Molen De Arend, Terheijden

Terheijden, Noord-Brabant
b

korte karakteristiek

naam
De Arend
modeltype
Ronde molen, stellingmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
herbouwd
1756
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan op professionele basis

adres
Molenstraat 40
4844 AP Terheijden
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
02592
oude dbnr.
B598
Meest recente aanpassing
| Streek
media-bestand
Molen 02592 De Arend (Terheijden)
Tony Hop (29-12-2015)

locatie

plaats
Terheijden
gemeente
Drimmelen, Noord-Brabant
streek
Baronie en Markiezaat
kadastrale aanduiding
Gemeente Terheijden, sectie G, nr. 1793
geo positie
X: 110559, Y: 406523
N: 51.64578, O: 4.74512
biotoopwaarde
5 (goed)
landschappelijke waarde
Zeer groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Molenstraat 40
4844 AP Terheijden
molenaar
Adrie Kamp / Herman Schippers
telefoon
076-5934020 (molen)
open voor publiek
ja
open op zaterdag
ja
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

Dinsdag 13.00 - 17.00 uur, woensdag t/m vrijdag 10.00 -17.00 uur, zaterdag 9.00 - 16.00 uur en op afspraak

toegangsprijzen
winkelinformatie

Zeer uitgebreid assortiment meelproducten

meelverkoop
ja
museuminformatie
gericht op scholen
nee
AKG lid
ja
bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van De Arend via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Ronde molen, stellingmolen
krachtbron
wind
functie
romp
Ronde stenen molen
kap
Gedekt met dakleer
inrichting

Eén koppel 17der flint kunststenen (tarwesteen); één koppel 17der flint kunststenen (elektrisch aangedreven); sleepluiwerk; elevator; mengketel

versieringen

Eenvoudige baard, wit geverfd, rood afgebiesd met de opschriften:
"De Arend" en "17 42" en nog twee rode sterren.

Achterbaard, wit geverfd, rood afgebiesd met enige sterren.

Aardige kleine windvaan in de vorm van een molenaar die stenen scherpt.

Grote gevelsteen die de stichting van de molen en de band met de familie Nassau-Siegen aanduidt.

plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Engels; kruilier (elektrisch met afstandsbediening)
vlucht
24,80 m.
vang
Vlaamse vang; 4 scharnierende stukken. Vangbalk met haak; vangstok. Pal.
overbrenging

Bovenwiel 73 kammen
Bovenschijfloop 38 staven, steek 11,8 cm.
Spoorwiel 86 kammen
Steenschijflopen 28 en 25 staven
Overbrengingsverhouding blauwe stenen 1 : 5,90 en kunststenen 1 : 6,61

hoogte
van de stelling: 7,50 m.
wiekvorm
Binnenroede systeem Fauël met automatische remkleppen; buitenroede Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
media-bestand
Roede 91, Vaags
Vaags
✉︎ 91 buiten 2003 2003 buiten aanw. 24,90
media-bestand
Roede 444, Derckx
Derckx
✉︎ 444 binnen 1983 1983 binnen aanw. 24,80
Pot ✉︎ 1817 buiten 1899 1899 buiten 2003 24,70
Pot ✉︎ 877 binnen 1875 binnen 1982 24,80
wiekverbeteringen

Deze molen heeft lang geleden op beide roeden zelfzwichting gehad. Onduidelijk is of in 1929, toen de molen een andere bovenas kreeg, dit systeem is aangebracht of juist verdwenen.
In ieder geval had (en hield) de molen gedurende lange tijd de Oud-Hollandse ophekking.
Na vernieuwing van de kap in 1982 zijn beide roeden voorzien van het systeem Fauël (fokwieken) met remkleppen. Later, vermoedelijk in 2004, is dat teruggebracht tot de binnenroede, de buitenroede is inmiddels weer Oud-Hollands opgehekt.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
De Prins van Oranje ✉︎ 1124 1877 1929 aanw. 05,17
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan op professionele basis

omwentelingen
eigendomshistorie

De Stichting molen De Arend is eigenaar sinds 17 juli 2015. Daarvoor was dat de gemeente Drimmelen sinds 1 januari 1998, daarvoor de vm. gemeente Made sinds 1 januari 1997, daarvoor de vm. gemeente Terheijden.

geschiedenis

De molen werd in 1742 gebouwd in opdracht van de adellijke familie Nassau-Siegen te Breda. Toezichthouder bij de bouw was de rentmeester der Nassause Domeinen, Carel van Naerssen.
Al in 1756 moest de molen na een brand worden herbouwd.

In de Franse tijd kwam de molen in particuliere handen. Aan het begin van de 20ste eeuw was de jonge, strijdbare molenaar Adriaan Kock hier eigenaar. Hij overleed echter al in 1918, slechts 33 jaar oud. Daarna hield lange tijd de familie Rombouts de molen in bedrijf.
Rond 1968 werd de toenmalige gemeente Terheijden eigenaar en die liet de molen meteen restaureren. Daarna werd de molen geregeld aan het draaien gebracht, gemalen werd er vooralsnog niet.

In de jaren '80 veranderde dat en kwam de molen weer in bedrijf als 'bakkersmolen'. Huidige molenaar is Adrie Kamp, die per 1 januari 2014 Herman Schippers opvolgde. Die laatste beëindigde hier na 28 jaar zijn werkzaamheden, hoewel: het bloed kroop waar het niet gaan kan en Herman Schippers was in ieder geval iun 2019 enkele dagen in de week hier toch weer actief.

In de zomer van 2012 besloot het bestuur van de gemeente Drimmelen, de molen te koop aan te bieden. Er ging serieus gekeken worden naar mogelijkheden, om de toekomst van deze molen te verzekeren via een constructie als een stichting. Uiteindelijk leidde dit in 2015 tot oprichting van Stichting molen De Arend. In april 2015 ging de gemeente akkoord met de symbolische verkoop van de molen voor een bedrag van € 1,--. Op 17 juli 2015 vond de daadwerkelijk overdracht van de molen door de gemeente aan deze stichting plaats.

Het uiterlijk van deze molen is in de afgelopen tientallen jaren een aantal keren spectaculair gewijzigd: bij een eerder restauratie was de stenen romp deels gewit en deels zwart geteerd. Dat leverde in de jaren '70 vanuit bepaalde hoeken een zeer merkwaardige aanblik op. Thans is de romp weer uitgevoerd als 'schoon metselwerk' en is een deel begroeid met klimop (dat evenwel strak wordt bijgehouden).

Bij het vernieuwen van de fokken, 2004, werden deze, voor het eerst in Nederland, niet in hout, maar in in aluminium uitgevoerd. In 2013 is het koppel breekstenen verwijderd en opgeslagen; dit omdat het geheel in onbruik was geraakt.
Eind 2015 is begonnen met een forse herstelbeurt van het bovenwiel. Daartoe is dat in delen uit elkaar gehaald, waarna de molenmakers Straver in de werkplaats hebben gerestaureerd en deels vernieuwd.
In 2016 stond de molen langere tijd in de steigers voor uitvoerige reparaties aan het metselwerk. In de nazomer was de molen weer maalvaardig.

aanvullingen

toelichting naam

Deze molen is gebouwd onder de naam 'Nassauw Siegen', naar een tak van de familie Van Nassau. Dit staat ook vermeld op de nog steeds aanwezige gevelsteen. Toevallig (of juist helemaal niet): de familie Nassau-Siegen stierf in 1743, dus vrijwel gelijk met de bouw van deze molen, uit.
Later is die naam in onbruik geraakt en de molen als 'De Arend' bekend geworden.

foto's

foto's