Molen Windlust, Radewijk

Radewijk, Overijssel
b

korte karakteristiek

naam
Windlust
modeltype
Kantige molen, beltmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis.

adres
Radewijkerweg 19
7791 RJ Radewijk
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
02722
oude dbnr.
B805
Meest recente aanpassing
| Overig
media-bestand
Molen 02722 Windlust (Radewijk)
Piet Glasbergen (16-12-2017)

locatie

plaats
Radewijk
gemeente
Hardenberg, Overijssel
streek
Vechtdal
kadastrale aanduiding
Gemeente Stad-Hardenberg, sectie Y, nr. 571
geo positie
X: 244122, Y: 510885
N: 52.57826, O: 6.70204
biotoopwaarde
4 (aanvaardbaar)
landschappelijke waarde
Groot, alleen op O flinke windbelemmering van hoge bomen

contact en bezoek

bezoek/postadres
Radewijkerweg 19
7791 RJ Radewijk
molenaar
Gerard Faber
telefoon
0523-216285
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

Op afspraak. 

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
ja
informatie voor scholen

Rondleidingen op afspraak (zie 2e mailadres). 

bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van Windlust via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Kantige molen, beltmolen
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Houten achtkant, gedekt met riet, op hoge gemetselde voet
kap
Gedekt met riet
inrichting

Twee koppel 16der blauwe en één koppel 16der kunststenen; twee regulateurs; walsenstoel; luiwerk (op wind- of elektrische kracht); drie silo's; mengketel; klein koppel verticale stenen (elektrisch aangedreven); transportschroef.
In bijgebouw graanreiniger en silo's (capaciteit 135(!) ton).

versieringen

Eenvoudige baard met accoladevormige rand, wit geverfd met smalle rode bies.

plaats bediening
beltmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Kruilier met rondgaande ketting (elektrisch); kruirad (niet in gebruik)
vlucht
20,10 m.
vang
Vlaamse vang. Vangstok; pal
overbrenging

Bovenwiel 54 kammen
Bovenbonkelaar 28 kammen, steek 11,0 cm.
Spoorwiel 68 kammen
Steenschijflopen 22 staven, steek 9,7 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 5,96

hoogte
van belt en stelling: 3,00 m.
wiekvorm
Binnenroede Oud-Hollands; buitenroede systeem Fauël met automatische remkleppen
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Buurma ✉︎ 186 buiten 1987 1987 buiten aanw. 20,00
Gorter ✉︎ g.n. binnen 1950 1950 binnen aanw. 20,00
wiekverbeteringen

Sinds 1987 is de buitenroede uitgerust met het systeem Fauël (fokwieken) met automatische remkleppen.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Sterkman & Zn, wed. A. ✉︎ 119 1860 aanw. 04,95
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis.

omwentelingen
eigendomshistorie

De Stichting Korenmolen Windlust is eigenaar sinds 29 december 2020. Daarvoor was dat decennialang de familie Ter Voorde. 

geschiedenis

In 1861 werd er een molen gebouwd door Jan Antonie van Housselt. Nadat deze op 3 december 1868 door verdrinking overleed, werd de molen een tijd verhuurd aan mensen buiten de familie.

Op 4 juli 1877 verbrandde de korenmolen van Radewijk. Direct volgde herbouw, met het achtkant van een afgebroken oliemolen (van Draaijers) uit het Drentse Oosterhesselen. Het ietwat beroete achtkant wijst op een vroeger oliemolenverleden. In oliemolens werd (en wordt) het lijnzaad namelijk o.a. verwarmd op een zgn. vuister, hetgeen uiteraard enige roetvorming tot gevolg heeft.
Inwendig zijn in de onderste bintlaag sporen te zien van de vroegere wentelas. Dit is mede een bewijs dat dit vroeger een oliemolen was, en meer in het bijzonder een grondzeiler-oliemolen zoals er in de (overgeleverde) streek van herkomst nog een gestaan heeft. Het achtkant is vrij licht gebouwd en dat past wel bij een oliemolen (die nu eenmaal geen krachtpatser hoeft te zijn).

In 1907 werd de molen aangekocht door Jan Antonie ter Voorde, kleinzoon (van moederskant) van de eerste molenaar. Nadat hij in 1934 als gevolg van een ongeval het molenaarsvak niet goed meer kon uitvoeren, kwam zijn zoon Jan Gerhard op 17-jarige leeftijd op de molen; hij zou daar tot 2007 blijven doen. In 1986 kwam zijn schoonzoon J. Nijeboer in het bedrijf.

Nadat in 1937 één van de roeden was gebroken, liet Ter Voorde een ander exemplaar steken. Zo bleef de molen in bedrijf.
De in 1987 vernieuwde buitenroede is sindsdien voorzien van fokwieken met remkleppen en sinds 1991 is er een elektrisch aangedreven kruilier met rondgaande ketting.
Jan Gerhard ter Voorde overleed in november 2009 op 92-jarige leeftijd.

In oktober 2015 begon een flinke restauratie: beide roeden zijn gestreken en ook diverse andere onderdelen van de kap zijn naar beneden gehaald om daar te worden onderzocht.
Op 28 februari 2016 werd de geheel herstelde kap, compleet met de al gestoken en opgehekte buitenroede, weer geplaatst. Op 31 maart volgde de binnenroede. Niet lang daarna was de molen weer maalvaardig.

Deze molen heeft hoge veldmuren en een vlucht van slechts 20 meter. De oorspronkelijke molenberg is inmiddels grotendeels vervangen door pakhuizen en andere bedrijfsruimten met daarboven een stelling. 
In deze dus tamelijk kleine molen is gewoekerd met de ruimte om alle werktuigen een plaats te kunnen geven. De maalzolder bevindt zich even beneden berghoogte, de steenzolder even er boven. Deze zolders zijn met elkaar verbonden via twee trappen die bij de toegangsdeur van de molenbelt uitkomen. De beltdeuren op het westen zijn dichtgemetseld en de veldmuren daar zwart geteerd om doorslaan te voorkomen.
Eén koppel blauwe stenen kan zowel op wind- als motorkracht worden aangedreven; de kunststeen werd gebruikt om rogge te breken. De aanslagblokjes van de schuddebakken zijn delen van koeienpootbotten: dit is erg hard, een beetje vettig en slijt niet snel.

Nog een paar details: de koningspil is de oude steenspil van het vroegere koppel kantstenen uit de 'oliemolen-tijd'; staartbalk, lange en korte schoren en ook de lange en korte spruit zijn tijdens een flinke renovatie in 2015 vervangen in staal. 

De bovenas is afkomstig van één van de molens van de Zuidplaspolder onder Moordrecht. Hier werd in 1876/77 de windbemaling opgeheven en werden tientallen molens voor de sloop te koop aangeboden. Het lijkt waarschijnlijk dat voor de herbouw van de korenmolen in Radewijk een as van de Zuidplas is aangekocht, alleen is vooralsnog niet bekend, van welke molen. 

 

aanvullingen

unieke eigenschap

Deze molen heeft vanouds deels een belt, deels een stelling en is dus moeilijk in te delen in het vaderlandse molenbezit.

literatuur

Ben Kloosterman, 'Een Overijssels korenmolenaarsgeslacht', in: Molens 65 (2002) 12 - 15.
J.S. Bakker: Bij het overlijden van Jan ter Voorde, in: Molenwereld 132 (december 2009), pp. 482 - 483.

foto's

foto's