werd besloten het bedrijf te sluiten, wat in 1975 dan ook gebeurde.
Bron ondermeer: "De houtzaagmolen van Lemmer", art. door S. Andringa in De Utskoat nr. 63, okt. 1991.
-----
Molenstudies meldt "ten oosten", bouwjaar rond 1795. Rond 1895 onttakeld en ingericht als stoomzagerij.
factuur
Foto: Carol de Vries (01-01-2000), Herkomstfactuur van Sleeswijk aan mastmakerij de Vries, LemmerToelichtingfactuur uit 1882
Op 30 december 1797 kreeg Pieter Noomen toestemming van het gemeentebestuur van Westzaandam, om zijn molen af te breken en te verplaatsen naar Friesland. De molen werd niet bij naam genoemd, maar het is aannemelijk dat het hier de Bonte Ekster betrof (*). Zeer waarschijnlijk is de Bonte Ekster dus in 1798 afgebroken en verplaatst naar Friesland. Het Friese molenboek uit 1995 vermeldt bij een ansichtkaart uit Lemmer, dat dit mogelijk de uit Zaandam afkomstige houtzaagmolen De Bonte Ekster was. Helaas is het niet duidelijk waar deze informatie vandaan komt. Evenzo blijft het onbekend wanneer de molen daar gebouwd werd en of hij ook “de Bonte Ekster” heette. Nader onderzoek zal zeker de oplossing vinden. (*)
Bron: onbekend.
(*) De aanname dat deze molen in Lemmer voorheen De Bonte Ekster in Zaandam was, is onjuist gebleken. De Bonte Ekster in Zaandam werd in 1797 verplaatst naar Almelo, waar hij als korenmolen verder ging onder de naam De Stadsmolen.
Bron: "Zaanse verhalen 2015. Zaagmolens op het Eiland, boeven in Zaandijk en andere molenverhalen", Stichting Archief Ron Couwenhoven, 2015.