- naam
- Zeldenrust / De Zwaluw
- modeltype
- Ronde molen, stellingmolen
- functie
- korenmolen
- bouwjaar
- herbouwd
- 1977
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
Het malen van graan, thans op vrijwillige basis
- adres
-
Kruisstraat 39
5341 HA Oss - Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Ten Bruggencate-nr.
- 02588
- oude dbnr.
- B578
- Meest recente aanpassing
- | Streek
Molen Zeldenrust / De Zwaluw, Oss
Oss, Noord-Brabant
b
locatie
- plaats
-
Oss
- gemeente
- Oss, Noord-Brabant
- streek
- Maaskant
- kadastrale aanduiding
- Gemeente Oss, sectie E, nr. 3817
- geo positie
-
X: 164178, Y: 419672N: 51.76566, O: 5.52016
- biotoopwaarde
- 4 (aanvaardbaar)
- landschappelijke waarde
- Domineert met buurmolen Nieuw Leven het centrum van Oss, maar staat temidden van nogal rommelige bebouwing.
contact en bezoek
- bezoek/postadres
-
Kruisstraat 39
5341 HA Oss - molenaar
- Ley Deerns / Hennie Bunthof
- telefoon
- 06-83606434 / 06-51369519
- social media
- open voor publiek
- ja
- open op zaterdag
- ja
- open op zondag
- nee
- op afspraak
- ja
- openingstijden
Zaterdag 9.00 - 12.30 uur en op afspraak
- toegangsprijzen
- winkelinformatie
- meelverkoop
- nee
- museuminformatie
- gericht op scholen
- nee
- bijzonderheden
- fietsroute
- fietsroute in de buurt van Zeldenrust / De Zwaluw via fietsnetwerk.nl
constructie
- modeltype
- Ronde molen, stellingmolen
- krachtbron
- wind
- functie
- romp
- Ronde stenen molen
- kap
- Gedekt met dakleer
- inrichting
Drie koppel maalstenen; sleepluiwerk
- versieringen
Eenvoudige baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met de opschriften
'Anno', '1890' en 'Zeldenrust'.
Sluitsteen boven één van de inrijpoorten met het jaartal '1860'.- plaats bediening
- stellingmolen
- bediening kruiwerk
- buitenkruier
- plaats kruiwerk
- bovenkruier
- kruiwerk
- Engels. Kruilier.
- vlucht
- 25,00 m.
- vang
- Vlaamse vang; 4 vaste stukken. Vangbalk met haak; vangtrommel.
- overbrenging
Bovenwiel 65 kammen
Bovenbonkelaar 32 kammen
Spoorwiel 84 kammen
Steenschijven 26 en 28 staven
Overbrengingsverhoudingen 1 : 6,10 en 1 : 6,56- hoogte
- van de stelling: 9,00 m.
- wiekvorm
- Oud-Hollands
- wiekenkruis
-
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte Derckx 240 buiten 1977 1977 buiten aanw. 25,00 Derckx 241 binnen 1977 1977 binnen aanw. 25,00 Pot ? binnen ? binnen 1977 25,00 Pot ? buiten ? buiten 1977 25,00 - wiekverbeteringen
Deze molen heeft jarenlang op beide roeden het systeem Dekker gehad. Aan te nemen is dat dit eind jaren '60 is verwijderd (of inmiddels grotendeels was afgewaaid).
Bij de grote restauratie, die in 1978 werd afgerond, is gekozen voor Oud-Hollands met zeilen.- bovenas
-
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte onbekend ? ? aanw.
verwijzingen
- allemolens.nl
- Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen
- monument
- 31871
- inventarisnummer
- NB077
eigendom
- eigenaar
- Gemeente Oss
- eigendomsvorm
- Gemeente
geschiedenis
- toestand
- werkend
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
Het malen van graan, thans op vrijwillige basis
- omwentelingen
- geschiedenis
-
Deze ronde stellingkorenmolen is de oudste van de twee overgebleven molens in Oss; ooit stonden er in deze stad vijf. Bouwheer hier was Gijbertus van Buuren.
Tot omstreeks 1950 heeft deze molen regelmatig met windkracht gedraaid. In 1958 installeerde de molenaar een elektromotor. Het bovenste deel van de molen raakte daarna in verval. In de jaren zestig verdwenen stelling en hekwerk van de wieken.
In 1971 werd de gemeente Oss eigenaar van de inmiddels behoorlijk vervallen molen. Enkele Ossenaren richtten in 1974 Stichting De Osse Molen op om geld bijeen te brengen voor herstel. Zij ondernamen in 1975 inzamelacties, die een aardig bedrag opleverden.
Op 24 februari 1978 werd de restauratie tot maalvaardige molen voltooid.
Deze molen vertoont bouwtechnisch duidelijke overeenkomsten met "De Wielewaal" te Beneden-Leeuwen en "De Nijverheid" te Ravenstein. Vermoedelijk zijn zij door dezelfde molenmaker en/of van hetzelfde bestek gebouwd.
Benny Verbruggen, hier zeer lang vaste molenaar, overleed in januari 2021. Hij was een van de oprichters van stichting "De Osse Molens" die ervoor gezorgd heeft dat de twee Osse molens gerestaureerd konden worden. Na afronding van beide restauraties heeft men deze stichting dan ook netjes kunnen opheffen.
aanvullingen
- toelichting naam
Deze molen wordt al heel lang "Zeldenrust" genoemd, maar heette oorspronkelijk "De Zwaluw".
foto's
- foto's
-
draag zelf bij
- teksten
- tekstbijdragen over deze molen insturen | Wilt u specifiek iets kwijt over een roede, as of motor, klik dan daar op het rode envelopje ✉︎ behorende bij het betreffende object.
- foto's
- foto's insturen