Molen De Boxtelsche Watermoolen (links, korenmolen), Boxtel

geschiedenis

toestand

restant

bouwjaar

< 1600

1927 korenm. in steen herbouwd

verdwenen

1973

1934 vernield en onttakeld 1973 verbouwd

geschiedenis

Aan deze waterradmolen, die gebruikt werd als zaag-, schors-, vol- en graanmolen, wordt volgens het plakkaat van 10 april 1545 -uitgegeven door Keizer Karel van Brussel (V)- op 19 augustus van dat jaar een bezoek gebracht Dit is de eerste vermelding van het watermolencomplex, met als eigenaar de Heer van Boxtel die op het kasteel van Stapelen in Boxtel woonde.

In 1834 kocht Gerard Bogaers als Tilburgse lakenfabrikant de goederen van het kasteel van Stapelen, waaronder het molencomplex. Natuurlijk met als doel het vollen van de lakens.
Het molencomplex bestond uit vier onderdelen, waarvan er maar twee gestuwd werden door de Dommel. De andere molens werden aangedreven door een vertakking; 'het Smalwater'. Doordat het riviertje 'Smalwater' regelmatig buiten haar oevers trad -wat overlast bezorgde in het gebied 'De Roond' - kocht 'Waterschap de Dommel' de molens in 1912 en sloopte ze vervolgens.

In 1851 verkocht Bogaers het molencomplex aan de Erven P.G. van Hoorn, die het bezit weer doorverkochten aan molenaar Van Lieshout. De waterradmolens op de Dommel werden gebruikt als zaag-schors-, vol- en graanmolen.

De twee molens op de Dommel kwamen in 1922 in het bezit van de molenaarsfamilie Van Stekelenburg, die tien jaar lang het schoepenrad van de Boxtelse molen lieten draaien. Helaas werden de molens tijdens een rampzalige storm in 1934 ernstig vernield. Alleen de graanmolen kon door Bernard van Stekelenburg worden voortgezet, zij het op mechanische wijze. In 1973 bouwde Bernard van Stekelenburg de graanmolen om tot bloemenwinkel. Nu zit er een dierenwinkel in.
Het molenaarshuis verkeerde nog in goede staat. In 1939 verkocht de familie Van Stekelenburg het molenaarshuis aan de familie Van der Eerden, die het in 1943 doorverkocht aan Philips-topman S.W. Numann.
Het molenaarshuis ging in 1981 over op architect J. Strik.

Er zijn plannen geweest om de watermolen in zijn oorspronkelijke staat te herstellen, maar bij gebrek aan financiële middelen zijn deze plannen van tafel.
-----

In 1708 verbrandde de runmolen als gevolg van ratelende molenstenen, en werd herbouwd.
In 1849 werd een kleine stoommachine geplaatst als aandrijving van de korenmolen.
In 1927 werd de korenmolen vervangen door een stenen gebouw.

In november 1934 raakte de houten zaagmolen onderspoeld en stortte tijden een zware storm in de rivier, waarna de restanten werden afgebroken. Het rad van de korenmolen werd verwijderd en de molentak gedempt, in het gebouw kwam een mechanische maalderij. In 1973 werd de korenmolen omgebouwd tot bloemenwinkel en dierenspeciaalzaak.

Bron: Watermolens in Noord-Brabant vroeger en nu, Ir. Piet-Hein van Halder, 2010.

nog waarneembaar