Molen Nieuwe Zwaluwsche Polder, Dobbensche Molen, Lage Zwaluwe

Lage Zwaluwe, Noord-Brabant
v

korte karakteristiek

naam
Nieuwe Zwaluwsche Polder, Dobbensche Molen
modeltype
Ronde molen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
02589 a
oude dbnr.
V2248
Meest recente aanpassing
| Algehele revisie gegevens
media-bestand
Molen 02589 a Nieuwe Zwaluwsche Polder, Dobbensche Molen (Lage Zwaluwe)

Gemaal de Zwaluw

locatie

plaats
Lage Zwaluwe
plaatsaanduiding
aan de Amerweg
gemeente
Drimmelen, Noord-Brabant
streek
Westhoek
kadastrale aanduiding 1811-1832
Hooge en Lage Zwaluwe D (1) 82 De Ingelanden van den nieuwe Zwalusche polder
geo positie
X: 108735, Y: 414290
N: 51.71545, O: 4.71773

constructie

modeltype
Ronde molen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
ronde bovenkruier
inrichting

1773 hellend scheprad
1789 staand scheprad

plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
vlucht
30 el,75 vlucht, schoepen 49duimen breed
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
? / 1773
verdwenen
gesloopt
geschiedenis

De molen werd in 1773 gebouwd met een hellend scheprad.

Deze van een hellend scheprad voorziene grote stenen molen van de Nieuwe Zwaluwse en Vierendeelse polder werd in de domeinen van de Prins van Oranje op de Lage Zwaluwe gebouwd. Dit staat te lezen in het art. “Watermolens met hellende schepraderen” van mr. J.H. van den Hoek Ostende, in ’t Jaarboekje 1962-1963 DHM. Nadat ze drie jaar gewerkt had ontving de uitvinder een premie van 1000 gulden! 
Geert L. Nienhuis, 18 juni 2021.

 
Dit werd in 1789 vervangen door een staand scheprad, omdat het niet aan de verwachtingen voldeed.

Bron: "Statistiek Tableau der Polders in Noord-Braband", A. de Geus en E.C.B. van Rappard ('s-Hertogenbosch 1843), polder nr. 128, pag. 97.

Het nieuws van den dag : kleine courant, 07-11-1881

AANBESTEEDING

Het BESTUUR van den Polder »de Nieuwe Zwaluwe», onder de gemeente Zwaluwe, is voornemens op Zaterdag den 19 November, des middags te 12 uren, in het koffiehuis van A. DE WAARD, te Hooge Zwaluwe, Aan te besteden:

  1. Het leveren en stellen van een Stoomwerktuig, Stoomketel centrifugaal en aanhocren. 
  2. Het amoveeren van den bestaanden Wind-Watermolen des polders en het op en naast diens fundamenten maken der Gebouwen voor plaatsing van de in Sub 1 genoemde Werktuigen en verdere tot de stichting van het Stoomgemaal behoorende werken. De Teekening en de Bestekken liggen ter inzage in den bestaanden molen nabij Lage Zwaluwe, en gedrukte Bestekken zijn van af den 1sten November verkrijgbaar, tegen betaling van ƒ i per exemplaar, bij den Heer W. E. BECKING, Secretaris-Penningmeester van den Polder te Hooge Zwaluwe, en bij de Boekhandelaars .1. VAN BENÏUM & ZOON, te Gouda. De Aanwijzing zal plaats hebben op Zaterdag den 12 November 1881, des morgens te 11 uren, op het terrein van den molen, door den Heer J. PAUL, Architect, te Zevenhuizen, bij wien tevens nadere inlichtingen zijn te bekomen.                                                                                                                                    Het Bestuur van den Polder »De Nieuwe Zwaluwe»: De Secretaris De Dijkgraaf W. E. BECKING. C. VOERMANS.


aanvullingen

wetenswaardigheden

Het stoomgemaal 'De Zwaluw' dat in de plaats kwam voor deze molen werd in 1882 gebouwd. 
Later werd er een Bronsmotor van het type 2D15, d.w.z. 2 cilinders van elk 15 PK geplaatst (de zgn. bakjesknappers) die op 25 juni 1925 werd geleverd. 
De 'Zwaluwe' motor is in de oorlogsjaren 'verdieseld', wat betekent dat de beroemde bakjes werden verwijderd en een brandstofpomp geplaatst, waardoor de motor zuiniger draaide en meer kracht had, nu 20 pk per cilinder. Ook werd het grote landvliegwiel vervangen door een kleiner, omdat de motor geschikt gemaakt werd voor scheepsgebruik. 

Toen de motor in het gemaal stond had het nr. 2637 en na de 'verdieseling' werd het nr. 4122. 

Na de oorlog WO II zijn electrakabels naar het gemaal gelegd, wat betekent dat er een elektromotor is geplaatst om het gemaal aan te drijven. Exacte data zijn moeilijk te achterhalen. 

Uiteraard heeft dit gemaal zijn functie verloren toen het "nieuwe" gemaal de Bruyn in 1954 gereed was. Het gemaal fungeerde daarna nog als woonhuis. De oude fundering van de molen bevond zich nog onder het maaiveld onder dit gemaal. Het oude gemaal en het voormalige molenaarshuisje zijn inmiddels afgebroken en vervangen door nieuwbouw in 2010. 

Bron: Familie Hoevenaar 
Eric Akkerman, 20 sept. 2013.