Vh. het malen van graan, thans buiten bedrijf
Als de molen draait en op afspraak
Het gaandewerk was, op het bovenwiel na, geheel uitgebroken. In juli 2019 zijn, met het oog op een toekomstige functie, een koningspil met bovenbonkelaar geplaatst.
Eenvoudige baard, wit geverfd met rood afgebiesde krullen, met op twee afzonderlijke plankjes de jaartallen '1806' en '2019'.
In het rietdek van de romp is op één van de velden het opschrift "Ao 1806" aangebracht.
Bovenwiel 65 kammen, steek 12,5 cm.
Bovenbonkelaar ?? kammen.
Rest gaandewerk niet meer aanwezig. Wél bevindt zich in de molen nog altijd een jacobsladder.
| fabrikant | roenummer | positie bouw | fabricagejaar | jaar gestoken | positie | jaar verdwenen | lengte | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Roede 415, Vaags
|
✉︎ | 415 | buiten | 2018 | 2019 | buiten | aanw. | 22,80 |
Roede 309R, Vaags
|
✉︎ | 309R | buiten | 2013 | 2014 | buiten | 2017 | 22,78 |
| Pot | ✉︎ | 2750 | buiten | 1936 | 1936 | buiten | 2013 | 22,90 |
Roede 1886, Pot
|
✉︎ | 1886 | binnen | 1901 | 1923> | binnen | aanw. | 22,90 |
Deze molen heeft op beide roeden lange tijd een systeem gehad, dat te beschouwen is als 'half-verdekkerd', dus Oud-Hollands aan de voorzijde en een stroomlijn aan de achterkant. Hier vergezeld van een soort windscherm, dat vermoedelijk bedoeld was om de - als gevolg van het systeem ontstane - zeilslag te verminderen. Dit systeem heeft de tijd dat de windkracht werd gebruikt nog lang overleefd.
In september 2017 heeft men de gedeelde roede verwijderd en draaide de molen met alleen de oude Potroede verder. In december 2018 veranderde alles toen de kap, compleet met de resterende roede, van de molen werd getakeld.
| fabrikant | asnummer | fabricagejaar | jaar gestoken | jaar verdwenen | lengte | |
|---|---|---|---|---|---|---|
As 1344, De Prins van Oranje
|
✉︎ | 1344 | 1888 | aanw. | 05,80 |
Vh. het malen van graan, thans buiten bedrijf
De gemeente Ommen is eigenaar sinds 1976
Deze achtkante stellingmolen is in 1806 gebouwd voor Hendrik Konijnenbelt als een olie- en pelmolen. Toen Hendrik in 1814 stierf, was zijn zoon Lambert Jan nog maar 14 jaar oud, zodat diens moeder de zaak moest voortzetten. Zij kreeg in 1820 toestemming op "hare mole staande te Ommen voor de brugge" koren te malen. Het maalwerk daarvoor werd in dat jaar aangebracht. Zij bleef eigenaresse en Lambert Jan kwam in 1820 bij haar in dienst tegen een beloning van ƒ 100,-- per jaar "voor het waarnemen als meester-knecht van haar oly-, pel- en korenmolen" (RA nr 435).
Over de verdere geschiedenis is vooralsnog niet zoveel bekend. Pas in de 20ste eeuw wordt meer duidelijk: vermoedelijk in de jaren '30 werd de molen eigendom van de "Coöperatieve Landbouwers Aan- en Verkoop Vereniging van Ommen en omstreken".
Als gevolg van de toenemende activiteiten van 'De Coöperatie' raakte de molen in de praktijk steeds meer ingesloten door allerhande schuren, loodsen en silo's en ook buiten bedrijf. Ook moet het gaandewerk in de loop der jaren zijn uitgesloopt, vermoedelijk om meer bergruimte te verkrijgen. Opmerkelijk daarbij is wel dat de molen al die tijd uitwendig behoorlijk onderhouden werd en zelfs, zij het vanwege de omringende bedrijfsgebouwen alleen bij noordoostenwind, draaivaardig bleef. Met de opkomst van vrijwillig molenaarschap, in de jaren '70 van de 20ste eeuw, werd vervolgens inderdaad wel eens (bij NO-wind) gedraaid.
