Molen Anna Paulownapolder, Westpolder, molen bij het Kruiszwin / Nr. 1, Kleine Sluis

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1845

verdwenen

na 1881

geschiedenis

De schorgronden, uitmakende de inham tussen de Koegras-zeedijk, de Zijpse dijk, en de noordwest- en noorddijk van de Wieringerwaard, zijn, nadat bij Koninklijk besluit van 29 juli 1844 no. 134 de daartoe vereiste concessie verkregen was, in de jaren 1845-1847 door een hechte zeedijk ingesloten.

De polder bestaat uit twee afzonderlijke delen, de Westpolder en de Oostpolder, die gedeeltelijk door het Oude Veer, gedeeltelijk door de Van-Ewijcksvaart door elkaar zijn gescheiden. Het noordelijke deel van het Oude Veer is binnen de Oostpolder getrokken. Het zuidelijk deel van het Oude Veer vormt samen met de Van-Ewijcksvaart de boezem van de Zijpe. Langs de binnenkant van de oude Zeedijk liep de boezem van de Wieringerwaard.

Met de bedijking van de Westpolder werd in 1844 begonnen.

In 1863 werd de polder bemalen door één stoomgemaal van 23 pk met een vijzel Ø 1,75 m, en zes vijzelmolens, drie in de Westpolder en drie in de Oostpolder. Binnen de Oostpolder bevonden zich zeven onderbemalingen en binnen de Westpolder twee, die alle door particuliere kleine molens werden bemalen.

Vier van de overgebleven vijf molens werden in 1913 voor afbraak verkocht, alleen de molen bij de Oosthoek bleef langer staan.

In 1936 werden zowel de Westpolder als de Oostpolder elektrisch bemalen.

Bronnen:
- "De zeeweringen en waterschappen van Noordholland", Mr. G. de Vries Azn., 1864.
- "De zeeweringen en waterschappen van Noordholland", derde uitgaaf, D. Kooiman, 1936.
-----

Molenbouwer Pieter Schenk uit Oudesluis nam in 1845 de bouw van molen Nr. 1 aan voor ƒ 11.000, waarvoor hij alleen de opstal moest leveren en plaatsen. De funderingswerken waren aan een andere aannemer gegund. Op 10 februari 1846 werd molen nr. 1 opgeleverd. Hij bemaalde de Westpolder samen met het stoomgemaal bij Van Ewijcksluis.

Op 18 december 1881 is de as van deze molen gebroken tijdens het vangen bij harde wind.
As, roeden en de kap waren totaal vernield. De molen is niet meer hersteld. Dit was de eerste molen van de polder die verdween.

Bron: "Anna Paulownapolder 1846-1946", blz. 141.
Henk v.d. Kaay, 22 mei 2007.