Molen De Korenbloem, Haaksbergen

Haaksbergen, Overijssel
b

korte karakteristiek

naam
De Korenbloem
modeltype
Kantige molen, stellingmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
herbouwd
1888 / 1992
bedrijfsvaardigheid
Draaivaardig
bestemming

Vh. het malen van graan, thans buiten bedrijf

adres
Fazantstraat 39
7481 BG Haaksbergen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
02669
oude dbnr.
B780
Meest recente aanpassing
| Overig
media-bestand
Molen 02669 De Korenbloem (Haaksbergen)
Eddy Blenke (26-6-2008).

locatie

plaats
Haaksbergen
gemeente
Haaksbergen, Overijssel
streek
Twente
kadastrale aanduiding
Gemeente Haaksbergen, sectie L, nr. 1069
geo positie
X: 248111, Y: 464322
N: 52.15921, O: 6.74798
biotoopwaarde
2 (bedenkelijk)
landschappelijke waarde

contact en bezoek

bezoek/postadres
Fazantstraat 39
7481 BG Haaksbergen
molenaar
B.Hilderink / W.Knippers / M.Sturm
telefoon
053-572 7114
e-mail

social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
ja
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden
woensdag en zaterdag 14.00 - 17.00 uur en op afspraak
toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van De Korenbloem via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Kantige molen, stellingmolen
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Houten achtkant, gedekt met eiken schaliën, op stenen onderbouw
kap
Gedekt met riet
inrichting

Eén koppel 16der blauwe stenen; sleepluiwerk

versieringen

Eenvoudige baard, wit geverfd, donkergroen afgebiesd, met de opschriften '17 98' en daaronder 'De Korenbloem'

plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Engels. Kruirad.
vlucht
24,00 m.
vang
Hoepelvang (metaal). Vangbalk met haak; vangstok.
overbrenging

Bovenwiel 62 kammen
Bovenbonkelaar 32 kammen, steek 12,5 cm.
Spoorwiel 80 kammen
Steenschijfloop 24 staven, steek 10,5 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 6,46

hoogte
van de stelling: 3,50 m.
wiekvorm
Binnenroede systeem Fauël; buitenroede Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Buurma ✉︎ 262 buiten 1992 1993 buiten aanw. 24,00
Buurma ✉︎ 263 binnen 1992 1993 binnen aanw. 24,00
Beckers ✉︎ g.n. binnen 1966 1966 binnen 1993 24,00
Beckers ✉︎ g.n. buiten 1966 1966 buiten 1993 24,00
wiekverbeteringen

Sinds de ombouw tot stellingmolen heeft deze molen op de binnenroede het systeem Fauël (fokwieken) met remkleppen.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Nering Bögel ✉︎ g.n. ? aanw. 05,69
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Draaivaardig
bestemming

Vh. het malen van graan, thans buiten bedrijf

omwentelingen
geschiedenis

Toen bij de oprichting van de Bataafse Republiek in 1795 vele van de zogenaamde heerlijke rechten, zoals water- en windrecht en jacht- en visrecht werden afgeschaft, mochten ook niet-adellijken gebruik maken van de wind voor b.v het drijven van een molen om graan te malen. Ook in Haaksbergen heeft men hier toen op ingespeeld en op de holtink (markevergadering) van 7 augustus 1797 verkocht de marke Haaksbergen en Hones voor f 48,-- een schepel (ca. 1/8 ha) grond aan George Boekman. Hierop liet Bernardus ten Pol, de schoonvader van Boekman, een windmolen bouwen. De molen werd gebouwd als achtkante stellingmolen met schuine schoren.
In 1888 was de stelling in een dusdanig slechte conditie dat deze werd gesloopt en vervangen door een belt. Vanaf dat jaar, tot 1991, is deze molen dus ruim 100 jaar beltmolen geweest.

Diverse malen kwam er een andere eigenaar. In 1885 kwam de molen in handen van Antonius Oude Wansink uit Albergen. Deze moest in 1888 groot onderhoud plegen: de eerder genoemde vervanging van de stelling door een belt.
Om niet langer afhankelijk te zijn van de wind liet Oude Wansink in 1891 een stoommachine aanleggen, bovendien bouwde hij naast de molen een pakhuis, een houtzagerij en - veel later - omsteeks 1913, een café. Dat laatste bestaat nog steeds, zij het nu als partycentrum, en wordt De Oude Molen genoemd.

In 1923 werd de molen gerestaureerd door molenbouwer Ten Have, waarna hij de huidige naam "De Korenbloem" kreeg. Na het overlijden van Oude Wansink in 1932 kreeg zijn schoonzoon Frans Otte het beheer over de molen, waar hij toen al jaren werkzaam was als knecht. Hij kon toen nog niet weten dat hij de laatste beroepsmolenaar op deze molen zou zijn. Vanaf 1934 (sommige bronnen zeggen '1937') werd er alleen nog gemalen met de stoommolen. In latere jaren gebruikte Otte ook die laatste niet meer, maar had voornamelijk een expeditiebedrijf.
De windmolen raakte als gevolg in verval en het heeft niet veel gescheeld of hij was verdwenen: in 1942 schreef Frans Otte de gemeente dat hij zijn molen wilde laten afbreken. In 1958, dus pas jaren later, werd inderdaad een sloopvergunning verleend, maar vervolgens maakte men van die mogelijkheid geen gebruik. De molen bleef dus, zij het in slechte staat, voortbestaan.

Om hem als monument te bewaren, werd hij in 1964 door de gemeente Haaksbergen aangekocht om te worden gerestaureerd. Op 2 februari 1966 werd dit werk gegund aan molenmaker Beckers uit Bredevoort.
Toch lijkt de toestand van de molen als geheel niet bijzonder slecht te zijn geweest: er is een afbeelding waarop de molen met een geheel herstelde romp en kap staat, maar nog steeds met een 'afgekloven' wiekenkruis. De kap heeft men dus óp de molen hersteld en hoefde er niet af.
De molen werd na deze opknapbeurt echter niet maalvaardig opgeleverd en heeft tot de laatste renovatie van 1991 alleen voor de prins kunnen draaien.

In 1985 zijn er pogingen in het werk gesteld om de molen te restaureren. De constatering dat het molenbiotoop niet ideaal was, leidde tot de gedachte om de molen te verplaatsen. De reacties uit de burgerij en de buurt waren verrassend heftig en omvangrijk en zo ontstond het idee, de molen ter plekke te handhaven en deze te verheffen tot stellingmolen. (Wat men mogelijk niet wist was dat de oorspronkelijke uitstraling van de molen hiermee min of meer terug zou keren).

Bij deze restauratie heeft men dus weer een stelling aangebracht, echter niet met schoren, zoals tot 1888 het geval was, maar met staanders. Tevens is die stelling 40 cm. hoger aangebracht dan voorheen.

 

aanvullingen

toelichting naam

De naam "De Korenbloem" dateert uit 1923. In dat jaar werd een flinke herstelbeurt aan de molen verricht.

unieke eigenschap

Mogelijk de enige molen die van stelling- in beltmolen is veranderd en weer terug!

trivia

Dat het niet altijd een vetpot was voor de molenaar, blijkt wel hieruit: op 5 december 1879 kocht Johannes Filippus Beens, voordien mulder te Vollenhove en Odoorn, deze molen voor zijn zoon Lucas Quirinus. Deze was én niet bijzonder zakelijk ingesteld én had het als protestant moeilijk met zijn voornamelijk katholieke klantenkring. Uit frustratie schreef hij op een balk in de molen: "Ik kom uit het land van Vollenhove, maar 't is hier Schralendam".

foto's

foto's