Molen De Bol, Varik

Varik, Gelderland
b

korte karakteristiek

naam
De Bol
modeltype
Ronde molen, stellingmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig (zie 'Geschiedenis')
bestemming

Vh. het malen van graan, thans buiten bedrijf; woning

adres
Waalbandijk 4
4064 CB Varik
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
02660
oude dbnr.
B279
Meest recente aanpassing
| Streek
media-bestand
Molen 02660 De Bol (Varik)
Frank Hendriks (23-10-2019)

locatie

plaats
Varik
gemeente
West-Betuwe, Gelderland
streek
Tielerwaard
kadastrale aanduiding
Gemeente Varik, sectie B, nr. 2263
geo positie
X: 154276, Y: 426738
N: 51.82925, O: 5.37670
biotoopwaarde
5 (goed)
landschappelijke waarde
Groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Waalbandijk 4
4064 CB Varik
molenaar
telefoon
e-mail

website
social media
open voor publiek
nee
gericht op scholen
nee
bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van De Bol via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Ronde molen, stellingmolen
krachtbron
wind
functie
romp
Ronde stenen molen
kap
Gedekt met dakleer
inrichting

Eén koppel 16der blauwe stenen; sleepluiwerk; woning in de molen (niet oorspronkelijk)

versieringen

In de boog boven de ingang bevindt zich een stichtingssteen met de tekst: H.V.H. 1867

N.B. Met de afkorting is bedoeld: H.Verhagen

plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Houten rollen; kruilier
vlucht
21,50 m.
vang
Vlaamse blokvang; vangbalk met haak; vangstok
overbrenging

Bovenwiel 63 kammen
Bovenschijf 33 staven, steek 10,5 cm.
Spoorwiel 72 kammen
Steenschijfloop 23 staven, steek 10,0 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 5,98

hoogte
wiekvorm
Systeem Van Bussel met neusremkleppen op beide roeden
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Vaags ✉︎ 230 binnen 2010 2011 binnen aanw. 22,00
Vaags ✉︎ 231 buiten 2010 2011 buiten aanw. 22,00
Schuitema ✉︎ g.n. binnen 1964 1964 binnen 2009 21,50
Schuitema ✉︎ g.n. buiten 1964 1964 buiten 2009 21,50
onbekend ✉︎ ? buiten ? 1924? buiten 1964 21,80
onbekend ✉︎ ? binnen ? 1924 binnen 1964 21,80
wiekverbeteringen

Na vervanging van de oude gelaste roeden door nieuwe (2011) heeft deze molen op beide roeden het systeem Van Bussel (met neusremkleppen) gekregen.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
De Prins van Oranje ✉︎ ? ? aanw. 04,40
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig (zie 'Geschiedenis')
bestemming

Vh. het malen van graan, thans buiten bedrijf; woning

omwentelingen
geschiedenis

De molen is in 1867 gebouwd ter vervanging van een houten wipkorenmolen die in de zomer van 1865 afbrandde. De molenwerf behoorde vanaf de middeleeuwen tot 1704 bij het slot te Varik.

Volgens De Molenaar 87 (1984) werden de roeden uit de in 1924 afgebroken korenmolen te Est door Deilse molenmakerij Gebr. Schroot gestoken ter vervanging van houten roeden. Hiervoor werden zij met ± 1,10 m. aan beide zijden ingekort. Dit zou betekenen dat de molen uit Est een vlucht van ca. 24 m gehad zou hebben. Deze roeden deden tot aan de restauratie (door P. Coppes, Bergharen) van 1963/64 dienst.

De molen is in 1964 en in 1981 gerestaureerd en is al zeer lang in gebruik als woning. Daarbij moet worden opgemerkt dat het koppel stenen in deze molen altijd maalvaardig is gebleven.
Begin 2009 zag de molen er tamelijk verwaarloosd uit: aan het wiekenkruis ontbraken de nodige hekkens en windborden en de vangstok was afgebroken.

Gelukkig is in oktober 2009 een begin gemaakt met een flinke restauratie: om te beginnen werden beide slecht geworden roeden gestreken. Ook zal de woonfunctie grotendeels worden opgeheven, waardoor de molen als maalwerktuig ook weer uit de verf kan komen.
Ondertussen nam men ook nog een andere belangrijke beslissing: aangezien er in de directe nabijheid een nieuwe woonwijk komt, is de gehele molen één meter opgevijzeld en het erf opgehoogd.

Al het maalwerk in de molen is aanwezig, alleen is dit door de woonbestemming in de praktijk niet goed meer te gebruiken.

Eerdere eigenaren:
J.H. Verhagen (1867 - 1910)
J.M. Verhagen (1910 - 1950)
J.H. van Waarden (1950 - 1956)
H. Knobhout (1956 - 1961)
P. van Galen (1961 - 1963)
Prins Bernhardfonds (1963 - 1964)*
S.C. Bouman-Kingma (1964 - 1976)
P.A.M. Hulsbosch (1976 - heden)
* Deze molen was in 1964 hoofdprijs in een door het Prins Bernhardfonds georganiseerde loterij.

 

aanvullingen

wetenswaardigheden

Deze molen staat medio 2022 te koop voor € 1.000.000,--.

literatuur

Molen Varik opgevijzeld, in: Molenwereld 145 (2011), pp. 50 - 51.

foto's

foto's