Molen Buitenmolen / Commandeursmolen, Tiel

Tiel, Gelderland
v

naam: Buitenmolen / Commandeursmolen
modeltype: Wipmolen
functie: korenmolen
bouwjaar: < 1560
verdwenen: 1855
toestand: verdwenen
kaart: Toon de molen in Google Satelietweergave
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt: Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.: 02660 c
oude dbnr.: V2203
Meest recente aanpassing: 01-08-2023

plaats: Tiel
plaatsaanduiding: aan de Tolhuiswal, dicht ten NW van de stadsommuring in de buurt van het huidige station
gemeente: Tiel, Gelderland
streek: Betuwe
kadastrale aanduiding 1811-1832: Tiel D (2) 147 Gerrit van Soelen, molenaar
geo positie: X: 157803, Y: 433399

N: 51.88911, O: 5.42792

allemolens.nl: Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen

toestand: verdwenen
bouwjaar: < 1560
verdwenen: 1855
verbrand
geschiedenis: Afgezien van de Buitenmolen van Tiel, die inderdaad buiten de stad lag, bevonden alle stedelijke korenmolens zich op een verhoging in een hoek van de stadsmuur, zodat zij aan drie kanten vrij stonden. Met het oog op de overheersende windrichting ging de voorkeur uit naar de westkant van de stad.
Alleen de molen van Asperen en de Gasthuismolen in Tiel stonden in het noord-, respectievelijk zuidoosten. In Tiel bevond de Binnenmolen zich al in het zuidwesten, terwijl de ligging van de Gasthuismolen aan de Waal oook grote voordelen had.
Bron: onbekend.
-----

Dordrechtsche Courant 3 feb. 1855:
"Te Tiel ontstond dinsdag nacht een hevige brand in den windkorenmolen van den molenaar van Floresteijn, even buiten die stad. In weinige uren was het geheele gebouw een prooi der vlammen en leverde zulks in het midden van den nacht een trotsch en verheven schouwspel op. De molen was voor brandschade verzekerd, terwijl de oorzaak van den brand niet bekend is."
Jaap de Vries, 28 feb. 2009.
-----

Willem Gerrit van Florestein (1816-1904) was eerst molenaar te Lienden (1845), later molenaar te Drumpt. In 1857 wordt hij vermeld als landbouwer te Drumpt.
Bauke Jansen, 3 nov. 2016.
-----

De molen staat al op de kaart die Jacob van Deventer in ca. 1560 van Tiel en omgeving maakte.

trivia: Uit het boek: 'Versteend verleden, schetsen uit de historie van Tiel', Huub van Heiningen, Tiel 1999; p. 68 het volgende: De Buitenmolen brandde in 1855 tot de grond toe af. Op de kadastrale kaart van 1833 is deze als een vierkantje op een heuvel afgebeeld. Dit betekent dat de gegevens [standerdmolen] in de database niet kloppen [klopten]. Mijn voorlopige conclusies: Het vierkantje op de kaart van 1833 kan bezwaarlijk een standerdmolen geweest zijn.
1- een gesloten voet kwam toen nog weinig voor,
2- bij een gesloten voet zijn de hoeken vrijwel altijd afgeschuind.
3- teerlingen volgens noord-zuidassen kloppen hier niet.
Als we van een wipmolen uitgaan, ingericht als korenmolen klopt het waarschijnlijk wel. Wipkorenmolens zijn in de Lopikerwaard, de Alblassser- en Tielerwaard vrij algemeen als dorpskorenmolen in zwang geweest. Zo een stond tot 1924 in Est (Den Besten). Waarom zou de Buitenmolen geen wipmolen kunnen zijn geweest? Waarschijnlijk als opvolger van de standerdmolen die we op deze locatie kennen.
D. Zweers, 23 aug. 2005.
-----

NB De aangegeven locatie is een schatting naar de kadasterkaart.

meest recente aanpassing 01-08-2023