Molen Bisschopsmolen (2e), Oldenzaal

Oldenzaal, Overijssel
v

korte karakteristiek

naam
Bisschopsmolen (2e)
modeltype
Standerdmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
02720 b
oude dbnr.
V685
Meest recente aanpassing
media-bestand
Molen 02720 b Bisschopsmolen (2e) (Oldenzaal)
Ansichtkaart (coll. Rob Pols)

locatie

plaats
Oldenzaal
gemeente
Oldenzaal, Overijssel
streek
Twente
geo positie
X: 260411, Y: 482055
N: 52.31633, O: 6.93320

constructie

modeltype
Standerdmolen
krachtbron
wind
functie
romp
open voet
plaats bediening
plaats kruiwerk
middenkruier
kruiwerk
zetelkruier
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
herbouwd
verdwenen
gesloopt
geschiedenis
Twentsche courant, 26 januari 1884
De Storm.
De storm, die in dien nacht van Woensdag op Donderdag woedde, heeft ook hier ter stede schade aangericht.
De korenmolen buiten de Bisschopspoort , die zich losgewerkt had , draaide zonder molenaar in wilde vaart rond. Met zeer veel moeite en inspanning heeft men het hollend gevaarte eindelijk weer in bedwang gekregen. Wegens de reparatie, die de molen hierdoor ondergaan moet, zal in de eerste dagen het gewone werk niet vervuld kunnen worden.

Molenaar B.E. Reerink bood in april 1913 in De Molenaar zijn standerdmolen te koop aan voor afbraak.
Ter vervanging werd een stellingmolen gebouwd, afkomstig uit Weesp.

In het boek van mijn land uitgave JB. BUSSINK. DEVENTER KOEK, staat een afbeelding van de wind-korenmolen te Oldenzaal.

Informatie van Marius Rosema, 20 november 2022

aanvullingen

trivia
Na afbraak van het hotel De Zon historisch onderzoek op plek oude stadsmolen

OLDENZAAL - Aan de speurtocht naar de vroege geschiedenis van Oldenzaal lijkt geen einde te komen. Het archeologisch onderzoek wordt over enige tijd voortgezet aan de Bentheimerstraat zodra hotel De Zon hopen is afgebroken. Historici hopen in de bodem resten van de vroegere Bisschopsmolen aan te treffen.

Stadsarchivaris J. Oude Essink Nijhuis benadrukt dat het gaat om de voorloper van de windmolen van de familie Reerink, die in de jaren negentig in Harderwijk is herbouwd.

‘De molen die nu in Harderwijk de wieken laat draaien, is in het begin van de vorige eeuw door Reerink in Weesp gekocht,’ zegt Oude Essink Nijhuis.

Hij heeft er wel een verklaring voor waarom die op een andere locatie is gebouwd dan de plek waar vanaf 1250 de Bisschopmolen heeft gestaan. ‘Je moet je voorstellen dat de stenderkastmolen, waarover we het nu hebben, enorme wieken had die met de uitbreiding van de stad een gevaar vormden voor de omgeving. Om die reden zijn overal in het land molens verplaatst. Dat zou ook in dit geval heel goed de aanleiding kunnen zijn geweest’, vermoedt Oude Essink Nijhuis.

De Bisschopmolen is - zoals de naam aangeeft - in de vroege Middeleeuwen gebouwd in opdracht van het bisdom Utrecht die vervolgens waarschijnlijk bijna drie eeuwen tevens de eigenaar was. In 1528 kwam de molen in handen van de gemeente. Twee eeuwen later toen Oldenzaal financieel aan de grond zat verkocht het gemeentebestuur samen met nog twee stadsmolens de Bisschopmolen aan de Algemene Armenstaat. Deze instantie verpachtte de molen steeds voor zes jaar aan verschillende personen, onder wie de burgemeesters Storck en Wermers.

In 1891 verkocht de Armenstaat de molen aan Carel Dissel en vanaf 1904 mocht de familie Reerink zich eigenaar noemen. ‘Deze molen heeft dus een roerige geschiedenis achter de rug. Zeker is dat er door de eeuwen heen talrijke activiteiten hebben plaatsgehad waarbij veel mensen waren betrokken. Daarom mag je veronderstellen dat er behalve restanten van de oude molen ook andere interessante vondsten worden opgegraven. Het is natuurlijk altijd een beetje koffiedik kijken maar elk scherfje of ander voorwerp kan opheldering geven over de historie van Oldenzaal, een legpuzzel die nog lang niet af is’, weet de stadsarchivaris.

Op de plaats van De Zon bouwt het aannemersbedrijf Tijdhof Hobema een appartementencomplex. De plannen zijn nog niet rond en het zal dus nog wel enige tijd duren alvorens het hotel tegen de vlakte gaat en de archeologen hun gang kunnen gaan.