Na aankoop door de gemeente Ommen in 1976 volgde restauratie.
In 1985 volgde afbraak van alle gebouwen van de inmiddels opgeheven coöperatie, de molen verweesd achterlatend. Daarna werden eind jaren '80 dicht bij de molen flats gebouwd, zodat er in toenemende mate sprake was van windbelemmering en ook de belevingswaarde duidelijk omlaag ging. Wél werd de molen in die periode op geregelde tijden in werking gesteld. Dat kon inmiddels, vanwege de sloop van alle coöperatiegebouwen, nu weer uit alle richtingen.
In het vroege najaar van 2013 volgde onttakeling vanwege ingrijpend herstel. De oudste van de twee Potroeden kon worden hersteld, de jongste niet; in die plaats kwam een nieuw gelast gedeeld exemplaar. Ook het Engels kruiwerk is grondig nagekeken: er kwam een nieuwe, iets zwaardere, bovenrail. De ontbrekende kammen in het bovenwiel werden aangevuld (zodat de nieuwe pal ook daadwerkelijk kon functioneren).
In maart 2014 werden de roeden gestoken; kort daarna was de molen weer draaivaardig.
Op 16 augustus 2014 gebeurde een ongeluk: tijdens het draaien sloeg de nog vrijwel nieuwe buitenroede tegen de romp aan en knikte. Oorzaak was het losraken van de springbeugel, waardoor de as aan de achterzijde kon opwippen en de roede tegen romp sloeg. Al snel bleek niet de springbeugel zelf, maar de slechte staat van de penbalk het probleem. Als gevolg stond de molen weer stil.
De beschadigde buitenroede werd gestreken, gerepareerd en op 11 juni 2015 weer gestoken en daarna heeft de molen weer gedraaid. De penbalk ondertussen zou moeten worden nagekeken dan wel vervangen.
De moeilijkheden hielden hiermee niet op: de net gerepareerde buitenroede was een gedeelde roede en daar waren bij enkele andere molens in het land problemen mee ontstaan. Vrij snel daarna werden nagenoeg alle molens met gedeelde roeden preventief stilgezet.
In Ommen loste men dit in 2017 voorlopig op door de gedeelde roede te verwijderen: men ging met één roede verder. Een nieuwe buitenroede 'uit één stuk' zou volgens de plannen niet eerder dan oktober 2018 worden gestoken. Dat gebeurde evenwel niet, sterker nog: op 12 december 2018 werd de kap, compleet met de nog aanwezige binnenroede, van de romp getakeld en naast de molen op de grond neergezet, waarna de romp voorzien werd van een noodkap.
In de eerste helft van 2019 is de kap vervolgens grondig aangepakt: windpeluw en steunder zijn vervangen. Ook bleken keer- en weerstijl niet best meer dus eveneens vernieuwd. Datzelfde gold een aantal gordingen en alle rietlatten. Daarna kreeg de kap een nieuw rietdek. Het Engels kruiwerk, waarvan de bovenrail dus al eerder was vernieuwd, kreeg nu ook een betere, zwaardere, onderrail. Niet onbelangrijk: met het oog op een toekomstige functie is een nieuwe koningspil met bovenbonkelaar geplaatst. De kap stond toch op de grond dus was plaatsing van zo'n spil zeer eenvoudig.
Dinsdag 2 juli 2019 werd een drukke dag voor De Konijnenbelt: noodkap verwijderd, koningspil en daarna bonkelaar de molen in gehesen, geheel herstelde kap erop, staartbalk eraan en ook de nieuwe buitenroede gestoken. Kort daarna was De Konijnenbelt weer draaivaardig.
Deze molen is vernoemd naar degene die hem in 1806 liet bouwen. Die naam werd overigens pas omstreeks 1990 gegeven, tot die tijd werd gesproken van "de molen van de Coöperatie".
