Molen Meule van Swinkels / Nooit Gedacht, Schaijk

geschiedenis

toestand

restant

bouwjaar

1858

verdwenen

1961

onttakeld

eigendomshistorie

In 1903 was Bertus van de Water uit Megen eigenaar/ verhuurder

Vanaf 1914 was Piet Swinkels de eigenaar/molenaar, 

In 1943 meld Piet Swinkels Jr., die zijn vader opgevolgd is als molenaar

In 1953 is zoon Jan Swinkels de eigenaar/ molenaar

geschiedenis

De molen is in 1858 gebouwd in buurtschap 't Gaal naar alle waarschijnlijkheid door Willem Otten, vader van de bekende dominicaan en radiospreker, pater Otten. Het is een ronde grondzeiler, voorzien van een Oud-Hollands wiekenkruis met een vlucht van 25 meter, 1 koppel maalstenen en een betrekkelijk kleine kap. Naar verluidt liep deze molen zeer licht. 

In 1903 was Bertus van de Water uit Megen eigenaar. Deze bemaalde hem niet zelf, maar verhuurde hem aan Thijs Wijnakker. In 1914 ging de molen in eigendom over naar Piet Swinkels uit Breughel. In 1943 meld Piet Swinkels Jr., die zijn vader opgevolgd is als molenaar aan de "Vereniging de Hollandsche Molen" dat de molen al 2 jaar stilstaat , vanwege defecten aan het kruiwerk en dat hij alleen bij westenwind kan draaien. Chr. van Bussel had namelijk in 1941 gemeld, dat hij het kruiwerk binnen 2 maanden zou repareren, hetgeen hij niet nagekomen is. .

 

Uiteindelijk wordt er in 1949, nadat de molen ruim een half jaar stilstond wegens hoge herstelkosten en er tussentijds met de motor gemalen werd, de molen toch hersteld. Hierbij werd onder andere een nieuw Engels kruiwerk aangebracht en de molen opnieuw geschilderd. De kosten hiervan bedroegen Fl. 661,50. Dit was voor Swinkels een hoge kostenpost, zodat hij hiervoor in 1950 ter compensatie een rijkssubsidie van Fl. 250,- toegewezen kreeg en een bedrag van Fl. 50,- van de Hollandsche Molen. De toenmalige gemeente Schaijk meldt echter dat zij een bedrag van Fl. 100,- niet kunnen toekennen vanwege de slechte financiële situatie van de gemeente. In 1950 meld Swinkels dat de molen + inboedel voor een bedrag van Fl. 5000,- is verzekerd.

In 1953 is zoon Jan Swinkels de eigenaar en staat hij geregistreerd als molenaar en handelaar in meel, graan en kunstmest. De molen verkeert dan in prima staat, maar zou wel een schilderbeurt kunnen gebruiken. De subsidieaanvraag hiervoor wordt echter afgewezen, mede omdat er in 1950 als subsidie was verstrekt en het schilderwerk valt onder het gewone onderhoud. Oud-eigenaar en molenaar Piet Swinkels overleed op 8 mei 1971 in de leeftijd van 84 jaar. Ondanks de herstelwerken van 1949-50 kwam de molen in de 2e helft van de jaren 50 tot stilstand.

In mei 1962 staat de molen nog maar met alleen de binnenroede, fabrikaat Gebr. Pot, terwijl de houten kap in zeer slecht staat is. Van het gaande werk zijn alleen nog bovenwiel, vang, bovenschijfloop, koningsspil en spoorwiel aanwezig. De maalstenen zijn verdwenen, de staat van de trappen en vloeren zijn slecht en het schilderwerk ziet er verweerd en verwaarloosd uit. Ook word er melding gedaan van afwaaiende onderdelen. Vanuit de gemeente word advies ingewonnen bij A.J de Koning of de molen te restaureren is, maar dit word bemoeilijkt doordat er tussentijds een nieuwe schuur zo dicht bij de molenromp gebouwd is dat de molen niet meer te kruien is zonder deze schuur weer af te breken. Ook is er bij Jan Swinkels praktisch geen belangstelling meer voor de molen. Dit betekent het einde van de molen. Eind 1962 is deze dan ook onttakeld en werd de romp voorzien van silo's ten bate van de graan- en kunstmesthandel. Op de romp kwam een noodkap te liggen. Later zijn de silos's weer verwijderd en is de romp overgegaan naar de familie Derks. Even was er ter sprake dat de molen misschien toch gerestaureerd ging worden maar na het overlijden van de heer Derks in 2022 is hiervan niets meer vernomen. De romp verkeert inmiddels in een zeer slechte staat, en de noodkap is enkele jaren geleden door verval geheel verdwenen.

Informatie van Thijs van der Ven, 28-02-2024

nog waarneembaar