Molen Nieuwe Molen / Sint Nicolaasmolen, Denekamp

Denekamp, Overijssel
b

korte karakteristiek

naam
Nieuwe Molen / Sint Nicolaasmolen
modeltype
Kantige molen, grondzeiler
functie
korenmolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

adres
Ootmarsumsestraat 28
7591 EP Denekamp
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
02681
oude dbnr.
B768
Meest recente aanpassing
| Overig
media-bestand
Molen 02681 Nieuwe Molen / Sint Nicolaasmolen (Denekamp)
Ronald Bakker (10-9-2017)

locatie

plaats
Denekamp
gemeente
Dinkelland, Overijssel
streek
Twente
kadastrale aanduiding
Gemeente Denekamp, sectie O, nr. 927
geo positie
X: 264809, Y: 488915
N: 52.37710, O: 6.99992
biotoopwaarde
3 (matig)
landschappelijke waarde
Beperkt door omliggende bebouwing en beplantingen

contact en bezoek

bezoek/postadres
Ootmarsumsestraat 28
7591 EP Denekamp
molenaar
Henri de Lat
telefoon
0541-353968 / 06-40424411
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
ja
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

€ 1 april - 31 okt zaterdag 10.00 - 13.00 uur
1 november - 31 maart zaterdag 10.00 - 12.00 uur

toegangsprijzen
winkelinformatie

Diverse meelproducten en ansichtkaarten

meelverkoop
ja
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van Nieuwe Molen / Sint Nicolaasmolen via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Kantige molen, grondzeiler
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Houten achtkant, gedekt met schaliën, op stenen voet
kap
Gedekt met schaliën
inrichting

Eén koppel 16der en één koppel 15der blauwe stenen; kammenluiwerk; kleine maalstoel met 4 pk. elektromotor

versieringen

Eenvoudige baard, groen geverfd, wit afgebiesd met de opschriften ‘Anno 1859’ en ‘St. Nicolaasmolen’.

Aardige windvaan in de vorm van St. Nicolaas, gezeten op een paard

plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Neutenkruiwerk; kruilier
vlucht
22,00 m.
vang
Vlaamse vang; vangstok
overbrenging

Bovenwiel 61 kammen
Bovenbonkelaar 30 kammen, steek 10,3 cm.
Spoorwiel 93 kammen
Steenschijflopen 29 en 28 staven
Overbrengingsverhouding 1 : 6,52 / 1 : 6,75

hoogte
van de berg: 0,90 m.
wiekvorm
Systeem Fauël met automatische remkleppen op beide roeden
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Buurma ✉︎ 67 buiten 1976 1976 buiten aanw. 22,00
Buurma ✉︎ 68 binnen 1976 1976 binnen aanw. 22,00
wiekverbeteringen

Bij de restauratie van 1976 kreeg deze molen Oud-Hollandse ophekking.
Later, vermoedelijk vanwege de matige omgeving, is dit gewijzigd in het systeem Fauël (fokwieken) met automatische remkleppen.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Enthoven & Co, L.I. ✉︎ 435 1866 1976 aanw. 05,32
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

omwentelingen
geschiedenis

In 1859 namen een hotelhouder en enkele boeren uit Denekamp het initiatief om een derde windmolen op te richten. De reden is waarschijnlijk dat in de omgeving van Denekamp voldoende graanteelt was om ook een derde molen te kunnen laten draaien.
Even buiten Denekamp aan de weg naar Ootmarsum werd deze beltmolen gebouwd.

Tot 1902 had de molen geen vaste molenaar maar verzorgden daarvoor opgeleide knechten, die in dienst waren van de oprichters/eigenaars, het werk op de molen.
In 1902 kwam J.H. Derkman als eerste vaste molenaar op de molen. Hij had zijn opleiding in Duitsland genoten. Om als zelfstandig molenaar te kunnen werken, moest hij eerst de anderen uitkopen. Pas op 5 december 1908 werd voor een bedrag van ƒ 1300,-- de laatste mede-eigenaar uitgekocht. Vandaar dat de molen zijn naam kreeg. Tientallen jaren later zou zijn (vrijwel gelijknamige) kleinzoon ook met deze molen malen....

In oktober 1917 werd in Denekamp een landbouwcoöperatie opgericht. In 1922 had deze een dorserij, maalderij en een graanpakhuis in gebruik. Dit betekende het feitelijke einde van de molen als bestaansbron voor de molenaar. Daar kwam nog bij dat aan de westzijde van de molen een nieuwgebouwde zuivelfabriek De Volharding letterlijk de molen de wind uit de zeilen nam. Stilstand en verval waren dan ook een logisch gevolg.

Dat de molen er rond 1970 nog stond was opmerkelijk, want de toestand was ronduit erbarmelijk te noemen. In 1976 volgde algehele rehabilitatie, waarvoor zeer veel werk nodig was. Op de achtkantstijlen en het binnenwerk na moest vrijwel alles nieuw worden gemaakt. Tweedehands is de huidige bovenas, de eerste (en vermoedelijk enige) gietijzeren as die deze molen ooit had (en hopelijk zal hebben).
Toen de molen in de jaren '20 buiten bedrijf kwam was die as, niet ongebruikelijk in deze regio, nog van eiken.

 

aanvullingen

toelichting naam

De molen is 5 december 1908 verkocht, op Sint Nicolaas dus. (Hoewel: diens feestdag wordt in de R.K. Kerk toch echt op 6 december gevierd!).

literatuur

J.S. Bakker, De Denekamper victorie, in: Molenwereld 12 (2002), pp. 344 - 350.

foto's

foto's