Molen Wilpermolen, Wilp-Posterenk

Wilp-Posterenk, Gelderland
b

korte karakteristiek

naam
Wilpermolen
modeltype
Ronde molen, stellingmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
herbouwd
1766
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

adres
Molenallee 14
7384 AM Posterenk
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
02879
oude dbnr.
B262
Meest recente aanpassing
| Foto
media-bestand
Molen 02879 Wilpermolen (Wilp-Posterenk)
Piet Glasbergen (1-6-2012)

locatie

plaats
Wilp-Posterenk
gemeente
Voorst, Gelderland
streek
Veluwe
kadastrale aanduiding
Gemeente Wilp, sectie C, nr. 1543
geo positie
X: 204926, Y: 469710
N: 52.21322, O: 6.11771
biotoopwaarde
4 (aanvaardbaar)
landschappelijke waarde
Zeer groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Molenallee 14
7384 AM Posterenk
molenaar
Frank Jares / Ewoud van Arkel / David van Peenen / Maarten Schoneveld
telefoon
06-53170798
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

2e zaterdag van de maand 10.00 - 16.00 uur en op afspraak.

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van Wilpermolen via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Ronde molen, stellingmolen
krachtbron
wind
functie
romp
Ronde stenen molen
inrichting

Twee koppel 16der kunststenen (één door de wind en één elektrisch aangedreven); regulateur; steenkraan; sleepluiwerk

versieringen

Eenvoudige baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met het opschrift 'Wilper Molen'

Achterbaard met de jaartallen '1736' '1991'

Boven de stelling bevindt zich in de romp van de molen het alliantiewapen van Willem Harmen van Broekhuysen en Mechteld Jacomina van Lynden.

Op de begane grond aan de buitenzijde twee stenen die herinneren aan de bevrijding van Posterenk door Canadese soldaten in april 1945.

plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Engels; kruilier
vlucht
23,00 m.
vang
Vlaamse vang; vangbalk met haak; vangstok
overbrenging

Bovenwiel 59 kammen
Bovenbonkelaar 30 kammen, steek 13,5 cm.
Spoorwiel 128 kammen
Steenschijfloop 36 staven, steek 9 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 6,99
Spoorwiel op luizolder 98 kammen

hoogte
van de stelling: 6,25 m.
wiekvorm
Binnenroede systeem Ten Have met Van Bussel-stroomlijnneus; buitenroede systeem Van Bussel
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
media-bestand
Roede 37, Groot Wesseldijk
Groot Wesseldijk
✉︎ 37 buiten 1991 1991 buiten aanw. 23,00
Groot Wesseldijk ✉︎ 38 binnen 1991 1991 binnen aanw. 23,00
Pot ✉︎ ? binnen ? 1941 binnen 1991 23,00
Pot ✉︎ ? buiten ? 1941 buiten 1991 23,00
wiekverbeteringen

Sinds 1941 heeft deze molen op de binnenroede het systeem Ten Have met een Van Busssel-achtige stroomlijnneus; de buitenroede heeft eveneens een Van Bussel-achtige stroomlijning.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
De Prins van Oranje ✉︎ 610 1869 1941 aanw. 05,55
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

voorganger
omwentelingen
geschiedenis

Deze molen werd in 1736 gebouwd op een stuk grond, welke in bezit was van Willem Harmen van Broekhuysen, ambtsjonker in Voorst. Dit gebeurde na het afbranden van de standerdmolen De Ploegh, die 1000 m. oostelijk van de huidige molen stond.
De jonker bezat ook o.m. de havezate De Lathmer, en de huizen Wilp en Leeuwenburg. Hij was gehuwd met Mechteld Jacomina van Lynden. Boven de stelling bevindt zich in de romp van de molen het alliantiewapen van beide echtelieden.

Ruim vóór 1766 moet de molen zijn uitgebrand en heeft vervolgens jaren als ruïne gestaan. Kort na 1766 is hij hersteld en in die staat bewaard gebleven. Uit de verkoopakte uit 1766, waarbij de havezate De Lathmer en ook de molen werden verkocht aan L.J. baron van Eck, blijkt dat de molen op de transportdatum brandschade had. De nieuwe eigenaar liet de molen vervolgens herstellen.

De molen was ooit uitgerust met vier koppel stenen, elk met een eigen taak: tarwe, rogge, boekweit en veevoer. Overigens is dit niet de originele indeling geweest: het nog aanwezige spoorwiel op de luizolder heeft oorspronkelijk op de steenzolder gezeten. Er waren toen twee koppel maalstenen (waarvan de kepen voor de steenbussen ook nog te vinden zijn). Later is een veel groter spoorwiel geplaatst om vier koppels stenen aan te kunnen drijven. Het oude spoorwiel is toen vermoedelijk op de luizolder geplaatst en dreef iets aan met een overbrenging van circa 1 : 10. Mogelijk een pelsteen die als graanpoetsinrichting werd gebruikt. Dit spoorwiel is tevens luitafel.

In 1941, de molen stond op dat moment al enige jaren stil en er werd alleen elektrisch gemalen, kwam de windkracht opnieuw in gebruik. Gerrit Jan ten Have stak een ijzeren bovenas (tot die tijd had deze molen altijd een houten exemplaar gehad) en bracht op de binnenroede het later naar hem vernoemde wieksysteem met de grote zwichtklep aan. 

In 1975 heeft de molen een restauratie ondergaan en was vanaf dat moment voorzien van een koppel stenen op windkracht en een elektrisch aangedreven koppel.
In 1991 onderging de molen een omvangrijke restauratie en dat gebeurde opnieuw in de periode 2022-2023:  één van de koppels maalstenen werd hersteld, de kap nieuw met riet gedekt en een lange schoor vervangen. Al het houtwerk werd opnieuw geschilderd.
Er wordt geregeld graan voor veevoer gemalen. 

Ondanks de aanwezigheid van het Ten Havesysteem is de bovenas niet doorboord: vermoedelijk is het doorboren van de bovenas indertijd mislukt. Voor de bediening wordt gebruik gemaakt van een zwichtring achter de askop.

aanvullingen

toelichting naam

Over de molennaam zijn de meningen verdeeld; ter plaatse is de naam Wilpermolen niet bekend, daar spreekt met van ‘De mölle van de Posterenk’ of ‘op de Posterenk’, of, destijds: ‘De mölle van Willemsen’.

foto's

foto's