Ansichtkaart serie 32 nr 2, coll. DVM, foto W.O. Bakker
1866: Arend Eshuis liet toen deze molen bouwen aan het Zuideropgaande in Hollandschveld.
Arend Eshuis leerde het vak op de Ruinermolen.
Later nam zijn zoon Dirk Eshuis de molen over. Dirk had meerdere zonen, het was zoon Hendrik die de molen overnam aan het eind van de dertiger jaren.
In de jaren '50 was de molen al aardig aan het vervallen, de wieken draaiden al niet meer, er was daarvoor in de plaats een elektrische motor geplaatst.
1949: Het ging wel steeds slechter want Hendrik was geen goede molenaar en in 1949 besloot de familie om de molen en winkel/woonhuis te verkopen.
Tot nu toe had de molen dus nog gemalen.
16-08-1949: De molen, huis en erf van D. Eshuis en kinderen samen groot 40 are werden op een publieke veiling in Hotel "Victoria" in Hoogeveen gekocht door mijn vader Berend Kikkert mijn vader was de oudste zoon van de bekende turfvaarder Jan Kikkert, mijn vader kocht in die tijd het hele spul voor een prijs van 4250- gulden van de erven Eshuis
1961: De molen was toen al in een slechte staat en wat ze nu nooit zouden doen gebeurde toen wel in het midden van de vijftiger jaren is eerst de bovenbouw er af gebroken en in 1961 is het restant afgebroken, de molen heeft de honderd jaar net niet kunnen halen.
Stoffer Kikkert, zoon van Berend weet nog precies hoe het eruit zag in die tijd:"Het was een groot huis, aan de ene kant zat een winkel waar alles nog in zat, ook op zolder stond nog allerlei spul. M'n vader heeft er toen een muur doorheen gezet en van de winkel een woonhuis gemaakt.
In de molen werd nog gemalen, motorisch.
De gemeente heeft er indertijd nog achteraangezeten dat de kap van de molen zou worden afgebroken. Het was gevaarlijk voor omwonenden als ie zou blijven staan. Vooral met harde wind, storm, was het spul niet al te best meer te vertrouwen. In 1952 ging de kap eraf.
M'n vader is zelf geen molenaar geweest. Tot ca. 1961 heeft de fam. Hendrik Eshuis er nog bijgewoond, toen verhuisden ze naar Hoogeveen''
Het restant van de molen van Eshuis, zoals ie altijd door iedereen werd genoemd, werd ook rond 1961 afgebroken. In die tijd werd ook het Zuideropgaande gedempt. Met het water verdween ook de molen....
Bron: Dhr. S. Kikkert, 10 maart 2005.
In 1947/8 heeft de molen veel stormschade geleden waarna in 1952 de bovenbouw werd gesloopt.
1861: eigenaar/molenaar Arend Eshuis, (gehuwd met Annigje Thomas);
1902: eigenaar/molenaar Dirk Eshuis, (gehuwd met Jentje Middelveld);
laatste molenaar: Zoon Hendrik Eshuis.