Molen Korenmolen, Warmenhuizen

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

< 1563

1574 omgewaaid en hersteld

verdwenen

1927

verbrand

geschiedenis

De Heer van Warmenhuizen gaf in 1563 de molen in eeuwige erfpacht aan de kerkmeesters van Warmenhuizen en Harenkarspel. Hij stond NO van de Ursulakerk en was bereikbaar via een pad vanaf de Oostwal.

In 1574 is de molen omgewaaid en vervolgens weer opgebouwd.

In 1614 werd de korenmolen van Warmenhuizen bemalen door Pieter Meijndertsz Molenaar (Oud recht Alkmaar, inv.nr. 896).

In 1675 was Aris Arisz. Bekent de eigenaar. Rond 1678 nam Evert Cornelisz Beeck de molen over, de transportbrief is gedateerd 23 januari 1679. (*)

Hij verkocht de molen op 1 mei 1687 voor 3200 gulden aan Reijer Pietersz Molenaar. Omschrijving: “een koorn en wint molen met sijn toebehoren, mitsgaders een huijs en erve en schape werf daer annex staende en gelegen op die oostwal binnen onsen dorpe, alle en sulcx het tegenwoordigh betimmert, beheijnt en gemaeckt is staende belent met Thijs Maertens erve ten noorden en die heerevaert ten suijden en dat met een iaerlijcxe belastinge van drie gulden en 15 stuijvers erfpacht den kerckmrs. Van Warmenhuijsen competerende”. Meer over Reijer Pietersz Molenaar valt te lezen op de website Molenaardigheden van Theo Molenaar.

In 1710 verkocht Reijer Pietersz de molen, het huis en andere eigendommen aan Willem Gerritsz Houtkoper en in 1715 kocht hij alles weer terug. In de tussenliggende periode bleef Reijer Pietersz de molen bemalen. Hij verkocht de molen en het huis op 1 juni 1717 voor 6000 gulden aan Hillebrant Pietersz Hilles, een ca. 47-jarige molenaar afkomstig uit de Oude Zijp. Hij kocht ook samen met Cornelis Pietersz Tol(huijs) een deel van de korenmolen van Winkel (Tenbruggencatenummer 06663 o).

Cornelis Pietersz Tol(huijs) was molenaar op de Warmenhuizer molen, en trouwde in 1719 met Anne Jansd Hilles, dochter van de broer van Hillebrant Pietersz Hilles, Jan Pietersz Hilles. Deze laatste was molenaar te Spanbroek, woonde te Opmeer en kocht in 1709 De Bocht in de Zijpe (Tenbruggencatenummer 06656 p).

Hillebrant Pietersz Hilles (Molenear) kocht op 22 februari 1723 samen met Claes Pietersz te Barsingerhorn de dorpsmeelmolen te Akersloot (Tenbruggencatenummer 07212) van Jacob Jacobsz van de Molen, meelmolenaar aldaar. Op 14 mei 1725 verkocht hij zijn helft door aan Claas Pietersz. Hillebrant overleed in december 1728.

Op 19 maart 1726 werd Cornelis de eigenaar van de Warmenhuizer molen, tot zijn overlijden op 1 mei 1740. Op 29 april 1742 trouwde zijn oudste dochter Hilletje met Jacob Geus, een zoon van Cornelis Geus, meelmolenaar te Sint Maarten (Tenbruggencatenummer 08305). Zij gingen toen op de meelmolen in de Zijpe wonen. Cornelis' tweede zoon Jan kwam later op de Zijper molen, toen zijn zuster met haar man naar Sint Maarten verhuisde.

Na het overlijden van Cornelis nam zijn oudste zoon Pieter Cornelisz Tol (1722-1807) als achttienjarige op de molen, waarschijnijk de eerste jaren onder toezicht van zijn moeder Anne. In 1751 werden Pieter en Jan Tol als molenaars genoemd, maar pas op 14 feb. 1756 kochten zij samen de tweede helft van de molen van Simon Somer en Dieuwertje Reijersd Elis. Na het vertrek van Jan naar de Zijpe zal Pieter er een knecht bij genomen hebben, in 1767 was dat Reyer Wognum. Pieter overleed op 25 feb. 1807 op 85-jarige leeftijd.

Zijn zoon Cornelis Pietersz Tol (1759-1824) volgde hem op, na zijn begrafenis op 13 okt. 1824 gevolgd door diens dochter Antje Cornelisd Tol (1795-1878). Zij was op 6 mei 1814 getrouwd met Pieter Vlam (1793-1847). Na diens overlijden op 19 jan. 1847 kwam hun zoon Jan Vlam (1818-1896) op de molen tot diens overlijden in 1896, gevolgd door zijn zoons Klaas Vlam (1845-1915) en Cornelis Vlam (1886-?).

Cornelis Vlam verkocht de molen aan David van Diepen die daarna failliet ging. Daarna was de molen van Arie de Wit, en vervolgens verbrandde de molen in 1927.

De Maasbode,16 maart 1927
Molen Afgebrand
Te Warmenhuizen is de mooie molen van den heer De Wit tot den grond afgebrand, Een mooi stukje Oud-Hollandsch schoon is daarmee verdwenen.

In de nog immer bestaande stolpboerderij naast de molen was de bedrijfsruimte gevestigd.

Bronnen:
- Eigenaren en bewoners van de korenmolen te Warmenhuizen, artikel door J.G. van Beek in Zicht op Haringcarspel mei 2000.
- Informatie van Theo Molenaar, nov./dec. 2008.
- Warmenhuizen Toen en nu”, door F.J. Beemsterboer, 1968.
MHO
-----

(*) Op 5 november 1675 maakten de schepenen van de Banne Westzaan de volgende transportacte op:
Evert Cornelisz Beeck, korenmolenaar tegenwoordig te Warmenhuizen, bekent geruild te hebben met Aris Arisz, korenmolenaar te Saerdam (Westzaandam), de helft in de meelmolen De Ruijter te Westzaandam tegen de korenmolen met toebehoren te Warmenhuizen.

Bron: GAZ - ORA Wzn 1586-211. (Gemeentearchief Zaanstad).
Ron Couwenhoven, 21 mei 2016.

De genoemde molen in Zaandam-West is Tenbruggencatenummer 06395 o.