Molen van Oude Hengel, Ootmarsum

Ootmarsum, Overijssel
b

korte karakteristiek

naam
Molen van Oude Hengel
modeltype
Ronde molen, stellingmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

adres
Oldenzaalsestraat 24
7631 CV Ootmarsum
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
02685
oude dbnr.
B801
Meest recente aanpassing
| Overig
media-bestand
Molen 02685 Molen van Oude Hengel (Ootmarsum)
Inge van Kasteren (28-7-2022)
Alle bouwwerkzaamheden zijn klaar, een mooi pleintje is ontstaan en men kan om de molen heen lopen of fietsen.

locatie

plaats
Ootmarsum
gemeente
Dinkelland, Overijssel
streek
Twente
kadastrale aanduiding
Gemeente Ootmarsum, sectie B, nr. 811
geo positie
X: 257595, Y: 491857
N: 52.40493, O: 6.89491
biotoopwaarde
4 (aanvaardbaar)
landschappelijke waarde

contact en bezoek

bezoek/postadres
Oldenzaalsestraat 24
7631 CV Ootmarsum
molenaar
Rob Barenbrug / Jan Willem Buitenhuis / Wim Klaas / Harold Postma / Hans Scheffer
telefoon
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
ja
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

Zaterdag 11.00 - 14.00 uur of als het bord aan de straat staat en op afspraak.
Voor extra data: zie de website.

toegangsprijzen
winkelinformatie

In de molen wordt voor demonstratie geregeld gemalen. Het in de molen verkochte meel wordt betrokken van de molen te Lattrop. 

meelverkoop
ja
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van Molen van Oude Hengel via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Ronde molen, stellingmolen
krachtbron
wind
functie
romp
Ronde stenen molen op achtkante onderbouw
kap
Gedekt met eiken schaliën
inrichting

Een koppel 17der blauwe stenen op windkracht; restanten van een tweede koppel (steenspil, schijfloop en steenkraan); sleepluiwerk; elektrisch luiwerk; mengketel (elektrisch).
In de onderbouw een elektrisch aangedreven dubbele maalstoel.

versieringen

Eenvoudige baard, wit geverfd, rood afgebiesd, met het opschrift 'Bij storm en wind is God mijn Vrind'.

plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Engels; kruilier
vlucht
22,40 m.
vang
Vlaamse vang; 4 vaste stukken. Vangbalk met duim; vangstok.
overbrenging

Bovenwiel 63 kammen
Bovenbonkelaar 31 kammen, steek 11,5 cm.
Spoorwiel 106 kammen
Steenschijflopen 33 staven, steek 8,0 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 6,53

hoogte
van de stelling 6,30 m.
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Buurma ✉︎ 35 binnen 1973 1973 binnen aanw. 22,40
Buurma ✉︎ 36 buiten 1973 1973 buiten aanw. 22,40
wiekverbeteringen

In 1951 is de binnenroede voorzien van het systeem Van Bussel. Dit is in 1973 na het vernieuwen van de roeden weer verwijderd.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
De Prins van Oranje ✉︎ 523 1868 aanw. 05,50
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
onderbouw 1865
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

omwentelingen
eigendomshistorie

Landschap Overijssel is sinds enige tijd (2022) eigenaar. Daarvoor was dat de gemeente Dinkelland sinds 2016, daarvoor (zeer lang) de familie Oude Hengel.
De dagelijkse zorg voor deze molen is in handen van de Molenstichting Oude Hengel Ootmarsum.

geschiedenis

In 1865 heeft men hier een molen gebouwd als houten achtkante bovenkruier op een stenen onderbouw.
In 1872 brandde deze na blikseminslag af en is vervolgens geheel in steen herbouwd. Zodoende staat hier een ronde stenen molen op een achtkant.

Rond 1933 moet de molen buiten bedrijf zijn gekomen. In "De Vijf Rivieren" van 14 maart 1940 wordt vermeld dat de molen gesloopt zal worden. De molen staat daarbij ook duidelijk in matige staat afgebeeld, met onder meer een gebroken binnenroede.

Het liep evenwel anders: in 1941 volgde een opleving, toen de molen weer maalvaardig werd gemaakt en ook op één roede van het systeem Van Bussel voorzien. Dit gebeurde door de bekende molenmakersfirma Beltman uit Deventer.

In 1951 kwam de molen alsnog buiten gebruik waarna een periode van verval aanbrak. Eind jaren '60 was met name de stelling erg slecht.

In 1973 is begonnen met een restauratie, deze werd in 1974 afgerond, waarna er af en toe weer werd gedraaid. Vervolgens kwam de molen weer tot stilstand, waarna de molen langzaam opnieuw in verval kwam. Op een zeker moment heeft men de staart verwijderd.

In oktober 2009 werden, heel rigoureus, alle gebouwen rond de molen gesloopt. De vervallen molen stond er vervolgens geheel vrij, maar ook enigszins ontdaan bij.

In 2011 begon de fa. Groot Wesseldijk met een ingrijpende restauratie. Belangrijk waren herstel van het gevlucht, kapbedekking, uiteraard een geheel nieuwe staart en het maalvaardig maken van het binnenwerk. In dat laatste werd ook de de elektrisch aangedreven dubbele maalstoel op de begane grond betrokken.
De kap is niet van de molen af geweest, maar ter plekke hersteld. Veel aandacht is hierbij besteed aan de schaliënbedekking. De roeden bleven na uitvoerige controle gehandhaafd. 
Stelling en metselwerk zijn hersteld door de fa. Plegt uit Ootmarsum, die ook participeerde in de projectontwikkeling rond de molen. Rond de molen heeft men vervolgens nieuwe woningen gebouwd.

In 2017 draaide de molen voor het eerst in tijden weer. Het enige compleet overgebleven koppel maalstenen is in de jaren daarna maalvaardig gemaakt. Er wordt geregeld voor demonstratie rogge gemalen (N.B. Het in de molen verkochte meel wordt betrokken van Lattrop).

Opmerkelijk: één koppel stenen is dus maalvaardig, van het andere koppel zijn diverse delen overgebleven, de stenen echter niet. Die bevinden zich tegenwoordig in de molen te Gildehaus (niet zo heel ver van Ootmarsum vandaan, over de grens, in Duitsland). 

aanvullingen

toelichting naam

Deze molen is vernoemd naar de familie die de molen zeer lang in eigendom had.

foto's

foto's