Molen De Meule van Spanjers / De Onderneming, Schaijk

Schaijk, Noord-Brabant
v

korte karakteristiek

naam
De Meule van Spanjers / De Onderneming
modeltype
Ronde molen, beltmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
restant
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
02579
oude dbnr.
V2888
Meest recente aanpassing
| Foto
media-bestand
Molen 02579 De Meule van Spanjers / De Onderneming (Schaijk)
Foto: n.n.

locatie

plaats
Schaijk
plaatsaanduiding
Bossestraat hoek Molenaarstraat 1b, 5374 GG
gemeente
Maashorst, Noord-Brabant
streek
Maasland
geo positie
X: 171247, Y: 417473
N: 51.74573, O: 5.62246

constructie

modeltype
Ronde molen, beltmolen
krachtbron
wind
functie
romp
ronde bovenkruier
versieringen

Eenvoudige baard met opschriften "Onderneming" en "1888".

plaats bediening
beltmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
vlucht
25,40 m<br>oud-Hollands hekwerk
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Pot ✉︎ ? binnen ? 1991 binnen aanw. 25,50
bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Penn & Bauduin ✉︎ 339 1869 1984 aanw. 05,07
Enthoven & Co, L.I. ✉︎ 31 1847 1971 brand 04,20
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
restant
bouwjaar
verdwenen
1971 verbrand / 1991 opgelapt
geschiedenis

De molen werd in 1888 gebouwd als vervanger van een standerdmolen.

De belt werd later gedeeltelijk afgegraven en vervangen door een gemetseld pakhuis.
Voorheen was er in de onderbouw van de molen een olieslagerij. De molen kreeg in 1934 Dekkerwieken, maar werden in 1938 vervangen door wieken met Van Bussel-neuzen.

In Schaijk (N. Br) heeft vroeger een standerdmolen gestaan op de plaats waar nu de molen " De Onderneming" staat.
Deze molen was vermoedelijk gebouwd in 1825 was eigendom van Petrus Holten. Later nam zijn zoon Thijs Holten de molen over en verkocht deze in 1888 aan Johannes Dominicus Spanjers, die de molen afbrak en op deze plek een beltkorenmolen bouwde. Daarmee is een misverstand opgehelderd. De in 1858 gebouwde, maar in helaas 1961 onttakelde molen "Nooit Gedacht" van Piet Swinkels was dus NIET de eerste molen van Schaijk.
Deze stond niet in Schaijk zelf maar in het buurtschap Klein-Gaal.
Informatie van Thijs van der Ven, 2 nov. 2005.

Molenaars waren o.a.: J.D. Spanjers; Laurentius Zonnenberg; Gebr. Spanjers; Van den Hoogen en J.D. Spanjers, een kleinzoon van de bouwer.

De molen is eigendom van de familie Urselmann
Wiekenkruis:
Fabricaat Pot nr - , binnen- en buitenroe, - lengte 25.50 m. In 1991 gestoken
Fabricaat Pot nr ? , binnen- en buitenroe, - lengte 25.40 m. In 1971 verdwenen
Bovenas:
Fabrikaat: Enthoven & Co L.I., nummer 0031, jaar 1847,
Steek 1971, Lengte 04.20 m.
verdwenen door brand in 1971

NB De molenbrand zou volgens de verzekeraar plaats gevonden hebben op 25-11-1970.

Begin jaren ´90 is de molen weer uitwendig gecompleteerd, zij het niet volgens de normen in de molenbouw.
Zo is gebruik gemaakt van afgekeurde onderdelen: de derdehands roeden zijn afkomstig van de standerdmolen van Boekel, maar waren afgekeurd.
Vooral de wijze van aanbrengen van de as is niet goed te noemen.
De (afgebroken) askop van de bij de brand van 1983 verloren gegane bovenas van de standerdmolen van Volkel is gebruikt en min of meer vastgezet in een ijzeren pijp. De kapconstructie is eveneens geheel afwijkend van wat in de molenbouw gebruikelijk is.

Sinds 1999 is er een vochtwerende buitenlaag (isolatie met een bepaalde stucwerk afwerklaag) toegepast zodat er op dit moment geen vochtproblemen meer zijn.

Bronnen:
- De Brabantse Molens (1974) pp. 590/591
- 'De Molenaar' 1992, nr. 4, pp. 94-97
Leo Middelkoop.

Molen te Koop
De molen staat te koop voor € 475.000. Dat geeft hoop dat een eventuele volgende eigenaar de molen draaivaardig kan maken. Alleen moet daarvoor wel een hoop gebeuren. De molen zal dan een nieuwe kap, roeden en kruiers nodig hebben. Ook is er een gedeelte van de molenberg afgegraven en vervangen door een serre, waarbij het dak van de serre als ware aansluit op de oorspronkelijke hoogte van de belt. Hierdoor zou kruien en zeilen voorleggen in de toekomst voor problemen kunnen zorgen.
Thijs van der Ven, 18 nov. 2018

Inmiddels zijn de roeden + nepwieken van de Onderneming verwijderd wegens slechte staat. De huidige eigenaar heeft geen plannen voor restauratie zodat er in Schaijk nu 2 troosteloze molenrestanten staan...
Informatie van Thijs van der Ven, 11 juni 2023

nog waarneembaar

aanvullingen

trivia

Aangezien het hier niet om "echte" maar om een "schertsmolen" gaat, is hij als restant opgenomen in de Database van Verdwenen Molens.
Red., 3 oktober 2010.



foto's

foto's