Molen De Houten Molen / Goormolen / Akkermolen, Alphen

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

< 1313

verdwenen

1919

afgebroken

geschiedenis

De molen werd voor het eerst opgericht voor 1313, nog onder het gezag van de Tempeliers. Dat blijkt uit een overzicht van hun inkomsten uit 1313, gepubliceerd in Cerutti, F.F.X..
Middeleeuwse rechtsbronnen van stad en heerlijkheid Breda, I, Utrecht, 1956, nr. 109.

Kort daarna zijn de Tempeliers opgeheven. In Alphen werden ze opgevolgd door de Johannieters, die in 1473 hun korenmolen aldaar aan de heer van Breda overdroegen, maar hun oliemolen behielden.

In oorsprong is dit de molen van de heer van Breda te Alphen, maar in 1334 verpandde hij deze molen aan Raas van Liedekerke, samen met wat dorpen. Alhoewel de verpanding van de dorpen in 1343 afgelost werd, heeft de molen sindsdien een eigen reeks eigenaren gehad.

Vanaf 1538 waren de heren van Breda ook prins van Oranje, zodat deze molen nadien ook wel als Prinsenmolen aangeduid werd. Bekend is dat in 1667 de molen nog een houten standerdmolen was die waarschijnlijk is verbrand of is verwoest tijdens de oorlog in 1672.

In 1703 overwoog de Nassause Domeinraad deze molen terug te kopen, maar ze zette niet door. In 1714 betwistte de Nassause Domeinraad het recht van de moleneigenaar om er een tweede paar stenen bij te plaatsen. Na zes jaar procederen en 900 gulden proceskosten: stilte. Uiteindelijk werd de molen in 1794 door de domeinraad gekocht en alweer in maart 1810 verkocht! Vanaf 1880 stoomkracht erbij. 1907-9: zuiggasmoter.

De molen werd na 1809 weer hersteld, en zou pas definitief verdwijnen door afbraak in 1919.
Bron: onbekend.
-----

De Akkermolen werd onder andere in 1564 door de heer van Breda verpacht.
Bron: "Torenmolens in Noord-Brabant", Wim en Wiro van Heugten, Brabants Heem 1984 pag. 14-22.
-----

De graanmolen werd gekocht door Cornelis van Gorp bij een publieke domaniale veiling, blijkens proces verbaal van toewijzing gehouden door den Préfect van het departement van de twee Nethen te Antwerpen op 11 en 18 december 1812.

Op 16 december 1820 overleed Cornelis van Gorp. De weduwe Maria van Baal voerde het beheer over de goederen. Pas op 18 mei 1852 werden de goederen verdeeld in een akte van scheiding en deling verleend voor notaris Antonius Verhoeven, notaris te Gilze. De graanmolen, genaamd "den Akkermolen" werd bedeeld aan de weduwe Maria van Baal.

Maria van Baal maakte op 18 mei 1852 bij notaris Antonius Verhoeven te Gilze haar testament op. In dat testament legateerde ze haar zoon Willem van Gorp, molenaar, wonende te Alphen, de door haar nagelaten onroerende goederen, waaronder de molen. Daar stond tegenover dat Willem van Gorp aan de drie andere kinderen een bedrag van 1550 gulden moest betalen.

Op 8 december 1861 overlees Maria van Baal. In een akte van 23 juni 1862 opgemaakt door notaris Johannes Verhoeven, notaris te Gilze, erkenden de drie kinderen vrijwillig afgifte te doen van de onroerende goederen van hun moeder aan en ten behoeve van hun broer Willem van Gorp. Vanaf dat moment was Willem van Gorp volledig eigenaar van de standerdmolen.

In 1890 vond er een deling plaats en werd zijn zoon Franciscus Peter van Gorp, molenaar en landbouwer, wonende te Alphen eigenaar.

De familie van Gorp bleef eigenaar van de molen tot het jaar 1926. In 1926 werd de molen geveild. De nieuwe eigenaar van de molen werd Petrus de Leeuw, landbouwer, wonende te Alphen. Hij liet de molen slopen in 1940.
Informatie van Arnout van Erp, 7 juli 2016.