Molen van Jos van Gielen, Wessem

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

< 1825

verdwenen

1944

oorlogsgeweld

geschiedenis

De Wessemse molen was met zijn sterk kegelvormige romp een merkwaardige grondzeiler.

Hij stond aan de ingang van het dorp, tegenover het kruispunt van de wegen uit Panheel en Thorn. Vroeger was dit een kruispunt van vier wegen. Nu staat er een Shell-tankstation. Vlakbij ligt het viaduct in de oprit naar de Maasbrug van de autoweg A2 naar Maastricht.

Wessem was vroeger een schilderachtig Maasdorp met keienstraatjes, veel oude huizen en boerderijen. De boerderijen bestaan niet meer en de bedrijvigheid, die de Maasovergang door het veer teweegbracht, is eveneens verdwenen.Ook de omgeving is veranderd. De ontgrinding maakte een einde aan het agrarisch karakter. De boeren verkochten hun grondbezit en vruchtbaar bouwland werden grindgaten. Ook voor een molen was geen emplooi meer.

De zwart geteerde stenen Wessemse molen had inwendig de vorm van een zestienkant. Mogelijk had vroeger ook de buitenzijde die vorm. Volgens overlevering, zou de molen een graan- en oliemolen zijn geweest. Het bouwjaar is niet bekend.
Reeds in het begin van de 19e eeuw stond de molen bij de Maas en was toen eigendom van Ernst Stoffels uit Roermond, koopman en landbouwer genoemd.
In 1851 werd de molen, die aan het 'Het eerste wegske' stond, gerechtelijk verkocht. De nieuwe eigenaar werd Gerardus Vissers, afkomstig uit Wessem en molenaar in het nabij gelegen Panheel. Later vererfde de molen in deze familie.

In 1871 werd Hendrik of Johannes Henricus Vissers, koopman, in Wessem eigenaar en vervolgens in 1891 Antoon Vissers, getrouwd met en later weduwnaar van Judith Hennissen, landbouwer en winkelier in Wessem. Hij was toen voor de helft eigenaar, de andere helft stond op naam van Eduard Pierre Jan Hubert Vissers, die toen nog minderjarig was.
In 1896 verkochten zij de windmolen aan Martinus Gielen, getrouwd met Josephina Philomena Hubertina Smeets en hoofdonderwijzer in Wessem. In 1906 liet Gielen bij de molen een magazijntje met een machinekamer bouwen, waarin een maalstoel met een zuiggasmotor werd geplaatst. Nog in hetzelfde jaar verkocht hij de windmolen met aanhorigheden aan Antoon Gielen, een afstammeling van de molenaarstak, die pachter van de Uffelse watermolen onder Hunsel was.Bij boedelscheiding in 1926 volgde Joseph of Joseph Antoon Hubertus Gielen-Thijssen, geboren in 1902, zijn vader op. Vier broers werden eveneens molenaar, één broer werd landbouwer. Na eerst op de Wessemse molen en enige andere windmolens in de leer te zijn geweest of als knecht gemalen te hebben, vonden zij uiteindelijk een vaste bestemming als molenaar en eigenaar van een windmolen of een motormaalderij.

Jacques kwam op de mooie windmolen van Bree (B.), vroeger van Buys. Deze molen verviel helaas na de Tweede Wereldoorlog en werd in 1950 afgebroken. Jan had een motormaalderij in Geistingen (B.); Antoon of Ton had een motormaalderij in Linne en Martinus of Tinus kwam op de windmolen van Boorsem (B.).

Ondanks het feit, dat de ruimte in een grondzeiler beperkt is, was de windmolen van Wessem in de jaren dertig goed ingericht. Hij had een koppel 17-er blauwe Duitse en een koppel 17-er kunststenen, een koekenbreker en een haverpletter, die vanaf de koning met een riem door de wind werden aangedreven.
In 1926 werd het magazijn uitgebreid en in 1932 werd de oude zuiggasmotor vervangen door een Thomassen-dieselmotor, die met bemiddeling van Chr. van Bussel uit Weert werd geleverd. In 1928 werd een Engels kruiwerk onder de kap van de windmolen gelegd. In oktober 1937 liet Jos. Gielen door de firma Chr. van Bussel uit Weert stroomlijnwieken aanbrengen en een mengketel plaatsen, die eveneens vanaf de koning met een riem door de wind werd aangedreven.

De familie Gielen moest in oktober 1944 op last van de Duitse bezetter evacueren. Aanvankelijk vestigde de familie zich in Linne, later in Horn. waar zij de bevrijding afwachtte. Daar vernamen zij, dat de windmolen in de nacht van 8 op 9 november 1944 werd opgeblazen.

Wessem vormde een bruggenhoofd, waarin de Duitsers tegen aanvallen van Britse en Belgische troepen van de brigade Piron standhielden. Op 14 november 1944 gingen de Britten tot een grote aanval over en werd het bruggenhoofd opgeruimd.

In het dorp stond op de hoek van de Markt en de Maasstraat het ouderlijk huis van de familie Gielen en ernaast een landbouwschuur. Joseph Gielen richtte na de bevrijding de schuur als maalderij in met een dubbele maalstoel voorzien van een koppel blauwe en een koppel kunststenen, een elevator, een bloembuil en de Thomassenmotor.

In 1956 werd de schuur verbouwd en de maalinrichting vervangen door een elektrische hamermolen en twee mengketels van het fabrikaat Van Aarsen uit Panheel. In 1967 tenslotte werd het bedrijf overgenomen door de zoon Ton of Antoon, die zich specialiseerde in de fabricage en verkoop van duivenvoer.